برشی از تولد یک رانت ارزی؛

خلق دلار ۴۲۰۰ تومانی در یک جلسه با یک رأی گیری ساده در حضور روحانی/ وقتی تیم اقتصادی دولت، تصور دلار ۱۸ هزار تومانی را هم نداشت!

پس از اوج گیری قیمت دلار در فروردین ماه سال گذشته، دولت برای جلوگیری از ورود نوسانات بازار ارز به بازار کالا و خدمات تصمیم گرفت، سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی را پیاده سازی کند. اطلاعات منتشره از جلسه فروردین ماه هیأت دولت برای تعیین نرخ ارز نشان می‌دهد، نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار بر اساس پیش بینی‌های ساده هیأت دولت به دست آمده و با یک رأی گیری ساده به تصویب رسیده است.
کد خبر: ۹۲۰۵۲۲
|
۰۶ شهريور ۱۳۹۸ - ۱۱:۳۳ 28 August 2019
|
23616 بازدید
|
تابناک اقتصادیپس از اوج گیری قیمت دلار در فروردین ماه سال گذشته، دولت برای جلوگیری از ورود نوسانات بازار ارز به بازار کالا و خدمات تصمیم گرفت، سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی را پیاده سازی کند. اطلاعات منتشره از جلسه فروردین ماه هیأت دولت برای تعیین نرخ ارز نشان می‌دهد، نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار بر اساس پیش بینی‌های ساده هیأت دولت به دست آمده و با یک رأی گیری ساده به تصویب رسیده است.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در بیستم فروردین ۱۳۹۷ و بعد از جلسه فوق العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز اعلام کرد، از روز سه شنبه ۲۱ فروردین ۱۳۹۷ نرخ دلار برای تمام فعالان اقتصادی و برای رفع همه نیاز‌های قانونی، نیاز‌های مسافران، دانشجویان و محققان ۴۲۰۰ تومان خواهد بود. جهانگیری تأکید کرد، ارز مورد نیاز همه بخش‌ها از طریق بانک مرکزی و صرافی‌ها و بانک‌های تحت کنترل بانک مرکزی ارز تأمین می‌شود و مردم و فعالان اقتصادی برای تأمین ارزشان با این نرخ نباید نگران باشند.
 

معاون اول رئیس جمهور ادامه داد، دولت هیچ نرخ ارز دیگری را به رسمیت نمی‌شناسد و فروش ارز به قیمتی به جز آنچه اعلام شده قاچاق تلقی خواهد شد. درست مثل قاچاق مواد مخدر که کسی حق خرید و فروش ندارد و با کسی که خرید و فروش می‌کند، برخورد می‌شود، نرخ دیگری هم اگر در بازار شکل بگیرد، دستگاه قضایی و نیرو‌های امنیتی با آن برخورد خواهند کرد و آن را به رسمیت نمی‌شناسیم.

این تصمیم به این خاطر بود که دولت بتواند از ورود افزایش قیمت ارز به بازار کالا و خدمات جلوگیری کند. با گذشت زمان مشخص شد که این سیاست دولت با شکست مواجه شده و نه تنها قیمت کالا‌ها افزایش یافت بلکه عده‌ای سود‌های عظیمی را از رانت ایجاد شده توسط دولت به جیب زدند. در حالی که محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه طی مصاحبه‌ای در سال گذشته، خبر از تخصیص ۱۳ و نیم میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی داد و گفت: برای سال آینده ۱۴ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی برای تأمین کالا‌های اساسی کنار گذاشته ایم، اما حمید پورمحمدی معاون اقتصادی و هماهنگی سازمان برنامه و بودجه در خرداد ماه سال جاری گفت: هرچند سال گذشته به شدت به منابع حاصل از صادرات نفت نیاز داشتیم، حدود ۱۷.۵ میلیارد دلار به کالا‌های اساسی پرداخت شد تا مردم آسیب نبینند. این مصاحبه‌ها نشان می‌دهد در دو سال گذشته، بیش از ۲۷ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالا‌های اساسی اختصاص داده شده است.

آمار‌ها و نظریات کارشناسان نشان می‌دهد، تصمیم دولت پیرامون ارز ۴۲۰۰ تومانی نه تنها به اهداف خود نرسید بلکه منابع ارز بسیاری را نیز بلعید.

حالا پس از گذشت یک سال و چند ماه از زمان اعلام سیاست تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی، این پرسش مطرح است که این نرخ بر چه مبنایی تعیین شد؟

روزنامه سازندگی روز گذشته طی مطلبی، به این سؤال به نوعی پاسخ داد. در این مطلب به بررسی جلسه‌ای که در آن نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی از آن بیرون آمد، پرداخته شد.

در این مطلب آمده بود: در جلسه دولت مسعود نیلی معتقد بود در صورت آزادسازی نرخ ارز، قیمت دلار حداکثر تا مرز ۵۶۰۰ تومان بالا می‌رود. این گفته‌های نیلی بیشترین تعداد اعضای هیأت دولت را برآشفته می‌کند. در آن مقطع زمانی دور از ذهن کابینه بود که قیمت ارز چند ماه بعد به مرز ۱۸ هزار تومان هم برسد.

مسعود نیلی در مورد ضرورت آزادسازی نرخ ارز توضیحات خود را ارائه می‌دهد. عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی خواهان آزادسازی نرخ ارز می‌شود و معتقد است که قیمت تا منطقه مشخصی رشد می‌کند و پس از آن روند نزولی آغاز می‌شود. گفته‌های حاضران در این جلسه نشان می‌دهد؛ توصیه کرباسیان وزیر وقت اقتصاد این بوده که دولت میزان منابع و مصارف خود را به سرعت برآورد کند و پس از این محاسبه بیش از آنکه در مورد قیمت ارز بحث شود در مورد راه‌حل‌های تأمین منابع ارزی بیشتر برای دولت گفت‌وگو صورت گیرد. پس از او محمد نهاوندیان معاون اقتصادی دولت تحلیل خود را ارائه می‌دهد و در نهایت قیمت متوسط ارز را ۴ هزار و ۸۰۰ تومان تخمین می‌زند. ولی الله سیف رئیس وقت بانک مرکزی هم معتقد بود که نرخ ارز به طور متوسط تا مرز ۵ هزار تومان رشد پیدا می‌کند. او در مورد شیوه تأمین منابع ارزی راهکار مشخصی نداشته است. پس از این اظهارنظرها، چند عضو دیگر کابینه نیز به بحث اضافه می‌شوند. گفته می‌شود محمد باقر نوبخت رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی پیش بینی می‌کند نرخ دلار از ۵ هزار و ۹۰۰ تومان بالاتر نمی‌رود. در این مقطع گفت‌وگو‌های اعضای دولت به تکرار می‌افتد. براساس آنچه چهار عضو هیأت دولت به سازندگی گفته‌اند، رئیس جمهور در مورد تنوع پیش‌بینی‌ها کلافه می‌شوند. حساس‌ترین بخش جلسه در همین مقطع زمانی رخ می‌دهد: پیشنهاد فیریز قیمت‌ها.

در ادامه این گزارش آمده است: تعدادی از حاضران در این جلسه دولت می‌گویند که ادامه بحث‌ها به تکرار افتاده بود و به همین دلیل حسن روحانی برای جمع‌بندی نهایی به موضوع ورود می‌کند. گروه دیگری روایت می‌کنند معاون اقتصادی رئیس جمهور، رئیس سازمان برنامه و معاون اول رئیس جمهور خواهان ارائه یک نرخ «فیریز شده» می‌شود. پس از این رئیس جمهور از اعضای حاضر در نشست می‌خواهد تا نرخ‌هایی پیشنهاد بدهند. اعداد ۳ هزار و ۸۰۰ تومانی، ۴ هزار و ۱۰۰ تومان، ۴ هزار و ۸ تومان و ۵ هزار و ۶۰۰ تومان بعد از این مطرح می‌شود و بازهم اعضا هر کدام شروع به ارائه تحلیل‌هایی پراکنده می‌کنند. در نهایت روحانی خواهان رای گیری در مورد یک نرخ واحد می‌شود. محمد نهاوندیان عدد ۴ هزار و ۸۰۰ تومان را پیشنهاد می‌دهد و بازهم رئیس دولت سؤال می‌کند؛ مبنای این نرخ گذاری‌ها چیست: «چرا ۳ هزار و ۸۰۰ تومان یا ۵ هزار و ۸۰۰ تومان؛ نه.» (نقل به مضمون) بازهم بحث‌ها آغاز می‌شود، ولی تأکید روحانی بر نرخی کمتر از ۴ هزار تومان بوده‌ است. بحث در مورد نرخ جدید بازهم به نتیجه نمی‌رسد و در نهایت اکثریت حاضرین در نشست عدد ۴ هزار و ۱۰۰ تومان را پیشنهاد می‌دهند که با مخالفت کرباسیان وزیر وقت اقتصاد، آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی و مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور مواجه می‌شود. هر سه این‌ها قیمت‌گذاری فریز شده را بدون توجه به منابع ارزی محدود کشور بی‌ثمر می‌دانستند. مخالفت آن‌ها بازهم اجازه نمی‌دهد هیات دولت به نرخ واحدی برسد و در نهایت رئیس جمهور اعلام می‌کند در مورد نرخ ارز باید رأی‌گیری انجام شود و اکثریت اعضای دولت به عدد نهایی رأی می‌دهند، ولی اکثریت قاطع نیست و بازهم رای گیری مجدد و در نهایت افراد راضی و ناراضی رای به عدد ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی می‌دهند. این عدد توسط اسحاق جهانگیری به عنوان حد میانه اعداد پیشنهادی ارائه می‌شود. او نرخ ۴ هزار و ۱۰۰ تومان را که به نظر رئیس جمهور نزدیک‌تر بود را توصیه می‌کند، ولی در نهایت نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به تصویب می‌رسد، ولی الله سیف به عنوان رئیس کل بانک مرکزی برای اعلام خبر نهایی به رسانه‌ها مشخص می‌شود، ولی اسحاق جهانگیری اصرار به انتشار این خبر دارد.

مطالب بالا نشان می‌دهد که؛

۱) هیچ یک از نهاد‌های اقتصادی کشور و به خصوص بانک مرکزی هیچ گونه تحلیل و پیش بینی درستی از وضع موجود کشور و احتمال افزایش قیمت دلار به بالاتر از ۶ هزار تومان را نداشته اند. این در حالی است که درست چند ماه بعد از این تصمیم نرخ دلار به بیش از ۱۸ هزار تومان هم رسید.

۲) هیچ یک از وزارتخانه‌ها کار کارشناسی روی تعیین قیمت مشخص دلار انجام نداده اند و بررسی‌های روزنامه سازندگی نشان داده است تنها پیش از جلسه، کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی طی گزارشی کوتاه اطلاعاتی در مورد ثابت نگاه داشتن قیمت دلار ارائه کرده بودند، ولی در این گزارش عددی در مورد نرخ دلار پیشنهاد نشده بود. این موضوع می‌تواند بیانگر آن باشد که احتمالاً پیشنهاد اولیه فریز قیمت توسط سازمان برنامه و بودجه داده شده است.

۳) از همه مهم تر اینکه تعیین نرخ دلار به میزان ۴۲۰۰ تومان تنها بر اساس "پیش بینی های" اعضای هیأت دولت بوده و نه بر اساس کارکارشناسی شده و نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار با یک رأی گیری ساده تصویب و اجرایی شده است. همین تصمیم ساده در یک سال گذشته منابع ارزی بسیاری را به هدر داده و باعث ایجاد مفاسد اقتصادی شده است.

به هر صورت اگر مواردی که مطرح شده، درست باشد، حالا باید از مسئولین دولت و شخص رئیس جمهور پرسید که چرا بعد از گذشت یک سال و با مشخص شدن اثرات ارز ۴۲۰۰ تومانی، هنوز هم دولتی‌ها به ادامه این سیاست اصرار دارند؟

 

اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳ صفحه خبر
بلیط هواپیما تبلیغ پایین متن خبر
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱۸
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۹۹
Mousa
|
Ukraine
|
۱۸:۳۷ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
هر جایه دنیا بود، اینها که مملکت رو به نابودی کشوندن با این کار مسخرشون محاکمه میشدند، ولی اینها راست راست میگردن ،و به تمام فامیل و دوستانشان ارز ۴۲۰۰ دادن، خاک بر سر ما
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۲ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
باتوجه به تعبیر نشدن رویای مذاکره با امریکا از۱۵ شهریور( اغازمرحله سوم والبته جدی کاهش تعهدات برجامی) شاهدسقوط تاریخی بورس خواهیم بود
اخرین خبر:
چهارشنبه ۶ شهریور ساعت ۹:۵ تنها ۵ دقیقه پس ازشروع به کارتالار بورس سقوط تاریخی بورس با کاهش ۱۱۰۰ واحدی شاخص کل اغازشد !!!!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۱۶ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
می دانید با این نرخ گذاری چه ثروتی از قشر پایین جامعه با جیب رانت خواران و دلالان واریز شد ... و جیب مردم عادی کاملا خالی شد
ناشناس
| United States of America |
۱۲:۴۰ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
بر این مبنی این تحلیل شد که اصولگرایان میگفتند تحریمها هیچ اثری نخواهد داشت و امریکا هیچ غلطی نخواهد کرد و ما خود کفا هستیم و متکی به تکان داخلی هستیم.بر این اساس رقم ۴۲۰۰تومن بسیار فراتر از پیشبینی اصولگرایان در نظر گرفته شده و دولت باید بگوید چرا اینهمه رقم دلار را بالا در نظر گرفته است
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۵۵ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
جدیدا درنهایت اعتمادبنفس گفتن دولتی بهترازماپیدانمیکنید !!!
علی برکت الله
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۰۸ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
پس انداز 4 ساله یک خانواده در عرض یک ماه نابود شد و به اندازه یک سوم کاهش پیدا کرد
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۲۸ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
ما نه , ها
نادر
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۰۲ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
برابر دلار از طریق تزریق دلار به بازار باید انجام بشه ، آخه فرایندی که انتهایی برای اون متصور نیست تا کی قادره ادامه پیدا بکنه ، وقتی منابع ارزی ته بکشه اون وقت چه گلی باید به سر بگیریم ، ارزش پول ی که به یک تار مو بند باشه میشه شبیه پول کویت یا ونزوئلا که با یک فعل و انفعال سیاسی یا یک جنگ نابود میشه.استحکام پول ملی باید بستگی به استحکام و قوام تولید و اقتصاد یک کشور داشته باشه
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۳۳ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۷
دلارامروزپنجشنبه ۷ شهریور از۱۱۳۰۰ عبورکرد خواب دلارزیرده هزارتومان ازطریق مذاکره باامریکا تعبیرنشد ازهفته دیگروبا اجرای مرحله سوم کاهش تعهدات برجامی شاهدصعودبیشتردلاروالبته سقوط ازاد بورس خواهیم بودودیگردستکاری درنرخ هاهم تاثیری نخواهدداشت
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۵۸ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
تازه متوجه شدید دیگه یه بچه ۷ ساله هم می دونه ابن بزرگتر بی تدبیری بود که در تاریخ ایران بر مردم کشور انجام شد. جالب اینجاست در این موندم که هنوز گردن تحریمها می اندازند واقعا اگر به دنیا و آخرت و خدا اعتقاد دارید و می دانید که دروغ گفتن گناه نابخشودنیس چرا هنوز به مروم دروغ می گوید و می دانید همین رفتار باعث بی اعتمادی و بی اعتباری مسئولین لین مردم می شود
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۱۴ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
هنوز کوته فکرانی فکر می کنند مشکل ما تحریم و امریکا و مرگ گفتن است
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۱۵ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
من هیچ کاره ام خخخخخه
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۲۷ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
جالبتر از بیان شما اینکه هنوز هم عده ای از اینها دفاع می کنند .
ناشناس
| Germany |
۱۶:۵۳ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
وقتی بالاترین وثیقه در نظام جمهوری اسلامی به برادر معاون اول خالق دلار ۴۲۰۰ تومانی تعلق داره هدف خدمت نجات اقتصاد و مردم نیست.؟!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۰۱ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
تا داار به نرخ ۴ هزارتومان برنگردد نه تنها هیچ مشکلی حل نخواهد شد از مردم و کشور بلکه برای همیشه اعتماد مردم از نظام سلب خواهد شد نتیجه آرا در پیش رو می تواند موید این مطلب باشد
پاسخ ها
داریوش
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۱۹ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
منفعل بودن دولت را گردن نظام انداختن خیلی نامردیه
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۰۳ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
واقعا که
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۲۹ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
اعدام بصورت چندباره

کمترین مجازات دنیوی برای رانت و زیان چند هزار میلیاردی دلار ۴۲۰۰
ناشناس
|
Switzerland
|
۱۹:۳۰ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
دلار جهانگیری ناریخی شد
پاسخ ها
ع.ع
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۲:۵۷ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
تازه داره خودشو آماده می کنه برای ریاست جمهوری !!
ناشناس
|
United States of America
|
۱۹:۳۵ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
زبان همه مو در اورده از بس گفته اند ارز ۴۲۰۰ به هیچ کس نرسید ولی اقایان‌همچنان می گویند ارز ۴۲۰۰ عالی.
داروخانه ها بروید و ببینید ادعا میکردند دارو گران نمیشود چه خبره.
این مقاله ها برای چیست؟
چه اثری دارد؟
۳۰ میلیارد دلار به فنا رفته تازه اقای نوبخت میفرمایند باد هوا قیمتها را پایین نیاورده !!!!
بله حرف درستی است ۳۰ میلیارد دلار خرج کرده اید تا اجناس به جای ۳۰ درصد افزایش قیمت ۵۵ درصد گران شود!!! و احتمالا اگر میخواستید اجناس مثلا ۵۰ درصد گران شود چه قدر ارز نیاز میداشتید؟؟ .
خسته نباشید.
دکتر نیلی تمام پیش بینی هایش درست بوده و بازهم هشدار داده که تصمیم سخت ولی درست را درباره نرخ فعلی ارز بگیرید تا منابع ارزی تمام نشده منتهی اقایون اصرار به قیمت دلار روی عددی خاص دارند‌.
اقایون با المانهای اقتصاد بازی می کنند و منابع ارزی را هدر میدهند.
خسته نباشند.
مقاله ها هیچ اثری روی ذهنیت تیم اقتصادی دولت مخصوصا اقای نوبخت ندارد و جزییات جلسه منتشر شده ارز ۴۲۰۰ را اگر اسامی را بردارید و به هر خواننده ای بدهید میگوید مال زمان‌اقای احمدی نژاد بوده این نحوه تعیین قیمت ارز یک کشور ؟؟؟؟؟؟؟؟؟
سازمان برنامه پس جه میکرده و خود اقایون در زمان‌انحلال سازمان‌مدیریت در زمان اقای احمدی نژاد چه میکردند و ما دانشجوی ساده بودیم‌ان زمان میگفتیم‌اینها راست میگویند و سازمان برنامه نباید منحل میشد منتهی در این جلسه قیمت ارز ۴۲۰۰ سازمان برنامه اصلا طرحی نداده بوده اند و حداکثر قیمت ارز را ۵۹۰۰ تومان میدانسته اند!!!.
احتمال زیاد جزییات جلسه ارز ۴۲۰۰ تومانی امروز یا فردا توسط دولت تکذیب میشود و واقعا تاسف انگیز بوده.
اقایون برای الان به بعد هم برنامه ندارند جز یک جو روانی در بازار!!!
قیمت سوخت اگر باید گران شود هر روز که گران نشود مصیبت بدهکاری های دولت بیش از پیش میشود و دولت دارد وحستناک پول بدون پشتوانه چاپ میکند و تورم و تورم روی هم .
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۲۴ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
در تفکرات لیبرال مردم له میشوند وفقط رفاه سرمایه داران مد نظر هست
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۲۸ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
واقعا چرا هنوز اصرار دارن ؟!
پاسخ ها
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۴۱ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
نگرفتین
برای اینکه خودشون ببرن
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۳۰ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
با سلام. همه افرادی که باعث این افتضاح اقتصادی شده اند، بدون در نظر گرفتن جایگاه، از سوی قوه قضاییه تحت پیگرد قرار گیرند. حقیقتاً در سال 96 علم اقتصاد رو تو دیزی سنگی انداختند و حسابی کوبیدند.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۱۵ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۶
هی سریع نرید سراغ محاکمه. بسه! کم محاکمه داریم تو این کشور؟ روش بهتری بجای محاکمه به عقل کسی نمیرسه؟ روشی که درد مردم رو درمان کنه نه باندهای سیاسی رو؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۵۱ - ۱۳۹۸/۰۶/۰۵
جلوی فرار این مغزها را باید گرفت !
برچسب منتخب
# قیمت طلا # مهاجران افغان # حمله اسرائیل به ایران # انتخابات آمریکا # ترامپ # حمله ایران به اسرائیل # قیمت دلار # سردار سلامی
الی گشت
آخرین اخبار
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
عملکرد صد روز نخست دولت مسعود پزشکیان را چگونه ارزیابی می کنید؟