جراح ارتوپدی یک پزشک مجرب برای تشخیص، درمان، پیشگیری و توان بخشی به بیمار آسیب دیده بر اثر جراحات، اختلالات و بیماری‌ها در ساختمان استخوانی،عضلاتی هست. هرگونه آسیب در استخوان ها، مفصل ها، عضلات، اعصاب و تاندون ها به متخصص ارتوپد مربوط بوده و ایشان توانایی کافی در رفع بیماری‌های مربوط با این ساختمان را دارد.
در حالی که تمامی پزشکان ارتوپدی با سر تا سر ساختمانی عضلانی و استخوانی آشنا هستند؛ بسیاری از این پزشکان، در زمینه و ناحیه خاصی از بدن تخصص دارند.
به طوری که جراح ارتوپد را ممکن است با نام های متخصص ارتوپد پا، دست، شانه، ستون فقرات، زانو بشناسیم. جراح ارتوپد درزمینه های تخصصی کودکان، تروما، جراحی بازسازی، آنکولوژی (تومور استخوانی) و درمان ورزشی نیز فعالیت می کنند.
بخش اعظم فعالیت جراح ارتوپد به این مهم اختصاص می یابد که مواد و قطعاتی به شکل پیچ، سیم، پین، انبر و پروتز را برای نگه داشتن استخوان های آسیب دیده در محل مناسب و حفظ هم محوری آن ها یا جایگزینی بافت پیوندی یا استخوان آسیب دیده در بدن قرار دهد.
پیشرفت های چشمگیری در زمینه تولید مفصل ها و اندام های مصنوعی به دست آمده است و امروزه از مواد مختلفی برای ترمیم آسیب دیدگی استخوان ها و بافت پیوندی بهره گرفته می شود.
دستاورد های دانش متالورژی و پلاستیک جراحی ارتوپدی را متحول ساخته است. جراحان با بهره‌گیری از این دستاوردها می توانند عملکرد های طبیعی استخوان، مفصل و رباط را بازیابی کنند و بخش های آسیب دیده مربوط به دامنه های اصلی حرکتی را با دقت بالاتری ترمیم کنند.
متخصص ارتوپد
متخصص ارتوپد از صلاحیت درمان تمام گروه‌های سنی از جمله گروه‌های زیر برخوردار است:
- نوزادان و کودکان دچار بدشکلی‌هایی مانند دررفتگی مادرزادی مفصل ران، پا چنبری و اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
- جوانان نیازمند جراحی نگهدارنده مفصل: مانند جراحی‌های آرتروسکوپی یا استئوتومی
- سالمندان مبتلا به مشکلات فرسایشی یا دژنراتیو مفصلی: این گروه به جایگزینی مفصل نیاز دارند.
متخصص ارتوپد با چه کسانی همکاری می کند؟
درمان ارتوپدی غالباً رویکردی گروهی است که با همکاری پزشک، متخصص غیر پزشکی مانند متخصص فیزیوتراپی و دیگران انجام می شود.
جراح ارتوپد دوره آموزشی تخصصی 5 ساله یا طولانی تر را پس از اتمام دوره پزشکی عمومی پشت سر می گذارد تا در زمینه درمان اختلال های استخوان، تاندون و رباط تخصص پیدا کند. دکتر ارتوپد برای مدیریت ناراحتی های مفصلی به روش های جراحی و غیرجراحی آموزش می بیند.
تشخیص و آماده سازی:
بیماران معمولاً توسط پزشک داخلی، پزشک اورژانس یا دیگر متخصصین به دکتر ارتوپد خوب ارجاع داده می شوند. آزمایش های مختلفی مانند رادیوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، نوار عضله، آرتروپلاستی تشخیصی و آزمایش خون روی مراجعین انجام می شود تا بهترین روش درمان مشخص شود.
متخصص ارتوپدی سابقه اختلال ها و ناراحتی ها و درمان های پیشین را بررسی می کند. متخصصین ارتوپد معمولاً توصیه می کنند که پیش از جراحی مدتی به عضو آسیب دیده استراحت داده شود.
متقاضیان جراحی باید آزمایش‌های ادرار و خون و نوار قلب و دیگر آزمایش‌های تشخیصی را قبل از جراحی و دیگر عمل‌های مهم انجام دهند. برخی بیماران خون اهدا می کنند تا برای جراحی‌ه ای بزرگی مانند تعویض مفصل زانو در بانک خون ذخیره شود و در صورت خونریزی شدید مورد استفاده قرار گیرد.
متخصص ارتوپد چه مشکلاتی را درمان می کند؟
متخصص ارتوپد به درمان بیماری‌های دستگاه اسکلتی عضلانی یعنی ناراحتی‌های استخوان، مفصل، تاندون و عضله می‌پردازد. بیماری‌های متعددی وجود دارد که به استخوان، مفصل، رباط، تاندون و عضله آسیب می‌زند.
ناراحتی های استخوان موارد زیر را شامل می شود:
- بد شکلی های استخوان
- عفونت استخوان
- تومور
- شکستگی
- ضرورت قطع عضو
- جوش نخوردن استخوان‌ها
- بد شکلی های ستون فقرات
ناراحتی های مفصلی عبارت‌اند از:
- آرتروز و بیماری‌های التهابی مفصل
- التهاب بورس
- دررفتگی
- درد مفصل
- التهاب یا ورم مفصل
- پارگی رباط
شایع ترین مشکلاتی که متخصص و جراح ارتوپد دکتر حکیمی ، تشخیص می دهد به تفکیک اعضاء بدن عبارت اند از:
- مچ و کف پا
- پینه پا
- التهاب آرنگ کف پا
- بدشکلی‌های کف و مچ پا
- شکستگی
- انگشت چکشی
- درد پاشنه
- خار پاشنه
- آرتروز مچ پا و درد مفصلی
- رگ به رگ شدن و پیچ خوردن مچ پا
- سندرم تونل تارس
- سزاموئیدیت (درد پایین شست پا)
دست و مچ دست:
- شکستگی
- درد مفصلی
- آرتروز مچ دست
- آسیب‌دیدگی رباط یا تاندون
- سندروم تونل کارپال
- کیست مچ دست (گانگلیون)
- رگ به رگ شدن مچ دست والتهاب تاندون‌های مچ دست
- پارگی تاندون
- عفونت
شانه:
- آرتروز شانه
- التهاب بورس (بورسیت)
- دررفتگی شانه
- شانه یخزده (کپسولیت چسبنده)
- وجود جسم شناور یا خارجی در شانه
- پارگی تاندون شانه
- التهاب تاندون شانه
- جدا شدن
- پارگی لابروم شانه
- پارگی SLAP
- شکستگی
زانو:
- آسیب دیدگی مینیسک و غضروف زانو
- دررفتگی کاسه زانو
- پارگی یا کشیدگی رباط های صلیبی قدامی، صلیبی خلفی، جانبی داخلی و جانبی خارجی
- وجود جسم خارجی یا شناور در مفصل زانو
- بیماری ازگود اشلاتر
- زانو درد
- التهاب تاندون
- شکستگی
آرنج:
- آرتروز
- التهاب بورس
- دررفتگی یا جدا شدن
- پارگی یا کشیدگی رباط
- وجود جسم خارجی یا شناور
- درد آرنج
- آرنج تنیس بازان یا گلف بازان (تاندونیت یا اپی کوندیلیت)
- انقباض یا سفتی و گرفتگی آرنج
- شکستگی
ستون فقرات:
- دیسک کمر
- عفونت
- آسیب دیدگی های ستون فقرات
- اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
- تنگی کانال نخاع
- تومور
- شکستگی
- آسیب دیدگی‌های نخاع
درمان های ارتوپدی توسط دکتر حکیمی:
پرکاربردترین روش‌هایی که جراحان ارتوپد از آن ها برای درمان مشکلات بیماران بهره می گیرند، عبارت‌اند از:
ترمیم شکستگی استخوان‌های:
- بازو و مچ دست
- مچ پا
- ترقوه
- مفصل ران
- پا
- دنده
آرتروسکوپی:
آرتروسکوپی یک عمل جراحی بسته (سوراخ کلید) با حداقل تهاجم است که در آن وسایل جراحی برای تشخیص و ترمیم آسیب‌دیدگی‌های بافت مفصل مانند صدمه‌های غضروف وارد مفصل می شود.
درمان آسیب های عضلانی، پارگی تاندون یا پارگی رباط:
- آرتروپلاستی: جراحی به منظور تعویض یا بازسازی مفصلی انجام می‌شود که معمولاً در اثر آرتروز به شدت آسیب دیده است. تعویض مفصل ران (هیپ) و تعویض زانو دو عمل موثری هستند که به طور گسترده انجام می‌شوند.
- جراحی اصلاح بد شکلی‌های استخوان: این عمل‌ها برای اصلاح بدشکلی‌های ستون فقرات یا دست و پا انجام می شود که عملکرد را محدود ساخته است یا عارضه های بلند مدتی را در صورت درمان نشدن ایجاد می کند.
- جراحی فیوژن (جوش دادن استخوان‌ها به هم به منظور تشکیل یک قطعه استخوانی یکپارچه) و استئوتومی (اصلاح هم محور نبودن استخوان‌ها به منظور پیشگیری از فرسایش مفصل‌های مجاور) نمونه‌هایی از این جراحی اصلاحی به شمار می‌آید.
