آیین‌های شیعی در ایران، ورای یک آیین است. تعلق خاطر مردم این جامعه به این آیین‌ها شاید فراتر از آنچه باشد که در ممالک و مذاهب دیگر شاهد هستیم. در بین این آیین‌ها، ایام محرم و عزاداری سیدااشهدا رنگ و بوی دیگر در بین جامعه دارد. بخشی از جامعه ایران وابسته به ارزش‌هایی است که از همین عزاداری‌ها به وجود آمده است. عزاداری محرم در ایران فقط یک عزاداری ساده نیست. یک مجموعه‌ای از ارزش است که سینه به سینه در این بین افراد نقل می‌شود.
به گزارش «تابناک»، انتقال این ارزش‌ها در جامعه ایرانی اصولا بر عهده نهاد خانواده است. در برخی موارد، ارزش‌ها در ایران حتی آموزش داده نمی‌شوند بلکه به ارث می‌رسند. احترام به عاشورا و ارزش‌های آن از جمله مسائلی است که از نهاد خانواده به هر نسل منتقل می‌شود. فی الواقع انتقال این ارزش‌ها، وظیفه خطیری است که برعهده خانواده‌های ایرانی است. انتقال مفاهیم که بر این ارزش‌ها بار شده است، دقت نظر و حساسیت بالایی لازم دارد.
در سال‌های اخیر حساسیت‌ها روی آموزش‌هایی که از خانواده شروع می‌شود- به درستی- بیشتر شده است. اما یک نکته مهم که نباید در این میان مغفول بماند این است که ارزش‌ها نباید تک بعدی به نسل بعد منتقل شود. نباید صرفا ارزش‌های مذهبی منتقل شود و ارزش‌های اخلاقی جامعه نادیده گرفته شود.
تربیت نسل بعد جامعه از خانواده آغاز می‌شود و بخش عمده آن در همین نهاد نیز می‌ماند. در ایران برخلاف بسیاری از ساختارهای فرهنگی غربی، نوجوان در 18 سالگی از خانواده جدا نمی‌شود. اما اینگونه نیست که گمان شود هر روز امکان اصلاح باورهایی که در کودکی به اشتباه به نسل بعد منتقل شده وجود دارد. واقعیت این است، افراد تک بعدی، یا بهتر بگوییم، افرادی که تنها با یک دسته از ارزش‌ها خو گرفته‌اند، در جامعه مدرن امروزی، کمتر قدرت تطابق پذیری با محیط اطراف خود را دارند.
تصور کنید افرادی را که صرفا و صرفا به ارزش‌های حقوق بشری در جامعه اهمیت می‌دهند. این افراد در صورتی که در مسند تصمیم‌گیری قرار گیرند، در بلند مدت توانایی حفظ نظم جامعه را ندارند. به همین شکل، در تمام ساختارهای ارزشی افراد می‌بایست تمام نهادهای جامعه باید تمام تلاششان را برای انطباق بیشتر افراد با تمام ریزساختارها داشته باشند. در مورد مباحث مذهبی، نهادهایی چون هیاآت مذهبی می‌بایست تمام تلاششان را برای هدایت اذهان افراد به حفظ ارزش‌های واقعی دینی داشته باشند.
نکته مهم دقیقا اینجاست: دین اسلام، با توجه به اینکه کامل‌ترین دین خداوند است شامل تمامی ارزش‌هایی که یک جامعه را به تکامل می‌رساند هست. فقط می‌بایست افراد صالح، به بیان این ازرش‌ها برای جامعه بپردازند. در جامعه مدرن امروز، بسیار به مباحث محیط زیستی، پرداخته می‌شود و بعضی بدخواهان دین اسلام، اسلام را در تضاد با محیط زیست می‌دانند. اما واقعیت این است که با دقت در سیره ائمه و احادیث متوجه می‌شویم که اتفاقا اسلام بسیار از مباحث محیط زیستی طرفداری می‌کند.
حال همین مباحث را مقایسه کنید با یکی از مسائلی که در جامعه امروز ما در ایام محرم داغ می‌شود، یعنی زباله‌هایی که به خاطر توزیع غذاها و نوشیدنی‌های نذری. متاسفانه در برخی از مراسم توزیع نذری که توسط هیات‌های محترم عزادار در ایام محرم برگزار می‌شود، تعدادی از عزاداران با عدم توجه، زباله‌ها را در معابر عمومی دورمی‌اندازند و این مساله باعث می‌شود که پاکبان‌های شهر ما در روزهایی که تمام شهر به اقامه عزا می‌پردازند، مشغول کار باشند. اما همانطور که بیان شد، تمام نهادهای جامعه در راستای این هماهنگی باید تلاش کنند. از هیاآت گرفته تا نهادهایی مثل مدارس باید در فرهنگ‌سازی کمک کنند.
ولی اینکه صرف فرهنگ‌سازی را به عهده نهادهای فوق بگذاریم امر صحیحی نیست. تمام اجزای یک جامعه می‌بایست در این مورد صحیح عمل کنند. پس کسب و کارها نیز می‌بایست در این مورد نقش خود را به درستی ایفا کنند.
یکی از حرکت‌های جالبی که امسال توجه برخی کاربران را در فضای مجازی نیز جلب کرد، لیوانی بود که توسط شرکت آهن آنلاین به برخی موکب‌ها و تکیه‌های عزاداری تقدیم شد.
این لیوان‌ها که منقش به یک تصویر از یک پاکبان بود با شعار "پاکبانان هم عزادارند" سعی کرد به عزاداران یادآوری کند که در ایام محرم ضمن حفظ نظم و تلاش برای حفظ محیط زیست، کمک کنند تا همه اقشار جامعه به خصوص پاکبان‌ها به عزاداری بپردازند.
