وزارت خزانه‌داری آمریکا چند روز گذشته اعلام کرد که یک مکانیزم جدید را برای شفاف سازی در مبادلات بشردوستانه برای غذا و دارو برای ایران فعال کرده است.
در بیانیه این وزارتخانه آمده است، این مکانیزم به جامعه جهانی کمک می‌کند تا با هوشیاری بیشتری به مبادلات غذایی و دارویی با ایران بپردازند و مطمئن شوند تا منابع مالی مرتبط با آن برای کمک به دولت ایران در راستای توسعه برنامه موشک‌های بالستیک و فعالیت‌های منطقه‌ای استفاده نمی‌شود.
این بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌افزاید: شبکه مبارزه با جرایم مالی وزارت خزانه‌داری آمریکا ایران را به عنوان یک عامل نگران‌کننده در راستای پولشویی در قالب بند 311 قانون پاتریوت آمریکا تشخیص داده و قوانین جدیدی را در راستای حفاظت از نظام مالی آمریکا در برابر اقدامات بدخواهانه ایران تعیین کرده است.
بسیاری از کارشناسان تحریم‌ها در دولت‌های قبلی آمریکا می‌گویند که مکانیزم شفاف‌سازی جدیدی که در مبادلات بشردوستانه از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا برای ایران تدارک دیده شده بیش از آنکه در راستای تسهیل مبادلات بشردوستانه شامل صادرات غذا و دارو به ایران باشد به عنوان مکانیزمی برای جمع آوری اطلاعات برای دولت آمریکا است تا بتواند زمینه را برای اعمال تحریم‌های جدیدتر فراهم کند.
«رایان اوتول» یکی از مقامات سابق دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا در توئیتر نوشت: این مکانیزم کمکی به ایران نخواهد کرد و در واقع احتمالا شرایط را بدتر می‌کند. به نظر می‌رسد این اقدام تلاش می‌کند تا اروپایی‌ها را به چالش بکشد.
«تایلر کولیس»، کارشناس قوانین تحریم در موسسه «فراری اند اسوشیتس»، می‌گوید: اصل ماجرای پشت اعلام این بیانیه اجرای بند 311 قانون پاتریوت آمریکاست. بند 311 قانون مذکور در واقع حکم قضایی لازم الاجرا بر مؤسسات مالی و بانک‌های آمریکایی است تا در زمان تعامل با بانک‌های خارجی که با ایران همکاری می‌کنند دقت خاصی داشته باشند. تاثیر این مسئله این است که بانک‌های آمریکایی به مؤسسات مالی پرسشنامه ارسال کرده و از آنها می‌خواهند در صورتی که با ایران تعامل دارند آن را ابراز کنند و در صورتی که جواب این مؤسسات مثبت باشد بانک‌های آمریکایی حساب خود را در آنها متوقف کرده و یا به طور کلی می‌بندند.
همچنین «ریچارد نفیو» کارشناس دولتی حوزه تحریم‌ها و مذاکره کننده سابق هسته‌ای با ایران نیز در این باره معتقد است: اعلام مکانیزم شفاف سازی مبادلات بشردوستانه در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا با عناوین پولشویی در واقع شک به تله تحریم‌ها را بیشتر می‌کند.
«پاول پیلار»، تحلیل‌گر سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا که هم‌اکنون عضو ارشد مرکز مطالعات امنیتی دانشگاه «جرج تاون» است در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، گفت: «بانک‌ها باید جزئیاتی از آنچه که در تجارت با افراد یا سازمان‌های ایرانی، انجام می‌دهند را گزارش دهند. وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌تواند از این اطلاعات برای انتخاب اهداف تحریم‌های بیشتر استفاده کند.»
گفتگوی خبرگزاری فارس با وی به شرح ذیل است:
آمریکا اعلام کرده که مبادلات بشردوستانه باید براساس کانال مالی که توسط این کشور ایجاد خواهد شد، انجام شود. بر این اساس، مبادلات بشردوستانه با ایران در مقایسه با آنچه قبلاً انجام می‌شد سخت‌تر می‌شود. نظر شما در این مورد چیست؟
آخرین اقدام آمریکا در رابطه با امور مالی و ایران، انجام مبادلات بشر دوستانه با ایران را نسبت به گذشته دشوارتر می‌کند. اگرچه دولت آمریکا ظاهرا کانالی را برای تامین مالی چنین تجارتی فراهم کرده است، اما شرایط جدیدی که به بانک‌های خارجی تحمیل شده، باعث می‌شود تا آنها از هرگونه تجارت با ایران و اعمال تحریم‌های آمریکا علیه خودشان، بیم داشته باشند.
آیا هدف واقعی آمریکا از ایجاد کانال مالی بشردوستانه تسهیل مبادلات غذایی و دارو است یا می‌خواهد از طریق آن اطلاعاتی را برای تحریم‌های بیشتری در آینده به دست آورد؟
مطمئناً بسیاری از بانک‌های خارجی درگیر، نتیجه می‌گیرند که این ساز و کار عمدتاً برای جمع آوری اطلاعاتی است که می‌تواند برای اعمال تحریم‌های بیشتر استفاده شود.
آمریکا از این نوع تجارت چه اطلاعاتی می‌تواند بدست آورد؟
بانک‌ها باید جزئیات مربوط به افراد یا سازمان‌هایی را در ایران که در حال تجارت با آنها هستند، گزارش کنند. وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌تواند از این اطلاعات در انتخاب اهداف تحریم‌های بیشتر استفاده کند.
همانطور که می‌دانید، مبادلات مالی بانک‌های غیر اروپایی باید به آمریکا اطلاع داده شود. با این وجود آیا بانک‌های غیر آمریکایی برای تجارت با ایران خطر می‌کنند؟
بله، آنها در معرض چنین خطراتی قرار می‌گیرند، به همین دلیل بسیاری از آنها تصمیم می‌گیرند تا در هیچ گونه تجارتی با ایران شرکت نکنند، حتی تجارتی با ماهیت بشردوستانه.
