اروپا به تعهداتش عمل نکند، گام‌های مهم‌تری برمی‌داریم/ ایران به دانش ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته دست یافته است/ به ‌سمت تولید سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر می‌رویم

قائم مقام سازمان انرژی اتمی در دولت اصلاحات در خصوص اقدام ایران درباره برداشت گام چهارم گفت: خروج یکجانبه آمریکا از برجام کاملا مغایر با معاهدات بین المللی بود و اساس این اقدام آمریکا یک شیوه و متد جدید را در دنیا به وجود آورد که به واسطه ان کشورهای بزرگ به راحتی می توانند تعهدات بین المللی خود را نقض کنند و درواقع یک مدل سازی جدید ایجاد کرد.

«محمد سعیدی» در گفت و گو با خبرنگار «تابناک» اظهار کرد: خروج یکجانبه آمریکا از برجام باعث شد تا ما دیگر نتوانیم از مواهب این قرارد بین المللی کامل استفاده کنیم. اروپایی ها هم از نظر سیاسی و اقتصادی در آن حد قوی نبوده و نیستند که بتوانند با سیستم های بانکی و اقصادی آمریکا مقابله کند. به همین دلیل خواسته و ناخواسته تابع سیاست های آمریکا هستند.

وی افزود: این در حالی است که کشورهای اروپایی حاضر در برجام می توانستند سیاست جدیدی را در چهارچوب اینستکس برای خود تعرف کنند. آنها می توانستند یک را بطه تجاری مشخص با ایران ایجاد کنند و پول نفت را به ما بدهند و مسیر تجارت ایران با اروپا را تسهیل کنند. اینها منجر به رابطه بانکی نزدیک ایران و اروپا می شد.

عضو تیم مذاکرات هسته ای در دهه 80 گفت: متأسفانه اروپایی ها نشان دادند که قدرت بسیار محدودی دارند و نتوانستند نظرات خود را به آمریکا تحمیل کنند؛ بنابراین طبیعی است که بر اساس بندهای برجام تنها مسیری که برایمان باقی مانده این بود که تعهدات خود را در برجام به قبل از انعقاد این قرارداد بین المللی با 1+5 برگردانیم.

وی ادامه داد: مطابق با حقوقی که ایران در برجام دارد، تعهدات هسته ای ذیل این قرارداد برگشت ناپذیر نبوده و بنابراین گام های ما برای کاهش تعهدات که آخرین آنها گام چهارم است یک گام منطقی و حساب شده و منطبق با برجام است و تا زمانی که طرفین به تعهدات خود باز نگردند، این اقدامات افزایشی ما در فعالیت های هسته ای ادامه پیدا خواهد کرد.

سعیدی در پاسخ به این که روند اجرای گام ها را تا کنون چگونه ارزیابی می کنید و مهم ترین اقدام ایران در این خصوص به نظر شما چه بوده است، عنوان کرد: آنچه ما در برجام توافق کرده بودیم این بود که سطح فعالیت های خود را در یک دوره زمانی کاهش دهیم و بعد از آن به فعالیت های بعدی خود بازگردیم.

وی با بیان اینکه در این فرایند (کاهش تعهدات هسته ای ایران ذیل برجام) مهم ترین اقدامی که شد این بود که فعالیت سایت فردو مجددا آغاز شود و غنی سازی بار دیگر در این سایت شکل بگیرد، گفت: البته به اعتقاد من و درصورتی که طرف های مقابل ما به تعهداتشان عمل نکنند، ما اقدامات بسیار مهم دیگری هم داریم که در زمان اجرای گام های دیگر شاهد آن خواهند بود.

قائم مقام سازمان انرژی اتمی در دولت اصلاحات افزود: اقداماتی که ایران برای کاهش میزان تعهدات هسته ایش در پیش دارد، بسیار تعیین کننده خواهد بود. اگر موضوع هسته ای ایران برای اروپایی ها مهم است، آنها باید تصمیم خود را بگیرند که می خواهند این معاهده (برجام) را حفظ کنند یا واقعا قصد خروج از آن و عدم اجرای تعهداتشان را دارند.

به گفته وی، ما هنوز راه های دیگری داریم و گام های دیگری هم داریم که مهم تر از این چهار گامی است که تاکنون برای کاهش تعهدات برجامی مان برداشته ایم و اگر در بر همین پاشنه بچرخد، قطعا دولت و مسئولان نظام در زمان خود آن را اعلام خواهند کرد.

سعیدی در پاسخ به این که برخی اعتقاد دارند گام های ایران حالت نمایشی دارد و شاید همین موجب شده که تاکنون اروپایی ها تصمیم جدی برای بازگشت به تعهداتشان نگیرد، یادآور شد: این دقیقا موارد اختلافی ما با آنها بود. پیشتر همه تأکید آنها این بود که غنی سازی نباید در ایران صورت بگیرد، اما زمانی که دیدند ما دانش غنی سازی را داریم، گفتند، باید غنی سازی محدود شود که در برجام هم از نظر تناژ و هم از نظر تعداد ساانتریفیوژ غنی سازی ما کاهش پیدا کرد.

وی تأکید کرد: آنچه در برجام صورت گرفت، این بود که توافق کردیم ما فعالیت های خود را کاهش می دهیم؛ اما در مدت زمانی مشخص. قرار بر این بود که رفته رفته به شرایط قبل از برجام بازمی گردیم و زمانی که دیگر این مسائل مطرح نیست و ما مجددا در حال توسعه دانش هسته ای خواهیم بود.

عضو تیم مذاکرات هسته ای در دهه 80 گفت: یک زمانی اختلاف ما با اروپا بر سر ماشین های IR1 بود؛ اما الان ما به تکنولوژی IR8 و IR9 و انواع سانتریفیوژهای پیشرفته رسیده ایم و این مسائل در حقیقت راندمان ماشین های ما را به شدت افزایش داده و آن را به شش تا هشت برابر رسانده است.

وی در پاسخ به این که اهمیت افزایش سو برای ما از چه جهت بوده و چه اهدافی برای آن در نظر گرفته شده است، اضافه کرد: واحد غنی سازی همان Separative work unitیا سو است و ما در ابتدا سو ساتریفیوژهایمان 1.5 تا 2 بود اما الان این سو به 8 برابر رسیده و در مورد سانتریفیوژ IR9 که اخیرا از آن رونمایی شده به 50 رسیده است.

سعیدی گفت: همه کشورهای دنیا که توانسته اند این بخش از تکنولوژی های خود را گسترش دهند. دیگر کشورها در این زمینه حتما با یک کشوری که این تکنولوژی را داشته مسیر را طی کرده اند، اما ما خودمان به آن رسیده ایم و نکته اینجاست که وقتی ما توانسته ایم به این تکنولوژی دست پیدا کنیم می توانیم با کاهش تعداد سانتریفیوژ راندمان خود را بالا ببریم.

وی در عین حال یادآوری کرد: نکته اینجاست که ما اکنون IR6 را آپدیت کرده و به این توانمندی رسیده ایم، اما در آینده این تکنولوژی را گسترش خواهیم داد و به زودی به ماشین هایIR8 ،IR9 IR10 و ماشین های پیشرفته تر و با سوی بیشتر خواهیم رسید.

این کارشناس مسائل هسته ای با اشاره به دلایل هدف گذاری که رهبری بر آن تأکید و اعلام کردند که سوی 190 هزارتایی نیاز داریم، گفت: تأکید ایشان در این زمینه، در واقع اشاره به این موضوع دارد که ما برای یک واحد نیروگاهی بوشهر باید بتوانیم چنین توانی ایجاد کنیم.

وی ادامه داد: همان طور که می دانید زمانی که نیروگاه بوشهر ساخته شد، فرض را بر این گذاشتیم که ممکن است شرایطی ایجاد شود که سوخت هسته ای به ما داده نشود؛ بنابراین، برای اینکه گارانتی داشته باشیم و خودمان را برای یک نیروگاه هزار مگاواتی آماده نگاه داریم، تصمیم گرفتیم که خودمان سوخت بوشهر را تولید کرده و داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین 190 هزار سو در واقع واحدی است که سالانه نیاز داریم تا با آن نیاز نیروگاه بوشهر را تأمین و نسبت به تولید سوخت مورد نیاز آن در داخل اقدام کنیم.