هشت مستند از برترین مستند پرتره‌هایی که در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ درباره کاراکتر شماری از چهره‌های صاحب‌نام سینما و برخی از آثار سینمای مستند است، اکنون در جشنواره سینماحقیقت روی پرده بزرگ سینما به نمایش درمی‌آید؛ آثاری تاثیرگذار که تماشایشان را نمی‌توان از دست داد؛ اما این آثار حاوی چه نگاهی است؟
به گزارش «تابناک»؛ مستند پرتره یکی از زیرشاخه‌های مستندسازی است که محوریت مستند حول محور یک چهره سرشناس شکل می‌گیرد و شناخت بصری برای مخاطب نسبت به زندگی شخصی و حرفه‌ای سوژه مستند به ارمغان می‌آورد؛ هرچند مستند پرتره در دوران کنونی، مفهومی فراتر از بیوگرافی و غربال زندگی اشخاص یافته و تمرکز صرف بر این بخش، نگاهی تقلیل‌گرا قلمداد می‌شود و یک پرتره شخصی می‌تواند دریچه‌ای از زندگی یک چهره به تاریخ باشد.
بخش مستند پرتره سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت که از دوشنبه ۱۸ آذرماه ۹۸ در پردیس سینمایی چارسو آغاز به کار کرد، با نمایش هشت فیلم از مهم‌ترین مستند‌های سینمای جهان در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ همراه است؛ مستندهایی که از قضا شماری از آنها نگاهی فراتر از تمرکز بر کاراکتر محوری دارد و به برخی رویداد‌های تاریخی پرداخته و تماشاگر را به جایی فراسوی شخصیت‌ها می‌برد.
آندره تارکوفسکی. یک نیایش سینمایی | Andrey Tarkovsky: A Cinema Prayer
۹۷ دقیقه، ایتالیا، روسیه، سوئد، ۲۰۱۹
کارگردان: آندره‌ی آندریوویچ تارکوفسکی
تهیه‌کننده: موسسه بین‌المللی آندره‌ی تارکوفسکی، کله‌پاتسی پروداکشن
موضوع: کارگردان نابغه، آندره‌ی تارکوفسکی که آثارش از شاهکارهای دنیای سینما محسوب می‌شوند، برای ما هشت فیلم و اشتیاقی روزافزون از فهم آن را به جای گذاشته است. این فیلم مستند زندگی و کار تارکوفسکی، دید او نسبت به مقوله هنر، افکارش در مورد سرنوشت هنرمند و معنای هستی انسان را با ما در میان می‌گذارد. کارگردان، فرزند تارکوفسکی بزرگ است.
جشنواره‌ها و جوایز
جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۹، جایزه کلاسیک ونیز برای بهترین مستند درباره‌ی سینما
جشنواره بین‌المللی فیلم مستند آمستردام ۲۰۱۹
فلینی: ابدی | Fellini fine mai
۸۰ دقیقه، ایتالیا، ۲۰۱۹
کارگردان: یوجینو کاپوچو
تهیه‌کننده: شبکه سینمایی رآی، رآی تکنیک، اُرورا تی.وی، جان‌آندره‌آ پکورلی
موضوع: با این که تاکنون در مورد فدریکو فلینی بسیار سخن گفته شده، هنوز می‌توان درباره‌ی بخش‌های ناشناخته‌ای از سینما، زندگی و شعر او صحبت کرد؛ به خصوص اگر آنقدر خوش‌شانس باشید که با او کار کرده و در تجربه‌هایش شریک شده باشید. یوجینو کاپوچو در این مستند، آشنایی‌اش با فلینی در جوانی و در شهر ریمینی ایتالیا را بازسازی می‌کند و این که چطور بعدتر، پس از اتمام تحصیلاتش در مرکز فیلمبرداری تجربی، با یکدیگر در صحنه‌ی فیلم «جینجر و فرد» همکاری کردند.
جشنواره‌ها و جوایز
جشنواره فیلم ونیز، ۲۰۱۹، جایزه کلاسیک ونیز برای بهترین مستند درباره‌ی سینما
فلاویو- نکوداشت فلاویو بوچی | Flavioh- Tribute to Flavio Bucci
۸۰ دقیقه، ایتالیا، ۲۰۱۹
کارگردان: ریکاردو زینا
تهیه‌کننده: مارکو کالدورو، ریکاردو زینا
موضوع: فیلم، داستان زندگی فلاویو بوچی، یکی از بزرگ‌ترین بازیگران عرصه‌ی تئانر و سینمای معاصر ایتالیاست. او را در سفری با یک ون به دور اروپا و از خلال مکان‌ها و ملاقات‌هایی همراهی می‌کنیم که زندگی شخصی و هنری وی را رقم زده‌اند. فلاویو بوچی هنرمندی خاص است که با استادی، طیف وسیعی از تیپ‌های انسانی را به تصویر درآورده و آنها را به تجربیاتی یگانه و تکرارنشدنی تبدیل کرده است.
جشنواره‌ها و جوایز
جشنواره فیلم رم، ۲۰۱۸
فورمن علیه فورمن | Forman vs. Forman
۸۰ دقیقه، جمهوری چک، فرانسه، ۲۰۱۹
کارگردان: هلنا ترشتیکوا، یاکوب هینا
تهیه‌کننده: کاتژینا چرنا
موضوع: فورمن علیه فورمن، یک پرتره‌ی همه‌جانبه از میلوش فورمن، کارگردان برنده جایزه اسکار اهل جمهوری چک است. این فیلم به خاطر تلفیق خلاقانه‌اش از تصاویر ترسیم‌شده روی فیلم‌های موجود و همچنین تصاویری از کلکسیون دوستان و همکاران وی که تاکنون دیده نشده‌اند، بی‌نظیر است. فیلمساز در پشت صحنه و مصاحبه‌ها، مفهوم آزادی و محدودیت‌های آن را به بحث می‌گذارد.
جشنواره‌ها و جوایز
جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی‌واری ۲۰۱۹
جشنواره فیلم دوکلیزبو و ویرجینیا ۲۰۱۹
یاد درختان | Talking about the trees
۹۴ دقیقه، فرانسه، سودان، آلمان، جمهوری چاد، قطر، ۲۰۱۹
کارگردان: صهیب قسم‌الباری مصطفی
تهیه‌کننده: ماری بالدوچی
موضوع: ابراهیم، سلیمان، مانر و الطیب، فیلمسازانی ایده‌الیست و به شدت انسان‌دوست که بیش از ۴۵ سال با یکدیگر دوست بوده‌اند، پس از سال‌ها دوری و تبعید دوباره همدیگر را ملاقات می‌کنند تا به رویاهای دیرینه‌شان حیاتی جدید ببخشند و سینما را در سودان به واقعیت تبدیل کنند. آنها مصمم هستند که ردی از مسیر خود باقی بگذارند و الهام‌بخش عشق به فیلم‌ها باشند. در خلال تصاویری که آفریدند، آنهایی که از دست دادند و آنهایی که هنوز چیزی جز یک آرزو نیستند، چهره‌ی کشورشان ظهور می‌کند.
جشنواره‌ها و جوایز
جشنواره بین‌المللی فیلم برلین ۲۰۱۹، جایزه مستند بخش پانوراما و جایزه منتخب تماشاگران
جشنواره فیلم کارتاخنا ۲۰۱۹
جشنواره فیلم استانبول ۲۰۱۹
روح پیتر سلرز | The Ghost Of Peter Sellers
۹۳ دقیقه، قبرس، ۲۰۱۸
کارگردان: پیتر مداک
تهیه‌کننده: پول یاکووو
موضوع: روح پیتر سلرز، مستند بلندی است که توسط پیتر مداک کارگردانی شده و قصه‌ی فیلم هالیوودی ناموفق قرن هفدهمی این بازیگر بریتانیایی در سبک کمدی دزد دریایی را روایت می‌کند که در ۱۹۷۳ و در کشور قبرس فیلمبرداری شده و پیتر سلرز و اسپایک میلیگان در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.
جشنواره‌ها و جوایز
جشنواره مستند NYC، 2018
جشنواره فیلم رین‌دنس، ۲۰۱۸
جشنواره فیلم بورلی‌هیلز، بهترین مستند
توقف‌ناپذیر: شان اسکالی و هنر همه چیز | Unstoppable. Sean Scully & The Art of Everything
۸۹ دقیقه، انگلستان، ۲۰۱۹
کارگردان: نیک ویلینگ
تهیه‌کننده: کیسمت فیلمز
موضوع: مرور یک سال از زندگی خارق‌العاده‌ی نقاش انتزاعی «شان اسکالی» یکی از ثروتمندترین هنرمندان بریتانیا که در وطن خود کمتر شناخته شده، اما در بیرون از مرزهای بریتانیا یک سوپراستار است. او دور دنیا از واشنگتن تا سن‌پترزبورگ، مکزیکو‌سیتی و برلین سفر می‌کند تا دوازده نمایشگاه مختلف از آثارش را در مشهورترین موزه‌های دنیا افتتاح کند؛ سفری که با نمایشی عظیم در موزه‌ي ملی میدان ترافالگار به اوج می‌رسد.
جشنواره‌ها و جوایز
دوسالانه‌ی ونیز
آنچه ناتمام گذاشتیم | What We Left Unfinished
۷۲ دقیقه، ایالات متحده آمریکا، افغانستان، قطر، ۲۰۱۹
کارگردان: مریم غنی
تهیه‌کننده: مریم غنی، آلیسا نامیاس، آینا فیلمز، ایندکسیکال فیلمز
موضوع: «آنچه ناتمام گذاشتیم» درباره‌ي پنج فیلم ناتمام است که بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۲ در پس‌زمینه‌ای از رژیم‌های کمونیستی که در افغانستان به قدرت رسیدند، ساخته شده‌اند. صحنه‌هایی از این فیلم‌ها که برخی از آنها بعدها و در آثار دیگری به کار گرفته شده‌اند، به همراه تصاویری از لوکیشن‌های کنونی‌شان و تفسیر فیلمسازان و بازیگرانی که در روند ساخت آن مشارکت داشته‌اند، با یکدیگر تدوین شده و به ما اجازه می‌دهد با فیلم‌های اکشن و درام‌های عاشقانه‌ای همراه شویم که حول تاریخ و تعارض‌های محلی می‌چرخند.
جشنواره‌ها و جوایز
جشنواره بین‌المللی فیلم برلین، ۲۰۱۹
هشت مستند از برترین مستند پرتره‌هایی که در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ درباره کاراکتر شماری از چهره‌های صاحب‌نام سینما و برخی از آثار سینمای مستند است، اکنون در جشنواره سینماحقیقت روی پرده بزرگ سینما به نمایش درمی‌آید؛ آثاری تاثیرگذار که تماشایشان را نمی‌توان از دست داد؛ اما این آثار حاوی چه نگاهی است؟
