در چند دهه گذشته، اعراب و به ویژه دولت های حاشیه خلیج فارس، مصرف کننده امنیت بوده و به همین جهت، همواره خود را در معرض ناامنی، بی ثباتی و تصور تهدید از دیگران دیده اند.
به گزارش «تابناک»؛ در همین راستا، آنها از نظر امنیتی و نظامی خود را وابسته به حمایت های نظامی و تسلیحاتی آمریکا دیده اند، به گونه ای که ترس از عقب نشینی آمریکا از منطقه، همواره بر ادراک آنها از امنیت خود تاثیر گذاشته است.
به همین دلیل است که هر گونه خبر در مورد عقب نشینی آمریکا از خاورمیانه به ویژه در دوران ترامپ، کشورهای عربی را وارد یک فضای ناامنی روانی و سیاسی می کند. آن ها معتقدند که بازیگرانی همچون ایران و ترکیه ـ که سنتی قدرت های منطقه ای خاورمیانه هستند ـ خلأ قدرت حاصل از عقب نشینی آمریکا از منطقه را پر خواهند کرد که به صورت تاریخی رقابت دیرینه ای با اعراب دارند.
در این رابطه، «احمد ابوالغیط» دبیرکل اتحادیه عرب روز گذشته ابراز نگرانی کرد که کنارهگیری آمریکا از رهبری جهانی، منجر به آشفتگی و هرج و مرج در چندین منطقه از جمله جهان عرب شده است.
ابوالغیط دیروز در سخنرانی خود برای «مرکز مطالعات و تحقیقات استراتژیک امارات» گفت: «نظام بینالمللی در مرحله یک گذار عمیق از نظر روابط بین قدرتهای بزرگ و امکان رقابت یا منازعه بین آنهاست.»
او از کشورهای عرب خواست تا این تغییرات را عمیقاً بررسی کنند و مدنظر داشته باشند.
دبیرکل اتحادیه عرب مدعی شد: «ایران، ترکیه و اسرائیل، تهدیداتی قریبالوقوع، اما متفاوت هستند... تغییر استقرار ایالاتمتحده در منطقه خاورمیانه، منجر به عبور بیسابقه برخی قدرتهای منطقهای از خطوط قرمز شده است.»
او در بخش دیگری از سخنانش، توسعه تکنولوژی، تغییرات آب و هوایی و مهاجرت را سه مساله اصلی در ایجاد آشفتگی در کشورهای در حال توسعه و توسعهیافته توصیف و تأکید کرد که کشورهای عربی باید آماده مواجهه با این تغییرات شتابان باشند.
لذا خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه و برنامه صلح خاورمیانه برای رهبران خاورمیانه به ویژه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به مثابه به حقیقت پیوستن بزرگترین ترس آنهاست: اینکه بدون متحد قابل اعتمادی باشند که بی قید و شرط از منافع آنها محافظت کند؛ آنها هیچ متحد دیگری را ندارند که جای ایالات متحده را به عنوان محافظ بی قید و شرط آنها بگیرد و هر زمانی که بخواهند بتوانند به آن رجوع کنند.
با این حال، این خلأ احتمالی ایجاد شده توسط آمریکا، علاوه بر ایجاد انگیزه برای رهبران عربی جهت اقدام، میتواند پیامدهایی ناخواسته داشته باشد که از نمونه آنها تلاشهای سعودی برای مداخله سیاسی در امور کشورها در ازای کمکهای مالی است.
ترامپ پیشتر جهان را جای خطرناکی توصیف کرده است. به نظر میرسد رهبران عربی حاشیه خلیج فارس هم در واکنش به عدم تمایل رئیس جمهوری آمریکا به توجه به منافع آنها، این خطر را حس کرده و بر مبنای آن عمل کنند.
از سوی دیگر، اعراب که اکنون به خوبی دریافتهاند از پایان جنگ سرد تاکنون ایران به رگ خواب آمریکا در سرتاسر نقاط دنیا تبدیل شده، سعی دارند با متهم کردن ایران به دخالت و تلاش برای افزایش دامنه نفوذ خود در منطقه، به نوعی حمایت آمریکا را جلب کرده و ایالات متحده را تحریک و تشویق به حمایت جدیتر از همپیمانان سابق کنند.
در نهایت، یکی از گزینههای اصلی اعراب برای پر کردن خلأ قدرت آمریکا در منطقه، همپیمانی با اسرائیل است؛ دشمن گذشته و دوست فعلی آنها، که وجه مشترکشان دشمنی با ایران و تصور تهدید از آن است.