منتقدی که پشت پروژه تحریم جشنواره فیلم فجر بود، به شبکه سعودی می‌رود؟

یک منتقد فیلم که نقش موثری در تشویق سینماگران در مشارکت در پروژه تحریم سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر داشت، مجموعه همکاری‌هایی را از ترکیه با شبکه ایران اینترنشنال شروع کرده و دور از انتظار نیست در آینده به این شبکه سعودی ملحق شود؛ اقدامی که پس از اجرای این پروژه ناکام، دور از انتظار نبود و چنین به نظر می‌رسد قرار است این شبکه، محور عملیات روانی علیه ایران در همه عرصه‌ها باشد.

به گزارش «تابناک»؛ با حضور نرگس آبیار (نویسنده و کارگردان)، تورج اصلانی (کارگردان و مدیرفیلمبرداری)، عباس بلوندی (طراح صحنه و لباس سینما)، فریدون جیرانی (نویسنده و کارگردان)، سعید راد (بازیگر)، محمدمهدی عسگرپور (کارگردان و تهیه‌کننده)، طهماسب صلح‌جو (منتقد)، مازیار میری (کارگردان) سینما، مهدی جعفری (کارگردان و مدیر فیلمبرداری)، روح‌الله حجازی (کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده)، مصطفی رزاق‌کریمی (کارگردان و مستندساز)، فرشته طائرپور (تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس) و هادی مقدم‌دوست (فیلمنامه‌نویس و کارگردان) در ترکیب هیات داوران جشنواره فجر، حالا می‌توان پروژه تحریم مهم ترین رویداد فرهنگی کشور را شکست خورده تلقی کرد.

رویدادی که هیچ فیلمی از آن انصراف نداد و بلیت‌های آن در چند دقیقه نخست عرضه به فروش رفت، از دوازدهم بهمن ماه بدون افتتاحیه آغاز می‌شود و چنین به نظر می‌رسد که با وجود کمپین‌های راه افتاده، عمده بدنه سینما که آثاری در این رویداد و شانسی برای بردن جوایز داشتند، صحنه را ترک نکردند و قرار است همراه با منتقدین و تماشاگران، فیلم‌ها را در سینمای ملت به عنوان سینما رسانه‌ها و منتقدین و سینمای چارسو به عنوان سینمای اهالی سینما تماشا کنند. بدین سان اگر اتفاق خاصی در این دوره رخ دهد، صرفاً می‌تواند از سوءمدیریت‌ها در رویدادی باشد که در فاصله چند روز تا برگزاری پوستر ندارد. البته حرف و حدیث‌های دیگری نیز مطرح است؛ نظیر داورانی که در حال تولید فیلم هستند و مشخص نیست چگونه همزمان هم فیلم‌ها را در کاخ جشنواره تماشا می‌کنند و هم سر صحنه فیلم‌هایشان حضور دارند؟!

در کنار این مسائل، موضوع کلیدی به حاشیه رفتن کمپین تحریم جشنواره بود که «تابناک» شکست خوردن آن را پیش بینی کرده و در گزارشی متذکر شده بود، جشنواره فیلم فجر صرفاً کارکرد یک فستیوال هنری را ندارد، بلکه مهم‌ترین ویترین برای رونمایی از فیلم‌ها و بازاریابی از میان تماشاگران عمومی برای اکران عمومیِ پس از جشنواره است و از این منظر، تفاوت معناداری با سایر جشنواره‌های فجر دارد که سطح اهمیت کمتری نزد افکارعمومی دارند.

فیلم‌های سینمایی نیز به عنوان گران‌ترین آثار هنری در عصر حاضر، باید با بازگشت هزینه تولید همراه شود و امکان عدم نمایش آن شبیه یک تابلوی نقاشی یا یک مجسمه نیست؛ بنابراین حتی اگر یک کارگردان سینما نظیر مسعود کیمیایی، قصد انصراف از حضور در جشنواره فجر را داشته باشد، صرفاً فیلم در حوزه کارگردانی داوری نمی‌شود و سرمایه گذاران فیلم‌های سینمایی، اجازه خروج فیلم را نمی‌دهند، چون دارایی‌شان را پای یک فیلم سینمایی گذاشته‌اند و انتظار دارند، سرمایه‌شان در معرض دید عمومی قرار گیرد و هزینه‌های صرف شده بازگردد.

اگر فیلم سینمایی از کیفیت بالایی برخوردار باشد، نمایش فیلم در جشنواره فجر ـ حتی اگر منجر به بردن سیمرغ‌های بلورین نشود ـ یک تبلیغ گسترده برای فیلم به ارمغان به همراه می‌آورد و تجربه نشان داده، تاثیر بسیار چشمگیری در اکران عمومیِ پس از جشنواره و فروش بالای چنین فیلم‌هایی دارد. قاعدتاً صاحبان چنین آثاری، که به دنبال بازگشت سرمایه‌شان هستند، از این فرصت نمی‌گذرند و البته این فیلم‌ها تنها نیستند و با توجه به آنکه جشنواره فجر، تنها فرصت جدی «دیدن شدن» فیلم‌های سینمایی است، از این موقعیت نمی‌گذرند. واقعیت آن است، هرچند بعضاً شاهد موضع‌گیری‌های سیاسی هستیم، تجربه نشان داده تصمیم‌گیری‌ها اقتصادی است.

اکنون دقت این تحلیل و پیش بینی مشخص شده و البته این پیش بینی برای هر شخص آشنا به مختصات سینما از جمله امیر پوریا منتقد سینما ـ که نقش کلیدی در تحریک و تشویق سینماگران به انصراف از جشنواره فیلم فجر داشت ـ واضح و مبرهن بود؛ منتقد سینمایی که در دوران فعالیت در ایران عملکرد نرمال و قابل قبولی داشت اما ظاهراً پس از مهاجرت به ترکیه، این رویکرد متفاوت را در پیش گرفت و علیه جشنواره‌ای که سال‌ها در آن حضور ثابت داشت، موضع گیری کرد.

پوریا به تازگی با شبکه ایران اینترنشنال وابسته به خاندان سعودی همکاری‌اش را آغاز کرده و دور از انتظار نیست که در آینده نزدیک به بریتانیا انتقال داده شود تا برنامه سینمایی را برای این شبکه راه اندازی کند. از این منظر به باور برخی موضع گیری‌های اخیرش، بدون اعلام اینکه از ایران رفته، می‌تواند زمینه ساز حضور در این شبکه باشد؛ موضوعی که به مرور زمان و در آینده نزدیک مشخص خواهد شد. سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر بدون حضور معدودهای چهره‌های تحریمی از جمله این منتقد، با نمایش 28 فیلم بلند داستانی، بار دیگر فرصت تماشای بهترین‌های سینمای ایران و بی‌شک همان‌گونه که جشنواره کن، برلین و ونیز به صرف دولتی بودنشان کم‌رونق نمی‌شوند، مهم‌ترین رویداد سینمایی ایران نیز به روال گذشته پیش خواهد رفت.