فرض کنید امروز قرار است در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کنیم؛ فرض کنید که رای دادن به لیست‌های انتخاباتی هم تجربه مفیدی در ادوار گذشته نبوده است و در نهایت ناگزیر هستیم از بین افرادی که تایید صلاحیت شده اند، افرادی که تخصص لازم برای کار نمایندگی مجلس دارند بدون توجه به جناح بندی‌های مرسوم را انتخاب کنیم. در صورت چنین فرضی، حتما کاندیدا‌هایی که رای ما را خواهند گرفت باید ویژگی‌هایی داشته باشند؛ ویژگی‌هایی که می‌شود مواردی از آن را در یک قالب دهگانه برشمرد.
اول: حتما آن کاندیدا، باید در زمینه‌ای تخصص داشته باشد؛ منظور این نیست که مدرک داشته باشد؛ منظور از تخصص توانایی انجام یک کار و یا ایده نوین عملیاتی داشتن برای انجام یک کار است. مثلا اگر کسی ادعای تخصص اقتصادی می‌کند، اولا ببینیم چند کتاب یا اثر در این زمینه نوشته یا در منصب کنونی که اکنون هست، چه کارآمدی محسوسی از خود در آن زمینه تخصصی نشان داده است.
دوم: حتما آن کاندیدا باید از واژه‌های احساسی و عاطفی برای عوام فریبی استفاده نکند. این واژه‌های احساسی و عاطفی را می‌توان به راحتی در شعار‌های انتخاباتی و سخنرانی‌های کاندیدا‌ها استخراج کرد. تردید نکنید کاندیدایی که امروز برای جلب رای، از واژه‌های احساسی برای فریب مردم استفاده می‌کند؛ در قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون هم همین مسیر را خواهد رفت.
سوم: حتما آن کاندیدا باید سابقه روشنی در انتقاد از کاستی‌های موجود در کشور در همه حوزه‌ها داشته باشد. کاندیدایی که امروز در شرایط کنونی کشور قرار است نماینده ما شود، بناست که تغییرات مهمی را در کشور در حوزه اجرایی، قانونگذاری و قضائی انجام دهد. اگر کاندیدایی سابقه روشنی از انتقاد از کاستی‌ها ندارد و یا در چند سال اخیر راه حل‌هایی برای حل مشکلات بیان نکرده است، بنا نیست چیزی را تغییر دهد، او می‌رود که بخشی از همین زنجیره‌ای باشد که ناکاستی‌های موجود در آن قبال کتمان نیست.
چهارم: آن کاندیدا باید در صورت کسب رای، به هر قیمتی درصدد حفظ پست خود در دوره جاری یا دور‌های بعدی نباشد؛ تلاش برای حفظ پست به هر قیمتی، یعنی معامله و فروش حق مردم به هر فرد یا نهادی که خریدار آن است. تلاش برای حفظ پست به هر قیمتی، یعنی سکوت در هنگام نظارت؛ یعنی فروش منافع مردم در قبال باقی ماندن پست. کار چندان سختی نیست؛ می‌شود به راحتی در سوابق افراد این مورد را جستجو کرد.
پنجم: آن کاندیدا باید سابقه فساد مالی و اخلاقی نداشته باشد و اگر شبهه‌ای در مورد او وجود دارد، بدون لکنت زبان و با ارائه اسناد به ذینفعان، رفع شبهه کند. نمی‌شود نماینده‌ای از هر جناحی را با سابقه فساد مالی و یا اخلاقی به مجلس فرستاد، آنگاه امید داشت که اوضاع کشور روبه راه شود. فساد، فساد می‌زاید.
ششم: آن کاندیدا باید رانت خواری را یکی از قبیح‌ترین کار‌های ممکن بداند. بدانیم مجلس جایی است که اگر کسی اهل رانت خواری و رانت جویی باشد، فرصت برای او فراهم است. بررسی کنید سیر و روند کاری و زندگی کاندیدا‌ها را. رانت خواری به راحتی در تغییر وضعیت و موقعیت خانوادگی و شغلی افراد قابل رصد و ارزیابی است. عموما این افراد رانت را حق خود می‌دانند؛ اما تشخیص آن برای مردم کار چندان پیچیده‌ای نیست.
هفتم: آن کاندیدا باید حتما مردم را بیشتر از حکومت دوست بدارد. او وکیل ملت است تا از او در مقابل حکومت به وسیله قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون، محافظت کند. آنچه در کشور ما به وکیل دولت بودن به جای وکیل ملت بودن مصطلح شده، وکیل ملت نباید وکیل دولت باشد، نه وکیل قوه قضائیه و نه وکیل هر نهادی دیگری. او باید وکیل مردم و منافع کشور باشد.
هشتم: آن کاندیدا باید حتما جرات اظهار نظر داشته باشد. افراد ترسو هیچ خیری به مردم و مملکت نمی‌رسانند. سوابق افراد را از این حیث بررسی کنیم. کم نداشته ایم حوادث مهمی که لازم شده افرادی که امروز کاندیدا شده اند در مورد آن به صراحت نظر خود را بیان کنند. جستجو کنیم و سوابق شجاعت و یا عدم شجاعت کاندیدا‌ها را بیابیم.
نهم: این کاندیدا حتما باید شیوه حل مشکلات را به روشنی به مردم توضیح دهد و به مردم بگوید که مشکل به دلیل وقوع چه پدیده‌ای به وجود آمده است و راه حل این مشکلات در حوزه مسئولیت مجلس را به روشنی توضیح دهد.
دهم: این کاندیدا حتما باید دروغگو نباشد و سابقه دروغگویی نداشته باشد. او باید آماده باشد که اگر بین دروغ گفتن و منافع مردم، یکی از انتخابات کند، آماده باشد که منافع مردم را انتخاب کند و دروغ نگوید.
یک اصل یادتان رفت:
رای بی رای 
