در شرایط کنونی که ویروس کرونا به کشورمان وارد شده، روند تجارت و صادرات کالا به کشورهای همسایه با موانعی مواجه شده است. در این خصوص حسینی عضو هیات مدیره اتاق ایران و عراق و حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفتگو با تابناک اقتصادی، بر لزوم تدبیر و حمایت از فعالان اقتصادی تاکید دارند.
به گزارش تابناک اقتصادی، چند روزی است که به صورت رسمی ورود کرونا به ایران تایید شده است و در این مدت متاسفانه تعدادی از هموطنانمان بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده اند. متاسفانه هر فرد مبتلا می تواند این ویروس را به سایرین منتقل کند و همین اوضاع را خطرناک تر کرده است و باید برای جلوگیری از آن رفت و آمد به مکان های عمومی را به حداقل ممکن رساند.
شرایط خاص ویروس کرونا باعث شده است تا این ویروس تهدید جدی برای اقتصاد ایران و کسب و کارهای ایرانی محسوب شود. به عبارت بهتر هم اکنون یک مانع جدی بر سر راه کسب و کارهای ایرانی، ویروس کرونا است.
قبل از بررسی تاثیر ویروس کرونا بر اقتصاد ایران و کسب و کارهای ایرانی، بد نیست نگاهی به چین، مکان تولد این ویروس بیندازیم و ببینیم این ویروس چه بر سر کسب و کارها و اقتصاد چین آورده است؟
ژو مین نائب رئیس سابق صندوق بین المللی پول طی مصاحبه ای اعلام کرده است که ویروس کرونا با تاثیرگذاری بر صنعت گردشگری در دو ماه اول سال میلادی جاری حدود 1.3 تریلیون یوان معادل 185 میلیارد دلار برای چین هزینه داشته است.
همان گونه که ویروس کرونا اقتصاد چین را تحت تاثیر قرار داده است این ویروس می تواند کسب و کارها و اقتصاد ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
شیوع ویروس کرونا در ایران باعث می شود تا صنعت گردشگری به خصوص گردشگری مذهبی در ایران کساد شود. گردشگران از ترس مبتلا شدن به ویروس کرونا، سفرهای خود به ایران را لغو خواهند کرد. با عدم حضور گردشگران در شهرهای ایران، هتل ها و مهمانسراها با چالش های جدی مواجه خواهند شد.
از آنجا که احتمال انتقال این ویروس در مکان های عمومی بیشتر است در نتیجه مردم سعی خواهند کرد حتی الامکان از وسایل حمل و نقل عمومی دوری کنند و در نتیجه کسب و کار تاکسی ها، اتوبوس های شهری و مترو کساد خواهد شد. از سوی دیگر استفاده از وسایل حمل و نقل شخصی باعث خواهد شد تا مصرف بنزین افزایش یابد که این برای اقتصاد ایران خوب نیست. افزایش مصرف بنزین البته موجب رونق کسب و کار پمپ بنزین ها خواهد شد.
روز گذشته محسن نظری، رئیس اتحادیه قهوهخانهداران و سفرهخانههای سنتی در گفتگو با ایرنا گفت: واحدهای صنفی ما ۱۰۰ درصد تعطیل شدند. اصلا مشتری ندارند. همچنین علی اصغر میرابراهیمی رئیس اتحادیه دارندگان رستوران و سلف سرویس نیز در گفتگو با این خبرگزاری گفت: مردم سعی میکنند که کمتر غذا بیرون بخورند. ما برای همکارانمان هم توصیههای بهداشتی داشتیم و برای آنها پیامک فرستادهایم. اما شیوع کرونا و تاثیر آن روی رستورانها بیتاثیر نیست. حتی بسیار قابل توجه بوده است. شک نکنید که باعث تعطیلی برخی از واحدها خواهد شد.
به علاوه بسیاری از مراسم عروسی به دلیل ترس از شیوع ویروس کرونا احتمالا لغو شود که این موضوع بر تالارها تاثیرگذار خواهد بود. البته خسرو ابراهیمینیا، رئیس اتحادیه تالارهای پذیرایی و تجهیز مجالس طی مصاحبه ای گفته است: ما اصلا مورد خاصی برای لغو نداریم. تشویش اذهان عمومی هم نمیکنیم. ما وظیفه داریم خدمات و مجالسی را که درخواست مردم هست، برگزار کنیم. من اصلا نمیدانم این ویروس کرونا چهچیزی هست. هیچکسی نخواسته است که مراسمش لغو شود. ما هم که وزارت بهداشت نیستیم. چرا بیخودی اذهان مردم را تشویش میکنید!؟
تئاتر، سینماها و ورزشگاه ها نیز که از جمله مکان های عمومی محسوب می شوند از ترس ویروس کرونا تعطیل شده اند. غلامرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش روز گذشته طی مصاحبه ای از تعطیلی یک هفته ای سینماهای سراسر کشور با هدف پیشگیری از شیوع کرونا خبر داد. همچنین هفته بیستم لیگ برتر فوتبال نیز بدون حضور تماشاگران برگزار شد که خود به مثابه تعطیلی ورزشگاه ها بود.
این روزها قیمت ماسک و مواد ضدعفونی کننده دست به شدت افزایش یافته به گونه ای که قیمت هر عدد ماسک به 15 هزار تومان رسیده است. این در حالی است که بر اساس بخشنامه سازمان غذا و دارو، قیمت فروش هر عدد ماسک 4100 ریال می باشد. مقایسه قیمت واقعی ماسک با قیمتی که هم اکنون به فروش می رسد نشان می دهد که قیمت فروش هر ماسک تقریباً 35 برابر قیمت واقعی آن می باشد.
در این بین البته کسب و کار تولیدکننده های ماسک رونق پیدا کرده است. طبق مصاحبه سید حسین صفوی مدیرکل امور تجهیزات و ملزومات پزشکی، ۱۵ تولیدکننده ماسک در کشور حضور دارند که روزانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار عدد ماسک تولید میکنند.
اینها تنها بخشی از تاثیرات ویروس کرونا بر کسب و کارهای ایرانی است اما تاثیر عمده ویروس کرونا بر بخش تجارت ایران است. با توجه به اینکه تاکنون دولتهای ترکمنستان، افغانستان، کویت، ترکیه، پاکستان و ارمنستان مرزهای خود را با ایران بستهاند و دولت عراق نیز ورود و خروج اتباع ایرانی و عراقی را ممنوع کرده حالا این پرسش مطرح است که ویروس کرونا چه تاثیری بر تجارت ایران خواهد گذاشت؟
دکتر سید حمید حسینی عضو هیات مدیره اتاق ایران و عراق در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی با اشاره به این موضوع که همه گمرک های ایران با عراق در این مدت باز بوده است، گفت: مشکل تجارت ایران و عراق در این چند روز به دلیل عدم ورود کامیون های عراقی به داخل ایران و گمرک مهران بوده است. همچنین مرز باشماق نیز به دلیل بارش برف تعطیل بود که فکر می کنم مشکل این مرز نیز برطرف شد.
به گفته حسینی، صبح امروز اولین کامیون عراقی جهت بارگیری وارد گمرگ مهران شد وانشالله صدور کالا از این گمرگ ادامه خواهد یافت.
وی افزود: در مرز مهران مشکل از سمت عراق بود و چند نفر از کارمندان گمرک زرباطیه عراق به دلیل فساد دستگیر شده بودند و به همین علت گمرک سمت عراق بسته بود و این موضوع ربطی به شیوع ویروس کرونا در ایران نداشت.
وی در مورد مدت زمان بسته بودن گمرک مهران گفت: از روز چهارشنبه هفته گذشته این گمرک بسته بود. حسینی افزود: در حال حاضر مرزهای عراق تنها به روی مسافران بسته است و بار جابجا می شود.
عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و عراق گفت: در مرزهای عراق برای عبور و مرور کامیون ها مشکلی وجود ندارد و بیشتر مرزهای افغانستان، ترکیه و ترکمنستان در این روزها به دلیل شیوع کرونا بسته است.
وی افزود: ممکن است در چند روز آینده به دلیل استقرار تیم پزشکی در مرزهای عراق به منظور چک کردن رانندگانی که به ایران ورود و خروج می کنند، اندکی وضعیت باری در این مرزها هم دشوار شود. همچنین فضای مجازی در کشور عراق نیز فضاسازی هایی را در مورد شیوع ویروس کرونا در ایران و بسته شدن مرزهای این کشور با ایران انجام می دهد.
حسینی در مورد چک کردن وضعیت استاندارد کالاها در مرزهای عراق نیز گفت: عراقی ها مزایده ای را برای چک کردن استاندارد کالاهای ورودی به عراق برگزار کردند که چهار شرکت انگلیسی، فرانسوی، اماراتی و چینی در این مزایده برنده شدند اما سه شرکت انگلیسی، فرانسوی و اماراتی اعلام کردند که حاضر نیستند در مرزهای ایران فعالیت کنند. به همین منظور شرکت چینی حدود دو ماهی است که مسئولیت را برعهده گرفته است و در ایران نیز نماینده تعیین کرده و قراردادهای لازم نوشته و امضا شده است. هم اکنون یک هفته است که اداره استاندارد ایران در حال بررسی است تا مجوزهای لازم را به شرکت بازرسی بین المللی ایرانی به نمایندگی از شرکت چینی بدهد تا این شرکت ایرانی به نمایندگی از شرکت چینی در مرزهای عراق مستقر شود و امیدواریم این کار به سرعت انجام شود.
حسینی گفت: این موضوع نبود استاندارد در گمرکات عراق نیز تجارت با این کشور را اندکی دچار مشکل کرده است. هم اکنون به دلیل نبود استاندارد باید نمونه کالاها به بغداد، بصره و ... صادر شود و نتایج اعلام گردد و همین موضوع زمان بر است.
عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و عراق در انتهای صحبت های خود گفت: هر چند تاکنون دستورالعملی صادر نشده است اما باید اشاره کرد که نمی توان آینده را پیش بینی کرد و ممکن است این موضوع شیوع کرونا هر لحظه موجب تصمیم گیری های جدیدی شود. بنابراین پیشنهاد می شود که صادرکنندگان قبل از آنکه بار خود را به مرز عراق ارسال کنند، موضوع باز یا بسته بودن مرز را با حق العمل کارهای مرز خود یا اتاق بازرگانی چک کنند.
مسعود خوانساری در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توییتر نوشت: برای حفظ جریان صادرات، طی نامهای از معاون اول رییس جمهور خواستیم تا نسبت به ایجاد قرنطینه مرزی با همکاری وزارت امور خارجه، راه و شهرسازی و با ظارت سازمان بهداشت جهانی اقدام کنند. وی افزود: قرنطینه برای رانندگان هم قابل اجراست. قطع صادرات خسارت جدی به اقتصاد ملی آن هم در ماه پایانی سال وارد میکند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین:
مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: در حال حاضر مرزها زمینی برای تردد مسافران بسته شده است اما مرزهای دریایی همچنان فعال است.
وی افزود: خبر بد این است که دو بازار عراق و افغانستان که ما در آن ها کالاهای مصرفی را به فروش می رساندیم به دلیل زمینی بودن مرزها، در خطر هستند و باید تمهیداتی انجام شود تا مبادلات کالا انجام شود. حتی اگر کالا هم بتوانیم به این کشورها صادر کنیم به دلیل مصرفی بودن این کالاها شاید به دلیل شیوع ویروس کرونا در ایران، در این بازارها به مانند گذشته با استقبالی مواجه نشود.
حریری گفت: این خطر وجود دارد که بازار عراق را به ترکیه و بازار افغانستان را به سایر کشورها واگذار کنیم. وی افزود: مشکل اینجاست که عموم بنگاه های صادرکننده به عراق و افغانستان بنگاه های کوچک هستند و تحمل چنین شرایطی را نخواهند داشت. حریری ادامه داد: در سایر مرزهای ما، عموماً مواد پتروشیمی و معدنی جابجا می شود.
وی افزود: متاسفانه عمده صادرات ما در مواد پتروشیمی و معدنی نیز به چین بود که اقتصاد چین نیز این روزها به دلیل شیوع ویروس کرونا با رکود مواجه است.
حریری با بیان اینکه در حال حاضر آماری در مورد وضعیت صادرات مواد معدنی و پتروشیمی به چین ندارم، ادامه داد: کارهای دفتری با چین در حال انجام است اما به دلیل آنکه عموماً کارخانه های چین در جنوب شرقی این کشور قرار دارند و هم اکنون این کارخانه ها تعطیل می باشند، بنابراین می توان گفت که وضعیت صادرات این دو قلم مناسب نباید باشد.
وی افزود: البته بعد از یکی دو ماه که بازارهای چین راه بیفتد تقاضا برای این کالاها دوباره باز خواهد گشت و حتی به دلیل آنکه چین قصد خواهد کرد که عقب ماندگی خود را جبران کند، تقاضا بیشتر هم خواهد شد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با اشاره به اینکه هم اکنون در دولت یک کارگروهی برای مقابله با شیوع ویروس کرونا تشکیل شده است، افزود: باید وزارت خارجه دیپلماسی اقتصادی را فعال کند و وزارت صمت نیز باید یک رفتارهای حمایتی را از کسانی که بازار اصلی آن ها عراق و افغانستان بود انجام دهد.
این فعال اقتصادی ادامه داد: علاوه بر تاثیر ویروس کرونا بر تجارت، این شیوع ویروس در ایران باعث شده است تا مرزها بر روی مسافران ایرانی بسته شود و عملا مسافرت 30 تا 40 هزار نفر به کشورهای دیگر لغو شود. این موضوع بر روی کسب و کار آژانس های مسافرتی، صنعت هوایی و ... تاثیرگذار خواهد بود.
حریری گفت: باید این موضوع ویروس کرونا و تاثیر آن بر اقتصاد ایران کاملاً جدی گرفته شود و در اسرع وقت تصمیمات جامع و کارسازی در این رابطه گرفته شود. قطعا نمی شود در این وضعیت خسارت های کسی را جبران کرد اما با سیاست گذاری صحیح می شود که اقدامات پیشگیرانه را انجام داد.