تحریریه تابناک جهان: تنشها و درگیریها در ادلب سوریه، بار دیگر به اوج خود رسیده است و این بار مواضع نیروهای ترکیه در درون خاک سوریه مورد هدف نیروهای ارتش سوریه و روسیه قرار گرفت که منجر به کشته شدن بیش از سی نظامی ترکیه شد. رخدادی که سطح تنشها را به شدت بالا برده است.
«دیدهبان حقوق بشر سوریه»، وابسته به معارضان سوری بامداد جمعه مدعی کشته شدن ۳۴ سرباز ترکیه در استان ادلب سوریه شد. استاندار «هاتای» که با «ادلب» هممرز است، کشته شدن ۳۳ سرباز را تأیید کرده است.
همزمان رسانههای ترکیهای گزارش دادهاند، شورای امنیت ملی ترکیه به ریاست «رجب طیب اردوغان»، رئیسجمهور ترکیه تشکیل جلسه داده است.
شبکه خبری المیادین گزارش داده، این سربازها در حمله هوایی که در نزدیکی روستای «الباره»، واقع در «جبل الزاویه»، در حومه استان ادلب انجام شد، کشته شدهاند.
شبکه المیادین به نقل از خبرنگار خود در سوریه گزارش داد، چهار بالگرد ارتش ترکیه برای انتقال اجساد سربازان کشته شده و نظامیان مجروح وارد حریم هوایی سوریه شد.
خبرگزاری «آناتولی» به نقل از استاندار «هاتای» شمار سربازان کشته شده در جریان این حمله هوایی را ۳۳ تن اعلام کرده است. استاندار هاتای مدعی شده، سربازان ترکیهای در حمله جنگندههای ارتش سوریه کشته شدهاند. برخی منابع دیگر گفتهاند، این حمله هوایی توسط روسیه انجام شده است.
بر اساس گزارش آناتولی ترکیه، در پی این حمله، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه - جلسه اضطراری شورای امنیت ملی این کشور را برای بررسی مسائل مربوط به سوریه و ادلب برگزار کرده است.
در ادامه تحولات ساعات اخیر در سوریه و ترکیه، آناتولی خبر داد که مولود چاووشاوغلو وزیر امور خارجه ترکیه با ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو تلفنی گفتوگو کرده است. مقامات وزارت امور خارجه ترکیه و سازمان ناتو هنوز درباره محور این گفتوگوی تلفنی اظهارنظری نکردهاند.
همچنین المیادین گزارش داده است که مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا در گفتوگو با همتای ترک خود، حمله اخیر در ادلب را مورد بحث و گفتوگو قرار داده است. پنتاگون اعلام کرده که واشنگتن در حال مذاکره راهکارهای همکاری با ترکیه و جامعه بینالمللی است.
همزمان با این تحولات، برخی منابع مدعی شدهاند، این حملات توسط ارتش روسیه انجام شده است. پیشتر رسانههای روس اعلام کرده بودند، شماری از جنگندههای این کشور در منطقه ادلب، توسط نیروهای ترکیه هدف قرار گرفتهاند. ساعاتی بعد آناتولی این خبر را به نقل از منابع آگاه تکذیب کرد و نوشت: بر اساس اطلاعات دریافتی از منابع موثق، گزارشهای رسانههای روسیه مبنی بر هدف قرار گرفتن جنگندههای این کشور توسط نیروهای ترکیه در ادلب صحت ندارد.
از سوی دیگر، خبرنگار الجزیره با استناد به منابع دیپلماتیک در وزارت امور خارجه ترکیه گزارش داده که یک هیأت روس در آنکارا درباره وضعیت ادلب با مقامهای ترک گفتوگو کرده است.
به نوشته الجزیره، طرف ترکی بر لزوم برقراری آتشبس فوری و اهمیت اجرای کامل توافقنامه سوچی تأکید کرده است.
وزارت دفاع روسیه در بیانیهای اعلام کرد، ترکیه با حمله به ارتش سوریه از شبهنظامیان در ادلب حمایت میکند و آنکارا «همچنان به نقض قراردادهای سوچی درباره ادلب میپردازد».
همچنین برخی رسانهها از آمادهباش نیروهای ترکیه در خاک سوریه خبر دادهاند. در پی این تحولات، پدافند هوایی سوریه در پایگاه هوایی حمیمیم، دو موشک شلیکشده از خاک ترکیه را رهگیری کردهاند.
ساعتی بعد از این اعلام حمله به نیروهای ترک در حومه ادلب، منابع خبری از شنیده شدن دو صدای انفجار در نزدیکی شهر لاذقیه، طی بامداد جمعه خبر دادند. پس از آن، خبرگزاری رسمی سوریه گزارش داد، در حمله جنگندههای اسرائیلی به «قنیطره»، دستکم سه سرباز سوری زخمی شدهاند.
فخرالدین آلتون، رئیس دفتر ارتباطات ریاست جمهوری ترکیه، در واکنش به حملات اخیر به نیروهای ترک مستقر در ادلب، گفته است: خون نیروهای قهرمان ترکیه بر زمین نخواهد ماند. اقدامات ما در سوریه تا شکستن دست متجاوزان به پرچم کشورمان ادامه خواهد یافت. به رژیم نامشروعی که نیروهای کشورمان را هدف قرار داده است، پاسخ قاطع و متقابل نشان خواهیم داد.
او افزوده است: جامعه بینالمللی، به ویژه طرفهای روند آستانه، به وظایف و مسئولیت خود عمل کنند. نمیتوانیم اجازه دهیم حوادث رواندا و بوسنی و هرزگوین در ادلب تکرار شود.
در ادامه این تحولات، سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه با رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید آمریکا، تلفنی گفتوگو کرد. هنوز در خصوص جزئیات این گفتوگوی تلفنی، گزارشی ارائه نشده است.
تهدید ترکیه با برگ مهاجران
خبرنگار «میدلایستآی» مدعی شده ترکیه، اروپا و ناتو را تهدید کرده مرزهای خودش را به روی مهاجران سوریه خواهد گشود و تمامی موانع برای ورود سیل مهاجران به سمت اروپا را از میان برخواهد داشت.
رویترز هم به نقل از یک مقام ارشد ترکیهای نوشته، آنکارا به پلیس و گارد ساحلی و نیروهای مرزبانی این کشور دستور داده مانع ورود مهاجران سوریهای نشوند. این مقام ترکیهای گفته آنکارا تصمیم گرفته از رسیدن مهاجران سوری به اروپا، از طریق دریا یا هوا جلوگیری نکند.
سخنگوی حزب حاکم ترکیه در واکنش به گزارشهای منتشره در برخی رسانهها در خصوص قصد این کشور برای گشودن مرزها به روی مهاجران سوری گفت: سیاست آنکارا در خصوص مهاجران تغییر نکرده، اما ترکیه دیگر قادر به جلوگیری از ورود آنها نخواهد بود.
واکنش روسیه
مسکو درباره کشته و مجروح شدن نظامیان ترکیه در حملات هوایی به عناصر مهاجم به ارتش سوریه توضیح داد: «آنکارا درباره حضور نظامیان خود در ادلب به ما اطلاع نداده بود. نظامیان ترکیه در میان عناصر مسلحی بودند که روز گذشته در حملات هوایی به ادلب هدف قرار گرفتند».
بر این اساس، وزارت دفاع روسیه با بیان اینکه جنگندههای این کشور به نظامیان ترکیه در ادلب حمله نکردهاند، گفت: «روسیه بعد از مطلع شدن از کشته شدن نظامیان ترکیه، هر کاری میتوانست برای اعمال آتشبس در ادلب انجام داد».
وزارت دفاع روسیه این ویدئو را از عملیات یگانهای ویژه ارتش این کشور علیه عناصر مسلح در ادلب منتشر کرد.
واکنش ناتو
همچنین دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) حملات اخیر به ادلب را محکوم کرد.
سخنگوی ناتو در مصاحبه با آناتولی، محور گفتوگوی تلفنی مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه و ینس استولتنبرگ، دبیرکل این سازمان را تشریح کرد و گفت: دبیرکل ناتو در این گفتوگو حملات دولت اسد و روسیه به ادلب را محکوم کرده و از آنها خواست حقوق بینالمللی را رعایت و از تلاشهای سازمان ملل برای برقراری صلح حمایت کنند.
به گفته اوانا لونگسکو، «دبیرکل ناتو تاکید کرده که تمام طرفها باید تنش را کاهش دهند و اقدامی را که موجب وخامت بیشتر این وضعیت بسیار خطرناک و شرایط وحشتناک انسانی در منطقه میشود، انجام ندهند».
صبح جمعه یعنی ساعاتی بعد از وقوع درگیری مرگبار در ادلب، خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه، همراه با فرماندهان نیروهای زمینی و هوایی ارتش این کشور به مرز ترکیه با سوریه رفتند و از مرکز فرماندهی عملیات ادلب در این استان بازدید کردند.
هشدار شدید روسها به ترکیه
ولادیمیر زاباروف، رئیس کمیته روابط خارجه مجلس دومای روسیه گفت: هرگونه عملیات نظامی ترکیه در ادلب پایان بدی برای ترکیه خواهد داشت. ترکیه از تروریستها در ادلب حمایت میکند و باید این کار را متوقف کند. ترکیه به تعهدات خود درباره مبارزه با تروریسم پایبند نبوده و به خاطر این برخوردها، ادلب سوریه به مقر تروریستها تبدیل شده است.
وی گفت: چنین اقداماتی تهدیدی نه فقط برای سوریه بلکه برای کل منطقه است.
حرکت ناوهای موشک انداز روسیه به سمت سواحل سوریه
فرماندهی ناوگان دریایی روسیه امروز جمعه اعلام کرد، دو ناو روسی حامل موشکهای کالیبر از طریق تنگههای بسفر و داردانل ترکیه به سمت ساحل سوریه در حرکت هستند.
این دو ناو به نام های "ادمیرال ماکاروف" و "ادمیرال گریگوریویچ" در حال حرکت به سواحل سوریه هستند.
واکنش سناتور آمریکایی
«لیندسی گراهام»، نماینده جمهوریخواه مجلس سنای سوریه، خواستار ایجاد منطقه پرواز ممنوع در استان ادلب سوریه شد.
لیندسی گراهام اوضاع میدانی در ادلب را «یکی از بدترین فجایع بشری طی چندین دهه» خواند و گفت، لازم است این وضعیت به پایان برسد.
او بدون اشاره به خرابیهای به بار آمده توسط تروریستهای تحت حمایت آمریکا در نقاط مختلف سوریه از جمله ادلب، تلاش کرد دولت «بشار اسد»، رئیسجمهور سوریه، ایران و روسیه را مقصر جلوه دهد.
گراهام گفت: «دنیا دست روی دست گذاشته و در حال تماشای تخریب ادلب توسط [بشار] اسد، ایران و روسهاست.»
این سناتور آمریکایی در ادامه از عملیات غیرقانونی ترکیه در ادلب حمایت کرد و گفت: «من مداخله ترکیه در ادلب را بسیار تحسین میکنم. اکنون وقت آن است که جامعه بینالملل برای نجات هزاران مرد، زن و کودک از مرگ وحشتناک دست به کار شود و منطقه پرواز ممنوع برقرار کند.»
تأکید ایران بر آرام سازی سریع فضای متشنج موجود در ادلب
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (جمعه) در خصوص تحولات جاری در ادلب بیانیه ای را صادر کرد.
در این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران از نزدیک و با حساسیت در حال رصد و پیگیری تحولات میدانی و پیامدهای منطقه ای جاری در ادلب بوده و بر ضرورت مدیریت فضای متشنج موجود و آرام سازی آن در اسرع وقت تاکید دارد.»
این بیانیه می افزاید: «جمهوری اسلامی ایران با توجه به تصمیم قبلی سران روند آستانه مبنی بر برگزاری این نشست در کشورمان، بر تداوم تلاش های خود جهت برگزاری آن در شرایط حساس کنونی تاکید دارد و معتقد است، این نشست می تواند در تداوم توافقات پیشین این روند مبنی بر مبارزه با تروریسم، اجتناب از هرگونه آسیب به غیر نظامیان و حل و فصل سیاسی اختلافات گام موثری بردارد.»
در این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران با محکوم سازی اقدامات طرف های ثالث برای خدشه دار کردن این روند خصوصا ایالات متحده آمریکا که غیر مسئولانه، همواره به دنبال بروز تنش در منطقه بوده و هدف از حضور خود در سوریه را نیز غارت منابع نفتی این کشور اعلام کرده است، با شرکای خود در روند آستانه کماکان در تماس نزدیک بوده و تلاش خود برای پایان دادن شرایط ملتهب موجود را ادامه خواهد داد.»