به گزارش «تابناک»؛ ساعاتی پس از آنکه سازمان بهداشت جهانی با تجدید نظر در پروتکل های مراقبتی، به عموم مردم توصیه کرد از ماسک استفاده کنند، وزارت بهداشت کشورمان با تاکید بر این تغییر و تغییراتی که در روزهای آتی در پیش خواهد بود (بازگشت به کار بسیاری از مردم از اواخر ماه جاری)، متذکر شد که کماکان اولویت اصلی «ماندن در خانه» است؛ اما اگر به هر دلیل مجبور به خروج از منزل هستید، از ماسک استفاده کنید.
اما منظور از ماسک چیست؟ همان ماسک های چندلایه و یا نوع پیشرفتهتر آن که فیلتر دارد، انواع N95 و N98 آن مشهورتر است و حتی این روزها روی صورت برخی از شهروندان دیده میشود؟ آیا ماسک های پارچهای و معمولی هم قابل قبول است؟ اصلا تکلیف آموزه ها درباره ایرادات استفاده از ماسک چه خواهد شد؟
بیایید از آخرین سوال شروع کنیم که ممکن است برای بسیاری ابهام آفرینی کند. اینکه تا به امروز تاکیدهای فراوانی از زبان مسئولان و متخصصان منتشر شده که بر اساس آن استفاده از ماسک میتواند خطرآفرین هم باشد، چراکه به افراد اطمینان کاذب میدهد که در معرض خطر نیستند و مبتلا نخواهند شد و این اطمینان در مواقعی کار دست ایشان میدهد.
نگرانی بزرگی که هنوز هم وجود دارد، تا جایی که میبینیم توصیه به استفاده از ماسک در اماکن عمومی در آمریکا با این نکته کلیدی همراه است که "مبادا دچار اطمینان کاذب شوید." البته سوای این ایراد، استفاده از ماسک به جهات دیگری هم نگرانی هایی در پی دارد که از جمله آنها رعایت نکردن مدت زمان مجاز استفاده از ماسک است.
توجه کنید که درباره ماسک های ویژه حفاظت (مثل انواع چندلایه یا منسوج نبافته یا مدل های فیلتردار) سخن میگوییم که یکی از نکات اصلی در استفاده از آنها، ضرورت تعویض شان بعد از چند ساعت استفاده و دور انداختشان در صورت مرطوب شدن است، چراکه رطوبت فضایی بسیار مناسب برای رشد باکتری و ویروس فراهم میآورد.
افزون بر این، بد نیست بدانید اگر از هر جایی ماسکهای نایاب ار نوع اِن ۹۵ یا ۹۸ به دستتان رسیده هم تنها برای ۸ ساعت میتوانید از آن استفاده کنید، نه بیشتر. این تازه در حالی است که کسی در نزدیکی یا روبه رویتان سرفه و عطسه نکرده باشد که در این صورت همان موقع باید ماسک را تعویض کنید و با رعایت نکاتی، ماسک آلوده را دور بیندازید.
البته مدت زمان قابل استفاده بودن این ماسکهای برای کادر درمان خیلی کمتر است و نظر به کمبودهای فراوانی که هنوز در کشورمان وجود دارد، استفاده از این ماسک برای حضور در سطح شهر چه بسا چندان اخلاقی هم نباشد. موضوعی که در مقررات ویژه مقابله با کرونا نیز لحاظ شده است، به این صورت که خرید و فروش ماسکهای فیلتر دار ممنوع است و وزارت بهداشت با تدابیری مانند خرید تضمینی، میکوشد همه تولیدات در این عرصه را به صف اول نبرد با کرونا گسیل کند تا کمبودها در این حوزه رفع شوند.
پس تکلیف چیست؟ برای پاسخ دادن به این سوال باید نخست یک نکته اساسی را مرور کنیم؛ نکتهای که همه به خوبی به آن واقفیم؛ اینکه عمدهترین دلیل ابتلا به ویروس کرونا، دراپلتها یا قطرات ریزی هستند که از ریه افراد مبتلا همراه با عطسه یا سرفه بیرون میریزد و یا مستقیم برخی افراد در معرض تنفس شان هستند و یا به دلیل اینکه روی سطوح میریزند و آنها را آلوده میکنند، منتشر میشوند.
منظور از انتقال از سطوح آلوده را هم همه میدانیم. اینکه ممکن است به این سطوح دست بزنیم و بعد دست آلوده مان را به صورت بزنیم. لمسی که به طور مشخص اگر روی دهان یا بینی یا چشم صورت گیرد، احتمال ابتلای فرد به بیماری کووید19 را به شدت بالا میبرد. نکته ای کلیدی که موجب شده شست و شوی مداوم دست ها و پرهیز از لمس صورت موثرترین راهکار پیشگیری از ابتلا به این بیماری باشد.
با یادآوری این نکات، پی خواهیم برد که یکی از دلایل توصیه عموم به استفاده از ماسک، پرهیز از لمس دهان و بینی است که وجود ماسک تا حدی مانع فیزیکی در مسیر آن محسوب میشود؛ مانعی که میتواند حکم یادآوری مدام شرایط و خطر را داشته باشد که در این صورت، ماسک کارکرد دارد و استفاده از آن ضروری است؛ هر نوعی از ماسک.
سوای این، استفاده از ماسک یادآور شرایط به اطرافیانمان نیز هست. یادآوری مدام شرایط و ارسال این پیام به دیگران که در تلاشیم خودمان را از معرض خطر دورر نگه داریم و لذا آماده تذکر دادن به ایشان در صورت رعایت نکردن موارد ایمنی هستیم. مواردی مانند ضرورت عمل به پروتکل های بهداشتی چه در خرید، چه در رعایت فاصله یک و نیم متر و اموری از این دست.
اما هنوز یک ابهام مهم پابرجاست. از چه ماسکی استفاده کنیم؟ بهترین جواب به این سوال، ماسک های خانگی است. ماسکی که بسیاری از اهداف فوق را محقق میکند، قابل شست و شو و استفاده مکرر است و در دسترس مان هم قرار دارد. ماسکی که نحوه ساخت آن در این ایام به وفور در جای جای کره خاکی آموزش داده شده و اینجا قصد داریم نسخه ای از آموزش آن را ارائه دهیم که وزارت بهداشت کشورمان تهیه و منتشر کرده است.