بین الملل تابناک: پرتاب ماهواره نظامی «نور یک» به فضا و قرار گرفتن آن در مدار زمین، توجهات زیادی را به خود جلب کرد، به ویژه مقامات آمریکایی با فوریت و در بلندترین سطح واکنش نشان داده و حتی مدعی شدند، شورای امنیت سازمان ملل باید به عنوان نقض قطعنامه ۲۲۳۱ به اقدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واکنش نشان دهد.
متعاقب واکنش واشنگتن، برخی دیگر از کشورهای غربی و از جمله فرانسه و انگلیس نیز به پرتاب ماهواره نور واکنش نشان دادند و نگرانی خود را اعلام کردند.
با این حال، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در خصوص ادعای اخیر آمریکا در خصوص نقض قطعنامه شورای امنیت از سوی ایران اعلام کرد: ایران با پرتاب ماهواره نظامی نور ۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض نکرده و ادعای طرف آمریکایی در این باره بیاساس است.
وی افزود: این تاکتیک آمریکا را بی اعتبار میخوانیم و در شورای امنیت نیز چنین حرکتی را مردود خواندهایم، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و برجام، ایران را از حضور صلح آمیز در فضا و امور فضایی منع نکرده است؛ ضمن اینکه ادعای آمریکا مبنی بر این که موشکهای فضایی ایرانی میتواند سلاح هستهای حمل کند، بیاساس است.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در واکنش به اظهارات مقامات آمریکایی در رابطه با نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل توسط تهران گفت: آمریکا از سال ۲۰۱۷ در رابطه با این قطعنامه به همه تحکم کرده و اروپا هم به جای این قطعنامه از آمریکا پیروی میکند.
ظریف در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: هیچ کس نمیتواند بر مبنای خوانشهای نادرست از این قطعنامه برای ایران نطق کند.
وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد: ایران نه سلاح هستهای و نه موشکی برای حمل چنین تسلیحات وحشتناک دارد. حدس بزنید که چه کسی دارد؟
قطعنامه ۲۲۳۱ چه میگوید؟
در رابطه با ادعای آمریکا، دکتر «حیدر علی مسعودی» عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفتوگو با تابناک عنوان کرد که ادعای آمریکاییها در مورد نقض قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی ایران، مبنای حقوقی ندارد و پرتاب ماهواره نور نقض قطعنامه ۲۲۳۱ محسوب نمیشود.
این کارشناس مسائل آمریکا اظهار داشت: نکتهای که وجود دارد این که قطعنامه ۲۲۳۱ نتیجه یک مصالحه سیاسی بر سر برجام بود. در شرایطی که ایران خط قرمز خودش را عدم مذاکره در حوزه موشکی قرار داده بود، کشورهای غربی به این نتیجه رسیده بودند که یک راه میانه سیاسی را پیدا کنند، برای اینکه در عین پذیرش این خط قرمز از سوی ایران، بتوانند دغدغه خودشان برای محدودسازی برنامه موشکی ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ را اجرایی کنند؛ بنابراین در شرایط فعلی که ایران تا چند ماه آینده، مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شاهد لغو تحریمهای سلاحهای متعارف علیه ایران خواهیم بود، هرگونه سوءاستفاده آمریکا از بستر حقوقی قطعنامه بیش از آنکه براساس استدلالات صرفا حقوقی در شورای امنیت انجام بشود، نتیجه تلاشهای واشنگتن برای امنیتی سازی مجدد برنامه موشکی ایران و توجیه جلوگیری از لغو تحریمهای تسلیحاتی و نظامی علیه ایران است.
وی در ادامه افزود: بنابراین هدف آمریکا طی ماههای گذشته، همواره این بوده که بهانهای را پیدا کند برای اینکه لغو تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران انجام نشود. زمانی بهانه آمریکاییها فعالیتهای ایران در یمن بود و اتهاماتی که به تهران در زمینه صدور تجهیزات نظامی و موشک به یمن منسوب میشد و اکنون بر ماجرای ماهواره نظامی ایران تمرکز کرده اند که توسط سپاه پاسداران با موفقیت پرتاب شد و در مدار قرار گرفت؛ لذا به نظر میرسد هدف آمریکاییها بیش از هر چیز امنیتی و سیاسی کردن برنامه موشکی ایران در راستای جلوگیری از لغو تحریمهای تسلیحاتی است و مبنای حقوقی ندارد.
در این رابطه، پروفسور سید حسن امین، حقوقدان، استاد بازنشسته دانشگاه کلدونین گلاسکو در رشته حقوق بین الملل و استاد حقوق بین الملل در دانشگاه پکن نیز در گفتوگو با دیپلماسی ایران گفت: قطعنامه ۲۲۳۱ اشارهای به صنایع متعارف نظامی و حتی موشکهای بالستیک ایران نکرده، بلکه این قطعنامه در بند سوم ضمیمه ب. صرفاً از ایران «درخواست» ـ تاکید دارم «درخواست» ـ کرده است که هیچ گونه فعالیتی در خصوص طراحی و استفاده از موشکهای بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هستهای نداشته باشد.