در روز‌های اخیر جهانیان شاهد شیوع کووید نوزده یا کرونا در سطح جهان بوده و برای گریزو مقابله با آن قرنطینه و محدودیت تردد و در خانه ماندن را تجربه می‌کنند و از آن به "جنک جهانی سوم" نام می‌برند، تجربه‌ای تلخی که با افزایش تلفات انسانی به گستردگی تقریباتمامی کشور‌های جهان انجامیده است بررسی ابعاد انسانی در تمامی زمینه‌های زندگی انسان‌ها مستلزم صرف زمان زیاد خواهد بود، اما هم اکنون ابعادی از بحران کرونا قابل اشاره می‌باشد بعد داخلی وملی –بعد خارجی و بین المللی بعد بین المللی متاثر از ابعاد داخلی کشور‌ها است، اما مهمترین وجه اشتراک تاثیر و پیامد بحران کرونا در سطح جهان در ابعاد سیاسی و همکاری‌های بین المللی و اقتصادی می‌باشد با شروع شیوع بیماری کرونا بسیاری از کشور‌ها کرونا را جدی نگرفتن به همین دلیل متحمل هزینه‌های زیاد اقتصادی توام با تلفات انسانی شدند مانند دولت آمریکا، اعلام افزایش آمار مبتلایان به کرونا و تلفات انسانی در این کشور حایز اهمیت بوده، کشوری که همواره مدعی توانمندی بالادر تکنولوژی و فن آوری در سطح جهان است.
بعد اقتصادی بحران کرونا
همواره اقتصاد و تجارت در زندگی انسان‌ها اهمیت ویژه‌ای داشته است در حال حاضر از بحران کرونا با عنوان "شوک اقتصادی "یاد می‌کنند. تاثیر کرونا بر اقتصاد جهانی، طولانی تروبرای کشور‌های آسیب‌پذیر ناگوارتر خواهد بود مردم بسیاری از کشور‌های با شروع ویروس کرونا مجبور به خانه‌نشینی اجباری و بیکاری شده اند تعطیلی بسیاری کارخانجات، شرکت‌های هواپیمایی و خوردوسازی‌ها منجر به کاهش و بیکاری چندین میلیون افراد نیازمند به شغل برای ادامه زندگی شده است، آمار‌های اقتصادی منتشره از سازمان‌های معتبر بین المللی چشم انداز روشنی از بهبود اقتصاد در جهان نمایان نمی‌کند.
کشور‌های اروپایی
دول اروپا برای مقابله با پیامد‌های منفی اقتصادی ناشی از بحران کرونا به تقلید از "طرح مارشال " آمریکایی در پایان جنک جهانی دوم از نوع اروپایی آن را برای حل بحران اقتصادی دنبال می‌کنند. به موجب این طرح اتحادیه اروپا با اختصاص مبلغ یکصد میلیارد یورو از کشور‌های عضو برای حل بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا حمایت می‌نماید". موسسه روابط بین‌الملل هلند» که یک آکادمی و اتاق فکر مستقر در لاهه است در گزارشی به بررسی عملکرد اتحادیه اروپا در پی شیوع کرونا پرداخت و این بحران را نه تنها تهدیدی برای سلامت، اقتصاد و امنیت کشور‌های اروپایی، بلکه بحرانی دانست که موجودیت اتحادیه اروپا را تهدید خواهد کرد. "
کشور‌های شرق آسیا
چین طی سه دهه گذشته، به استثنای سال ۱۹۹۰ که رشد اقتصادی ۴ درصدی داشت، در همه سال‌ها رشدی بالای ۵ درصد را تجربه کرده و در این مدت حتی چندین سال متوالی رشد بالای ۱۰ درصدی را نیز رقم زد.
پیامد‌های کرونا بر روی رشد اقتصادی کشور‌های جهان از جمله ژاپن بحران کرونا به بدترین بحران بر سر راه اقتصاد جهانی از زمان جنگ جهانی دوم تبدیل شده است. دولت ژاپن بودجه خود برای مقابله با کرونا را از یک تریلیون دلار به ۱.۱ تریلیون دلار افزایش داده تا بدین ترتیب حمایت بیشتری از خانواد‌های ژاپنی انجام دهند. انتظار می‌رود اقتصاد ژاپن در نتیجه شیوع کرونا و تعویق برگزاری "مسابقات جهانی المپیک "تا پایان امسال با رشد منفی مواجه شود.
کشور‌های آمریکای لاتین
پیامد‌های شیوع کرونا در کشور‌های آمریکای لاتین وضعیتی بهتر از سایر کشور‌های جهان ندارد کشور‌های آمریکا لاتین در سال‌های اخیر بدنبال هویت طلبی واستقلال خواهی ملی بوده اند اقتصاد تک محصولی فشار‌های سیاسی وتحریم‌های اقتصادی دول سلطه گر بر دولت‌های مستقل و حمایت از دولت‌های وابسته به غرب این منطقه از جهان غارت مستقیم و غیر مستقیم منابع اقتصادی ومبارزه مردم این کشور‌ها با الهام از الهیات رهایی بخش با شروع و ادامه بحران شیوع کرونا آسیب پذیرتر خواهند شد.
کشور‌های آفریقایی
کشور‌های آفریقایی درمقابله با بیماری کرونا شرایطی بهتر نخواهند داشت علی رغم دارا بودن منابع و ذخایر ارزشمند نفت، معادن، منابع طبیعی به دلیل عدم توسعه یافتگی دراقتصادی نمی‌تواننددر عرصه‌های اقتصادی و سیاسی در جهان نقش ایفا کنند باید با بحران کرونا توام با مشکلات اقتصادی مانندفقر و گرسنگی و خشگسالی و امراض دراین قاره دست و پنجه نرم کنند.
آمار صندوق بین‌المللی پول
بر اساس آمار‌های صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص داخلی چین در سه ماهه اول سال جاری میلادی کاهش ۳۶.۶ درصدی داشت. این میزان برای اقتصاد‌های اروپایی مانند فرانسه، اسپانیا و ایتالیا که بیشترین آمار مبتلایان را داشتند دیدگاه‌ها و نظریات سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد، جهان وارد رکود شده است که احتمالاً بدتر از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۹ است. در بحران قبلی، اقتصاد جهان حدود یک دهم درصد (%۰/۱) کوچکتر شد، اما اکنون موسسه مالی بین المللی می‌گوید، انتظار می‌رود که اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۰ در خوشبینانه‌ترین حالت حدود ۱/۵ درصد کوچکتر شود". سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی"سازمان ملل هشدار داد که در ماه‌های آینده برخی از اقتصاد‌های بزرگ جهان وارد رکود می‌شوند و سال‌ها طول خواهد کشید، آسیب اقتصادی کرونا جبران شود.
پیامد‌های سیاسی بحران کرونا
تاثیرات سیاسی بحران کرونا در روابط بین الملل و اتحادیه‌های مهم مانند اتحادیه اروپا در روز‌های اولیه نقاط ضعف خودراآشکارترونمایان‌تر کرد عدم همکاری و تاخیرکمک به ایتالیا در خصوص شیوع بیماری کرونا، سرقت ماسک‌های ارسالی به اروپا توسط تعدادی از کشور‌های عضواین اتحادیه کاهش تعهدات کشور‌های اروپایی نسبت به یکدیگر در شرایط بحرانی از عوامل پنهان و آشکار تاثیرات و پیامد‌های سیاسی بوده و مضاعفامنجر به افزایش بیشتر حس ملی گرایی در نزدمردم کشور‌های عضو اتحادیه اروپا شده است وزنک خطر از هم پاشیدگی این اتحادیه رابه صدا در آورده است. روابط فراآتلانتیکی و مناسبات اروپا با جهان، اتخاذ سیاست یک جانبه گرایانه از سوی آمریکا و ممنوعیت ورود اروپایی‌ها به این کشور در آغاز بحران کرونا موجی از انتقاد و ناخرسندی را در پی داشته و مولفه‌های دیگر‌ی که به تنش‌های در مناسبات دو سوی اقیانوس اطلس افزوده است عبارتند از: تقویت ملی‌گرای، کاهش روند مهاجرت کشور ها‌ی جهان بویژه کشور‌های آفریقایی به این اتحادیه و روند معکوس مهاجرت، تضعیف نسبی همگرایی ضعف همبستگی اروپایی در مواجهه با بحران کرونا قابل اشاره است. همه‌گیری ویروس کرونا و شیوع گسترده آن در اروپا و عدم کارآمدی نهادهایِ اتحادیه اروپا و اقدامات یکجانبه گرایانه و ناهماهنگِی کشور‌های عضو تأثیر عمیقی بر آینده این مجموعه خواهد گذاشت.
مواضع سران کشور‌های اروپایی علیه یکدیگر نیز حائز اهمیت است کشور‌هایی که عضو یک اتحادیه یا جامعه اقتصادی و سیاسی می‌شوند؛ انتظار دارند متعهد و پایبند امضائ پیمان نامه‌های خود باشنددر حالی که جهانیان شاهد اتحاد و همکاری کمرنک کشور‌های عضو اتحادیه اروپا هستند، تاثیرات سیاسی کرونا باعث شده اختلاف میان اعضا، گسترش بیابد. قدرت چانه‌زنی اتحادیه اروپا به‌دلیل مشکلات داخلی و اقتصادی در سطح بین‌المللی کاهش پیدا کرده است و نهایتا اینکه مشکلات تجاری با آمریکا و نگاه یک جانبه گرایانه این کشوردرروابط با اروپا اتحاد فراآتلانتیکی این دو مجموعه را در آینده به‌شدت تضعیف خواهد کرد.
کشور‌های جهان اگر نتوانند از بحران شیوع بیماری کرونا موفق و سربلند خارج شوند، شاهد جهانی جدید در سال ۲۰۲۰ و سال‌های پس از آن خواهند بود.
*کارشناس ارشد روابط بین الملل
