وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بیانیهای تأکید کرد که برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری و ارائه هر نوع محصولات فرهنگی، هنری و رسانهای در فضای مجازی تنها در چارچوب قوانین جاری کشور و با مجوز وزارت خانه مجاز است؛ اعلام موضعی که ابهاماتی را در پی داشته، چون با تعریف کلی میتوان هر پست اینستاگرام را مصداق محصول رسانهای، فرهنگی یا هنری قلمداد کرد و انتشار هر پست اینستاگرامی را منوط به دریافت مجوز نمود.
به گزارش «تابناک»؛ پس از تعطیلی رویدادهای فرهنگی و هنری، چهرههای فرهنگی، هنری و رسانهای در شبکههای اجتماعی به ویژه در اینستاگرام بیش از هر زمان فعال شدند و اکنون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به این فضا واکنش نشان داده و بخش وسیعی از فعالیتهای این عرصه را منوط به دریافت مجوز کرده است. در ابتدای بیانیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، افزایش برگزاری رویدادهای فرهنگی و هنری توسط دستگاهها و موسسات در فضای مجازی را به فال نیک گرفته و از آن استقبال شده، اما در ادامه مسائل دیگری مطرح گشته است.
در ادامه این بیانیه با تاکید بر اینکه اصول و ضوابط محتوایی تولید و عرضه محصولات و آثار فرهنگی و هنری تابع همان مقررات جاری تولید محصولات فرهنگی است و صرف فراهم بودن بستر عرضه در فضای مجازی نمیتواند ناقض آن مقررات باشد، خاطرنشان شده است: «برگزاری پویشها، جشنوارهها و سایر رویدادهای فرهنگی، هنری و رسانهای در فضای مجازی هم بدون هماهنگی این وزارتخانه غیرمجاز است» و بدین ترتیب اگر شخصی قرار باشد، یک پویش کتاب خوانی راه بیندازد و در چالشهای مرسوم سه تن را زنجیرهای به این پویش با منشن کردن دعوت کند، باید ابتدا از وزارت فرهنگ و ارشاد مجوز بگیرد.
در ادامه این بیانیه، محصولات فرهنگی، هنری و رسانهای نیز در شمول الزامات مجوز قرار گرفتهاند و تاکید شده است: «دستورالعمل صدور مجوز و نظارت بر عرضه آثار فرهنگی و هنری از طریق رسانههای برخط نیز نهایی شده و به زودی ابلاغ خواهد شد. با ابلاغ دستورالعمل مذکور، هر گونه عرضه محصولات فرهنگی، هنری و رسانهای در بسترهای دیجیتال باید با هماهنگی بخشهای مرتبط در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد. مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال، با نظر تخصصی بخشهای مربوطه شامل؛ معاونت امور فرهنگی، معاونت امور هنری، سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری و بنیاد بازیهای رایانهای، مرجع صدور مجوز عرضه آثار فرهنگی و هنری در بسترهای دیجیتال خواهد بود.»
در آخر نیز خاطرنشان شده که تصمیمگیری در مورد نمایشگاه مجازی کتاب با شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب و معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و هر گونه نمایشگاه یا بستر عرضه کتاب به عنوان «نمایشگاه مجازی کتاب تهران»، خارج از این فرآیند فاقد اعتبار است؛ موضوعی که محل مناقشه شده، چرا که بسیاری از ناشران به دنبال برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به شکل فیزیکی همچون دورههای پیشین هستند. با این حال نکته کلیدی پیرامون اشاره به «محصولات فرهنگی، هنری و رسانهای» در بیانیه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
با ارائه یک تعریف کلی و گسترده، به عنوان نمونه میتوان حتی پستهای اینستاگرامی که حاوی یک ویدیوی آموزشی، یک کلیپ هنری یا تصاویری از یک حادثه در تهران است که توسط یک شهروند تهیه و منتشر شده را میتوان مصادیق محصول فرهنگی، هنری و رسانهای تلقی کرد. بنابراین میتوان به سادگی انتشار بخش اعظمی از پستهای اینستاگرامی، توییتها و محتواهای مشابه در دیگر شبکههای اجتماعی را توسط عموم مردم مستلزم دریافت مجوز نمود و این بستر را بنا بر اقضائات با تغییر آیین نامه وسعت بخشید.
انتظار میرود وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه با دقت عمل برخورد کند، چون اگر تفاسیر مبسوط از محصولات فرهنگی و هنری و رسانهای در دستورالعمل آن وزارتخانه ارائه شود که آزادی بیان گروه بزرگی را به آن شکل فوق الاشاره محدود کند، قاعدتاً نیازمند شان قانون گذاری عمومی است که تنها از سوی مجلس شورای اسلامی ممکن است؛ بنابراین، دور از انتظار نیست اگر چنین قاعده مبسوطی در نظر گرفته شود، شاهد واکنشهایی از سوی شهروندان مسئول باشیم و این دستورالعمل از طریق مجاری قانونی از جمله دیوان عدالت اداری ابطال شود.