فرزند کشی پدر «قصاص» ندارد، ولی شاید چند اما و اگر داشته باشد!

در مورد ماجرای دلخراش قتل رومینا اشرفی و مجازات پدر وی، بیشتر کارشناسان و رویه قضایی و متن قانونی حاکی از این است که در چنین حالتی پدر قصاص نشده و مستوجب پرداخت دیه و تحمل مجازات تعزیری از نوع حبس است. این حکم برگرفته از قواعد و احکام فقهی و اسلامی هست و اکثر فقها دارای چنین نظری هستند. اما برای فهم بهتر این موضوع بهتر است تا ریشه‌ای و اساسی به آن توجه شود.
کد خبر: ۹۸۱۲۶۳
|
۱۰ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۰:۰۲ 30 May 2020
|
81591 بازدید
|
فرزند کشی پدر «قصاص» ندارد اما شاید چند اما و اگر داشته باشد!
 
 
فرزند کشی پدر «قصاص» ندارد اما شاید چند اما و اگر داشته باشد!ماجرای قتل دختری توسط پدرش موجب شد تا شاهد واکنش های گسترده از مقامات و مسئولان ارشد کشوری تا فعالان مدنی در شبکه های اجتماعی باشیم. همچنین این واقعه دلخراش موجب شد تا غبار فراموشی از دو طرح و لایحه مهم درباره کودکان و منع خشونت علیه زنان زدوده شود.
 
به گزارش «تابناک»؛ در مورد ماجرای دلخراش قتل رومینا اشرفی و مجازات پدر وی، بیشتر کارشناسان و رویه قضایی و متن قانونی حاکی از این است که در چنین حالتی پدر قصاص نشده و مستوجب پرداخت دیه و تحمل مجازات تعزیری از نوع حبس می باشد. این حکم برگرفته از قواعد و احکام فقهی و اسلامی هست و اکثر فقها دارای چنین نظری هستند.اما برای فهم بهتر این موضوع بهتر است تا ریشه ای و اساسی به آن توجه شود.
رومینا اشرفی دختر ۱۴ ساله تالشی دو سال پیش دلباخته یکی از پسران شهر خود شده و به دلیل مخالفت خانواده با ازدواج آنها از منزل فرار کرد، اما با پیگیری‌های خانواده محل اختفای آنها ردیابی و سپس توسط پلیس دستگیر شدند. پس از بازگشت رومینا به خانه، در روز یک خرداد ماه پدر دختر ۱۴ ساله خود را به قتل می‌رساند. لازم به ذکر است که دستگاه قضائی با تعیین نماینده ویژه و اعزام آن به استان گیلان رسیدگی به این پرونده را به صورت ویژه در دستور کار خود قرار داده است.
 
در همین ارتباط دکتر محمد علی معیر محمدی عضو گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه عدالت و پژوهشگر و مولف کتب حقوق اسلامی به «تابناک» گفت: «مجازات قتل عمدی در فقه امامیه قصاص است. برای اجرای مجازات قصاص شروطی ذکر شده است. مشهور فقهای امامیه از جمله شرایط اجرای قصاص را انتفای رابطه ابوت دانسته اند. حتی برخی از آن‌ها ادعای عدم خلاف و اجماع در مساله نموده اند. انتفای ابوت یعنی نبود رابطه پدر و فرزندی بین قاتل و مقتول؛ لذا اگر قاتل پدر مقتول باشد برای کشتن او قصاص نمی شود. یعنی در جایی که قاتل پدر باشد، گرچه نفی مجازات قصاص برای پدری که فرزند خود را کشته است، نافی سایر مجازاتی که برای جنبه عمومی و خصوصی این جرم وجود دارد نخواهد بود؛ یعنی بر فرضی که مجازات قصاص را وفق فتوای مشهور فقهای امامیه برای پدری که فرزند خود را کشته است، منتفی بدانیم سایر مجازات‌ها از جمله تعزیر، دیه و کفاره به قوت خود باقی است. این موضوع یعنی حرمت قتل از لحاظ تکلیفی و وضعی وجود خواهد داشت.»
 
وی در ادامه افزود: «در این میان با توجه به عدم خلاف در مساله بین فقهای امامیه فرضی دیگر مطرح است؛ که این فرض در بین فقهای معاصر نیز قائلی دارد. همچنین برخی از فقهای عامه نیز بر این فرض فتوا داده اند. فرض دایر بر این است که انتفای ابوت در قصاص از شروط مطلق نیست. به این توضیح که در مجازات پدر جهت قتل عمدی فرزند قصاص به عنوان مجازات اصلی جاری است و آن در شرایطی است که عنصر روانی جرم محرز گردد. یعنی در قتل عمدی همانطور که برای احراز اصل قتل نیاز به احصای عنصر روانی جرم است در اینجا نیز احراز عنصر روانی نقش عمده در اثبات مجازات قصاص برای پدر خواهد داشت. یعنی با توجه به عنصر روانی اگر قتل فرزندی از روی عدوان و سوء پیشینه اغراض شخصی صورت بگیرد شامل قصاص خواهد بود ولیکن یعنی تنها روایات وارد شده در نفی قصاص پدر مشعر بر فرض سوء نیت و قصد غیر تأدیبی پدر هستند. در واقع روایات وارده در انتفای ابوت انصراف به حالتی دارد که پدر قصد تأدیب دارد؛ و اگر قصد پدر چیزی به غیر از تأدیب باشد اصل اولی در مورد مجازات قتل عمدی برای پدر نیز جاری خواهد بود.»
 
معیر محمدی تصریح کرد: «قانونگذار نیز با عنایت به قول مشهور فقهای امامیه دیدگاه عدم قصاص پدر در فرض قتل فرزند را مورد پذیرش قرار داده است. مادۀ ٣٠١ قانون مجازات اسلامی در همین راستا اشعار می دارد: «قصـاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا از اجداد پـدری مجنـی علیـه نباشـد...».فرزند کشی پدر «قصاص» ندارد اما شاید چند اما و اگر داشته باشد!

در مـادۀ ٣٠٩ از این قانون نیز آمده است: «این ادعا که مرتکب، پدر یا یکی از اجداد پدری مجنـی علیهاست، باید در دادگاه ثابت شود و درصورت عدم اثبات، حق قصاص، حسب مـورد، بـا سوگند، ولی دم یا مجنی علیه یا، ولی او ثابت می شود.»

این در حالی است که وفق ماده ۶۱۲ قانون مجازات اسلامی: «هر کس مرتکب قتل عمد شود و شاکی نداشته یا شاکی داشته، ولی از قصاص گذشت کرده باشد و یا بهر علت قصاص نشود در‌ صورتی که اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد دادگاه مرتکب را به حبس از سه تا ده سال محکوم می‌نماید.»
 
لذا همانطو که گفته شد در در فرض مساله تعزیر پدری که فرزند خود را کشته است به جای خود باقی است. اما با توجه به شیوع حوادث فرزند کشی در جامعه و میزان بر هم زدن نظم جامعه و همچنین تأثیر گذاری این گونه حوادث در جامعه در تبعیت سایرین از مرتکبین این جرم می توان تعزیر مناسب تری را با عنوان مجرمانه مذکور وضع نمود.
 
مضافاً اینکه چه بسا در ذیل روایات وارد شده در کشتن فرزند توسط پدر و همچنین مجازات قاتل در مواردی که قصاص به هر نحوی از انحاء منتفی می شود، مجازات برای جنبه عمومی جرم نبوده و مربوط به همان سوء نیتی است که قاتل در عنصر روانی ارتکاب جرم داشته است.»
 
همچنین احمد حاجی ده‌آبادی، دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی پردیس فارابی دانشگاه تهران معتقد است: حکم اولیه قتل عمد قصاص است. همان طور که خداوند در سوره مائده می‌فرمایند جان در برابر جان. ولی هر قاعده‌ای استثنایی دارد، مثلا کشتن دیوانه قصاص ندارد. اگر دیوانه نیز فردی را بکشد، باز هم قصاص ندارد و یا وقتی نابالغ بی اراده‌ای کسی را بکشد، عملش خطا به شمار می‌رود و قصاص ندارد. یکی از این استثنا‌ها مطابق با روایت شیعه و سنی در مورد مشابه پدر رومینا است. پدر قصاص ندارد. ما عقیده داریم هر حکمی مصلحتی داشته است، مجازات پدر دیه است. همچنین تعزیر که ۳ تا ۱۰ سال زندان است و کفاره جمع یعنی دو ماه پی در پی روزه و غذا به شصت فقیر و در زمانی که برده وجود داشت در این مورد آزاد کردن چندین برده نیز بود. دیه نیز امسال ۳۴۰ میلیون تومان اعلام شده است. اما مساله این است که برخی به اشتباه می‌گویند پدر حق دارد بچه اش را بکشد، ولی این حق وجود ندارد. اینکه پدر در صورت کشتن فرزند قصاص نمی‌شود بحث دیگری است، ولی کسی حق ندارد کسی را بکشد.
اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳
بلیط هواپیما
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱۴
در انتظار بررسی: ۴۳
انتشار یافته: ۱۱۰
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۰۸ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
هیچ جای قرآن برای قتل عمد بخششی قائل نشده است. نمی دونم این فتواها از کجا میاد؟ هر کس مومنی را بکشد خشم و لعنت خدا و عذاب دوزخ بر واجب است فرق ندارد پدرش باشد یا غریبه.
پاسخ ها
ناشناس
| Australia |
۱۵:۲۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
دقیقا، این قوانین فقط موجب خراب تر شدن دین مبین اسلام در سطح جهانی می شود!
ناشناس
| Australia |
۱۵:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
آخه یعنی چی!! وقتی مجازاتی برای کار بدی در نظر گرفته نمی شه بعد می گید ولی حق ندارد؟؟!!!
این حق ندارد چطور شکل اجرایی به خود می گیرد؟؟؟
این شرایطی که شما گذاشتید ، یعنی فقط بیایید بگید نوچ نوچ نوچ ، کار بدیه نکن!
reza
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
احکام فقهی و قضایی برگرفته از آیات و روایات معتبر و متقن
است و فقها بصورت سلیقه شخصی استنباط نمیکنند.
پس رگ غیرت شما هم بر علیه دین و دیانت بیخود باد نکند
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
بسیاری از تصمیمات سلیقه ای است و سند محکمی در قران و یا از پیامبر وجود ندارد از جمله جباب اجباری
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۱۲ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
دقیقا. این رو که شما نوشتین بارها در قرآن خوانده ام اما هیچ چیزی از این فتواها را در قرآن ندیده ام!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۶:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
بله فقط باید بگید نوچ نوچ نوچ ، کار بدیه نکن ، شما کی هستی که برای یک انسان که خداوند به او حق انتخاب داده تصمیم میگیری1533
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۹:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
هیچکس اجباری برای پدر شدن ندارد اگر نمیتونید نظر دیگران را تحمل کنید بهتراست فرزندی نداشته باشید و خود و دیگران را گرفتار نکنید
محمد
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۱۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
البته دوست دارم عزیزان به این نکته هم توجه کنند که در بحث سقط جنین هم این مورد مطرح هست. ولی کسی اونجا رگ غیرتش بالا نمی زنه!!!
پاسخ ها
ناشناس
| Netherlands |
۱۵:۲۲ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
چه ربطی دارد؟اصلان قابل قیاس است؟
ناشناس
| Australia |
۱۵:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
ببین ممد، بهتر کمی علمی تر بحث کنی!!

ببین رشد مغز جنین و درکش و.... هزار چیز دیگه اش مثلا در ۲ ماهگی چقدره؟؟ بعد اون با یک آدم ۱۴ ساله مقایسه کن
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
موضوع خانم ها به شما آقایان چه ربطی داره ؟ هرکار عشقش بکشه میکنه خدا این قدرت و آزادیو بهش داده شماها چیکاره هستید نظر میدین؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۱۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
هر ساله پدر فرزندش را می کشد چه دختر و چه پسر ولی چرا صداتون در نمی امد تا این که بحث ازدواج دقت کنید دختر کم سن و سال به میدان امد
خودتان دیگر تا اخر بخونید قضیه چی هست و دنبال چی هستند یک عده ای و شک ندارم اگر هم قانونی هم وضع شود صد برابر فعلی چون دارای بعد سیاسی است می شود ضد خانواده
پاسخ ها
ناشناس
| Australia |
۱۵:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
آخه با دااااس نمی کشتن، اونم ۱۳ ساله رو
ناشناس
|
United States of America
|
۱۰:۲۰ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
ما مردم خجالت نمی کشیم. خون رومینا و رومیناها به گردن ما هم هست. چه اندازه حرف و حدیث می زنیم و چه اندازه در کار دیگران و حوزه خصوصی خانواده های دیگر هستیم. ان پدر بیچاره هم در روستا به خاطر همین زبان زخمها و داستانها و نگاههای سنگین و غیرت غیرت کردن برادرانش دچار جنون شده. بس کنید. دختری یا پسری از روی اشتباه یا کودکی و حتی اصلا از روی میل و هوس کاری کردند. به من و شما چه مربوط. اگر خیلی دلسوزیم و خیلی غیر ت داریم باید برویم دنبال اسیب شناسی . باید برویم دنبال همان پرنده ای که غربیها ان پراندند و تازه ما به دنبال گرفتن ان هستیم. وقتی می گوییم سن ازدواج باید 18 سال باشد. وقتی می گوییم فرد بزرگسال اجازه رابطه با کودک زیر 16 سال ندارد و مجازات ان در امریکا و اروپا بالای بیست سال است. وقتی می گوییم کودک خردسال زیر ده سال چه در خانه و چه در خارج خانه نباید تنها و بدون همراهی بزرگتر و محرمش حضور داشته باشد تا شاهد کودک ربایی نباشیم. وقتی می گوییم پدر و مادر حق مالکیت ندارند و اگر کودک خود نرسند باید حضانت کودک از انها سلب شود. وقتی میگوییم پدر و مادر و معلم حق تنبیه فیزیکی کودک را ندارند وو.... به خاطر همین دست جنایات است. باباخودمون و قوانین را اصلاح کنیم. فقط یاد گرفتیم میگیم اعدام. اگر کسی هم اعتراض کند فوری میگیم اگر سر بچه خودت امده بود بازم روشنفکر بودی. هر کدام از این خلافها در همان دنیای غرب شیرین بیست سال مجازات در بدترین زندانها و بدون حق بخشش و عروسی و مرخصی دارد. اول دنیا رابشناسیم و بعد حرف بزنیم. الان همه تجربه قرنطینه برای چند هفته در خانه را دارند. حالا با این تجربه به نظر شما بیست سال مجازات محکم زندان بیشتر بازدارنده است یا اعدام که همه را واسطه کنی تا از اولیا دم بخشش بگیری. مگر کسی که جنایت کرد با گذشت اولیای دم و دادن پول می تواند در همان دنیا غرب وحشی ازاد شود.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
هیچ وقت عجولانه در مورد این پدر قضاوت نکنید
وقتی شوهر خاله می آید و می گوید یا باید شوهرش بدهید یا با پسر فرار می کند
مشخص است که تحت فشار چه جویی بوده است
پاسخ ها
ناشناس
| Netherlands |
۱۵:۳۲ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
قتل تحت هیچ شرایطی جایز نیست. زندگی سراسر مشکل است مشکلات فرزندان هم بخشی از زندگی هر پدر و مادری است. اگر کسی عقل اش نمی رسد که چگونه با مشگلات روبرو شود باید از افراد عاقل تر و با تجربه تر کمک بخواهد. کشتن چه مشکلی را حل می کند؟ ضمنااین قتل به هیچ وجه‌احساسی نبوده و با قصد و نقشه قبلی و آگاهی از جواز قانونی انجام شده
مریم
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
یعنی در فرهنگ ما درباره ی ازدواج دختر همه حق دارند نظر
. بدهند جز خود دختر
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۸:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
همه ادمکش ها تحت فشار هستند هیچکس با خونسردی و بی دلیل ادم نمیکشد ادمکشی تحت هر شرایط محگوم است
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
در قتل های دیگر که قصاص هم است ایا جرم و قتل کم شده؟ یا می خواهید خودتان را به بیراهه بزنید؟
درضمن اگر خدا گفته ولی است و نباید قصاص شود و در قانون شما هم ولی باید درخواست قصاص بدهد و یا ندهد شما ها چی کاره هستید می خواهید دست به ان ببرید؟
پاسخ ها
ناشناس
| Netherlands |
۱۵:۴۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
تجربه نشان داده که مجازات اعدام به هیچ وجه بازدارنده نیست ولی بحث بر سر این است که قانون صریحا اعلام می کند، اگر پدر فرزندش را بکشد قصاص نمی شود ولی غیر از پدر هر کس
مرتکب قتل شود قصاص می شود این تبعیض در واقع چیزی جز جواز قتل فرزندان به دست پدر نیست.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
این قانون هیچ توجیه و مبنایی ندارد. نه مبنای شرعی دارد و نه مبنای عقلانی اما جایزه ایست که جمهوری اسلامی به مردان داد. یعنی بجای حق اشتغال، حق زندگی و حق آزادی به مردها حق زن کشی و فرزند کشی دادید.
پاسخ ها
ناشناست
| Netherlands |
۲۰:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
آفرین
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
"هیچکس" جرات ندارد بگوید این درست نیست.
پاسخ ها
ناشناس
| Australia |
۱۵:۲۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
به نظرم تابی بهتره یک کارشناس بدون غرض و مرض با دیدگاهی علمی تر بیاری این موارد رو دقیق تر مورد بحث قرار بده....
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۲۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
جبس ابد.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
بهتر بود به جای بحث حقوقی مساله که بارها درباره آن بحث شده و ابعاد آن مشخص است با ارائه کمی جزئیات از زندگی این پدر (کربلایی رضا اشرفی) و البته فرهنگ منطقه، افکار عمومی را درباره شرایط ذهنی و روانی و اقتصادی و اجتماعی این فرد آشنا می کردید.
کنترل خشم و قدرت حل مساله و مدیریت شرایط بحران، هر چند از ملزومات زندگی امروزی در جامعه ی فقر و فلاکت زده ایران است (و البته دهها مشکل دیگر) اما نمی توان انتظار داشت که هر فردی با هر سطح از توانایی و سواد و قدرت، بتواند این مهارت ها را کسب کند.
درباره مجازات این پدر، باید توجه داشت که او سالهای سال باید زیر بار این دو ننگ یعنی دختر کشی و فرار یا ربایش دخترش توسط فردی آشنا، زندگی کند. در سالهای گذشته حداقل دو مورد از این پرونده ها داشتیم یکی پرونده قاری مشهور که نخبگان نوجوان قرانی شاکی او بودند و علیرغم تبرئه شدن در دادگاه و صرفا با افشای پرونده، همه زندگیش را باخت و دیگری ماموری که در سر صحنه قتل ندا آقا سلطان بود و خودش در تلویزیون شرایط بعد از انتشار تصاویرش را بیان کرد و یا تجربه علیرضا افتخاری به خاطر بغل کردن احمدی نژاد بعد از حوادث 88 (مشهور به فتنه)
این بخش از مجازات هر چند در قانون نیست ولی علیه این افراد اعمال می شود. اعمال این مجازات در محیط خارج از زندان و شاید در میان نزدیکان، بسیار شدیدتر هم باشد. (این در شرایطی است که سایر افراد در زندان منتظر ملاقات نزدیکانشان می شوند ولی این افراد حتی در شرایط آزادی، بدترین واکنش ها را از نزدیکترین افراد می گیرند)
برچسب منتخب
# جنگ ایران و اسرائیل # قیمت طلا # مهاجران افغان # یارانه # حمله اسرائیل به ایران # خودرو
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
به نظر شما چه کسی در انتخابات آمریکا پیروز خواهد شد؟