چه کسانی رئیس کمیسیون‌های تخصصی مجلس می‌شوند؟/ یاران احمدی‌نژاد و قالیباف بیشترین سهم را دارند

بالاخره و بر اساس پیش بینی هایی که صورت گرفته بود، «محمدباقر قالیباف» بر صندلی عالی ریاست مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم آن تکیه زد. اکنون بحث اصلی این است که با انتخاب رئیس و اعضای هیات رئیسه مجلس چه کسانی قرار است عهده دار ریاست کمیسیون های تخصصی مجلس شوند؛ موضوعی که در جلسات پیش روی پارلمان توسط اعضای آن تعیین تکلیف خواهد شد.

به گزارش «تابناک»، باتوجه به اینکه بیش از ۷۵ درصد نمایندگان مجلس در دوره یازدهم نسبت به دوره قبل تغییر کرده اند، شاهد تغییرات جدی در رأس کمیسیون‌های تخصصی مجلس نیز خواهیم بود. اکنون گفته می‌شود، کار معرفی «محسن اسماعیلی» عضو مجلس خبرگان رهبری به عنوان دستیار راهبردی و رئیس حوزه ریاست قوه مقننه و همچنین «علی‌محمد قلی‌ها» در سمت معاون اجرایی مجلس تمام شده است.

همچنین نام چهره هایی که در ادامه گزارش به آنها اشاره می شود، به عنوان گزینه های جدی ریاست کمیسیون های تخصصی مجلس مطرح است.

کمیسیون آموزش و تحقیقات: محمد مهدی زاهدی و حبیب الله دهمرده

کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده آموزش و پرورش عمومی، آموزش فنی و حرفه‌ای، آموزش عالی، تحقیقات و فناوری تشکیل شده است. مطابق ماده ۳۴، کمیسیون آموزش و تحقیقات برای انجام وظایف محوله در محدوده آموزش و پرورش عمومی، آموزش فنی و حرفه‌ای، آموزش عالی، تحقیقات و فن‌آوری، مطابق ضوابط این آیین‌نامه تشکیل می‌شود. ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده «محمد مهدی زاهدی» بود.

کمیسیون اجتماعی: عبدالرضا مصری و علی بابایی کارنامی

کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده امور اداری و استخدامی، کار، اشتغال، روابط کار و تعاون تشکیل شده است. ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده عبدالرضا عزیزی و سلمان خدادادی بود که هیچ یک از این دو در مجلس یازدهم حضور نخواهند داشت.

کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی : حجت الاسلام مجتبی ذوالنور

کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است که برای انجام وظایف محوله در محدودهٔ سیاست و روابط خارجى، دفاع، اطلاعات و امنیت تشکیل شده است. برگزاری جلسات مشترک علنی و محرمانه کمیسیون با مقام‌های عالی‌رتبه وزارت امور خارجه یا دستگاه‌های مسئول در عرصه سیاست خارجی ایران، یکی از ابزارهای دیپلماتیک نمایندگان برای تأثیرگذاری غیرمستقیم بر سیاست خارجی کشور است. در مجلس دهم علاءالدین بروجردی، حشمت الله فلاحت پیشه و حجت الاسلام مجتبی ذوالنور ریاست این کمیسیون را بر عهده داشتند که در مجلس یازدهم فقط ذوالنور حضور خواهد داشت.

کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات: حمیدرضا حاجی بابایی و محمد مهدی مفتح

کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده برنامه، بودجه، نظارت برنامه و بودجه و دیوان محاسبات و امور مالی مجلس و آمار و خدمات عمومی فنی و همچنین نظارت و مراقبت بر اجرای مقررات بودجه و امور مالی مجلس و نحوهٔ هزینه کردن آنها، رسیدگی به عملکرد بودجه سالیانه مجلس و ارائه گزارش آن حداکثر تا پایان شهریور ماه سال بعد جهت چاپ و تفریغ بین نمایندگان و بازرسی و رسیدگی دقیق و نظارت در مورد کلیه اموال و اشیا منقول و غیرمنقول مجلس شورای اسلامی و ارائه گزارش سالیانه جهت چاپ و توزیع بین نمایندگان تشکیل می‌شود. ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده غلامرضا تاجگردون بوده، اما علی رغم رأی آوردن وی، خیلی بعدی به نظر می رسد، کار او در جایگاه ریاست این کمیسیون در مجلس آینده ادامه پیدا کند.

کمیسیون بهداشت و درمان: عبدالحسین روح الامینی، حسین‌علی شهریاری و مسعود پزشکیان

کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است که برای انجام وظایف محوله در محدوده بهداشت و درمان، امداد، بهزیستی، تأمین اجتماعی و بیمه‌های اجتماعی و هلال احمر تشکیل می شود. ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده شهریاری و علی نوبخت حقیقی بود که نوبخت برای حضور در مجلس یازدهم کاندیدا نشد. اکنون 3 گزینه ای که از آنها نام برده شده، داعیه دار جدی کسب کرسی ریاست در این کمیسیون هستند، اما به نظر می آید روح الامینی به مراتب شانس بیشتری نسبت به دو گزینه دیگر داشته باشد.

«عبدالحسین روح‌الامینی نجف‌آبادی» که ریاست خانه احزاب ایران را بر عهده دارد، هم اکنون رئیس شورای مرکزی حزب توسعه و عدالت ایران اسلامی و از استادان دانشگاه علوم پزشکی تهران است. او معاونت وزیر بهداشت و ریاست انستیتو پاستور را در کارنامه دارد و علاوه بر مشاورت «محسن رضایی» رئیس کمیتهٔ علمی، تحقیقاتی و فناوری دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز هست. او همچنین به دنبال راه اندازی فراکسیون غذا و دارو در مجلس یازدهم است. جمعی از پزشکان حاضر در مجلس یازدهم هم از ریاست او بر کمیسیون بهداشت و درمان حمایت کرده اند.

 کمیسیون صنایع و معادن: عزت الله اکبر تالارپشتی، سید مصطفی میرسلیم و رضا تقی  پور

کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده صنایع، پست، مخابرات، معادن، پتروشیمی، صنایع هوافضا و ارتباطات تشکیل می‌شود. ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده عزیز اکبریان نماینده کرج بود که او در مجلس یازدهم حضور ندارد.

کمیسیون اقتصادی: الیاس نادران و سید شمس الدین حسینی

کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است که برای انجام وظایف محوله در محدوده اقتصاد و دارایی، بازرگانی داخل و بازرگانی خارجی تشکیل می‌شود. در مجلس دهم در برهه ای محمدرضا پورابراهیمی و پس از آن الیاس حضرتی رئیس کمیسیون اقتصادی بودند که حضرتی در مجلس یازدهم حضور نخواهد داشت. شانس پورابراهیمی هم برای تصدی ریاست این کمیسیون در مجلس یازدهم باتوجه به حضور نادران و حسینی بسیار ضعیف است.

کمیسیون عمران: اقبال شاکری و محمدرضا رضایی کوچی

کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی برای انجام وظایف محوله در محدوده راه و ترابری، مسکن، عمران شهری و عمران روستایی است؛ هرچند رضایی کوچی که ریاست این کمیسیون را در مجلس دهم بر عهده داشت و اکنون چهارمین دوره نمایندگی اش در مجلس را سپری خواهد کرد، در مجلس یازدهم حضور دارد، با وجود وزیر اسبق راه و شهرسازی و رئیس سابق کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران و البته تخصص رضایی کوچی که پزشکی است، او  شانس ضعیفی برای ریاست دوباره بر این کمیسیون دارد.

 کمیسیون فرهنگی: حجت الاسلام نصرالله پژمان فر و حجت الاسلام مرتضی آقا تهرانی

کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده فرهنگ و هنر، ارشاد و تبلیغات، صدا و سیما و ارتباطات جمعی، تربیت بدنی، جوانان، زنان و خانواده تشکیل می شود. ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده حجج اسلام نصرالله پژمان فر و احمد مازنی و جمشید جعفرپور بود که مازنی و جعفرپور در مجلس یازدهم حضور نخواهند داشت.

کمیسیون قضایی و حقوقی: حجت الاسلام موسی غضنفر آبادی، حجت‌الاسلام سید کاظم موسوی و حجت الاسلام حسن نوروزی

کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده قضایی و حقوقی تشکیل می‌شود. ریاست این کمیسیون در مجالس نهم و دهم بر عهده اللهیار ملکشاهی بود که او در مجلس یازدهم حضور نخواهد داشت.

کمیسیون سیاست داخلی و شوراها: احمد علیرضابیگی، حجت الاسلام محمدرضا میرتاج الديني و شهریار حیدری

کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور تا پایان مجلس پنجم فعال و دایر بود. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدودهٔ سیاست داخلی، شوراها، امور غیر عمرانی شهرداری‌های و ثبت احوال فعال داشت. این در حالی بود که کمیسیون سیاست خارجی نیز در محدودهٔ سیاست خارجی فعال بود. در اواسط مجلس پنجم، راهبرد تدوین آیین‌نامه داخلی جدید به سمت فشرده‌سازی حوزه‌های تخصصی کمیسیون‌ها، کاهش تعداد آنها و ادغام کمیسیون‌های غیرضروری در کمیسیون مرتبط بود. با تغییراتی که در آیین‌نامه داخلی مجلس در ترکیب و حوزه‌های تخصصی کمیسیون‌ها اعمال شد، «کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور» و «کمیسیون سیاست خارجی» در همدیگر ادغام و کمیسیون جدیدی به نام «کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی» تشکیل شد اما از آغاز سال دوم دوره هشتم، «کمیسیون شوراها و امور داخلی» از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی منفک شد و بار دیگر فعالیت مستقل را آغاز کرد. ریاست این کمیسیون بر عهده امیرخجسته و مدتی هم بر دوش محمدجواد کولیوند بود که این دو در مجلس یازدهم حضور نخواهند داشت.

کمیسیون اصل نودم قانون اساسی: حجت الاسلام سید رضا تقوی و سید محمد موحد

کمیسیون اصل نود یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است که وظیفه محول شده به مجلس در اصل نودم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را انجام می‌دهد. در اصل نود قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده‌ است: «هرکس شکایتی از طرز کار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را کتباً به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوه مجریه یا قضائیه مربوط است، رسیدگی و پاسخ کافی از آنها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام نماید و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند.» ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده داود محمدی نماینده تهران بود که او در ملجس یازدهم حضور ندارد.

کمیسیون انرژی: فریدون عباسی، مالک شریعتی نیاسر، فریدون حسنوند

کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده نفت، گاز، برق، سدها و نیروگاه‌های آبی و برقی، انرژی اتمی و انرژی‌های نو تشکیل شده است. ریاست این کمیسیون در مجلس دهم بر عهده فریدون حسنوند بود که احتمال تصدی دوباره این عنوان در مجلس یازدهم توسط وی ضعیف به نظر می رسد.

کمیسیون کشاورزی: جواد عسگری و سید جواد ساداتی نژاد

کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی است. این کمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده کشاورزی، منابع آب، دام و طیور، شیلات، محیط زیست و هواشناسی تشکیل می‌شود.

آنچه در تعیین ترکیب احتمالی ریاست کمیسیون های تخصصی مجلس یازدهم به چشم می خورد، تغییرات اساسی و جدی است که در این ترکیب شاهد خواهیم بود، همچنین با کنار رفتن چهره ها و افراد نزدیک به «علی لاریجانی» که دوازده سال سکان ریاست مجلس را بر عهده داشت، چهره هایی نزدیک به وی که ریاست کمیسیون های تخصصی را بر عهده داشتند و اکنون نیز به مجلس راه یافته اند، از دایره گزینه ها و افراد در معرض انتخاب کنار رفته اند.

حضور پررنگ مدیران دولت احمدی نژاد از جمله چند وزیر او و برخی چهره های نزدیک به وی و همچنین افراد نزدیک به «محمدباقر قالیباف» رئیس جدید مجلس شورای اسلامی از دیگر مشخصه های ترکیب ریاست کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی است که می توان به وضوح آن را مشاهده کرد. به احتمال فراوان افراد یاد شده بعد از تشکیل کمیسیون های تخصصی و معرفی افرادی که در آنها عضویت دارند، در رأس این کمیسیون ها قرار می گیرند.