در شرایط عادی هر شهروندی که قصد دریافت تسهیلات از بانک ها به ویژه تسهیلات مسکن را داشته باشد، نیاز است تا در بانک سپرده گذاری کند و پس از گذشت یک مدت زمان مشخص می تواند تسهیلات را با شرایط مشخصی دریافت کند.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ با این حال اگر شهروندی امکان سپرده گذاری بلندمدت در بانک مسکن را جهت دریافت تسهیلات مسکن نداشته باشد، می تواند برای دریافت تسهیلات زودتر، اقدام به خرید اوراق ممتاز یا اوراق تسهیلات مسکن (به اختصار تسه) کند.
این اوراق توسط بانک مسکن منتشر می شود و پیشتر در شعب بانک مسکن و تحت یک بازار غیر مسنجم معامله میشد که پس از پذیرش این اوراق در فرابورس، در عمل معامله این اوراق شکلی رسمی و ضابطهمند به خود گرفت.
اوراق عملاً تاریخ انقضا دارند. یعنی وقتی اوراقی منتشر شد برای استفاده از آن و دریافت وام تا دو سال مهلت وجود دارد و بعد از آن اوراق باطل میشود و بانک دیگر بابت آن وامی نمیدهد؛ بنابراین اگر اوراقی مهر ۹۶ منتشر شده است تا مهر ۹۸ اعتبار دارد؛ بنابراین هرقدر اوراقی جدیدتر باشد مدت اعتبار آن بیشتر است و ارزش بیشتری دارد.
روش خرید اوراق به این صورت است که متقاضی وام با مراجعه به یکی از شعب بانک مسکن و یا یکی از شعب کارگزاری فرابورس می تواند تا سقف مشخص و به میزانی که نیاز به وام دارد اوراق بخرد.
نرخ این اوراق بر اساس میزان عرضه و تقاضا در فرابورس تعیین می شود و با هر برگ آن امکان دریافت ۵۰۰ هزار تومان تسهیلات وجود دارد.
ایسنا درباره افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن در سال جاری نوشت: بررسی ها نشان می دهد، در سیزدهم خرداد ماه سال جاری قیمت اوراق تسهیلات مسکن (تسه) فروردین، اردیبهشت و خرداد سال ۱۳۹۸ به ترتیب ۷۹ هزار و ۴۰۰، ۷۹ هزار و ۷۰۰ و ۷۹ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است. همچنین قیمت داد و ستد هر برگ از اوراق تسهیلات مسکن بانک مسکن در تیر، مرداد و شهریورماه سال ۱۳۹۸ نیز به ترتیب ۷۹ هزار و ۱۰۰، ۷۹ هزار و ۵۰۰ و دوباره ۷۹ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است.
قیمت اوراق مهر، آبان و آذر ۱۳۹۸ نیز ۷۹ هزار و ۸۰۰، ۷۹ هزار و ۵۰۰ و ۷۸ هزار و ۹۰۰ تومان بوده و هر برگ اوراق تسهیلات مسکن در دی، بهمن و اسفند سال گذشته نیز در تاریخ سیزدهم خرداد ماه سال جاری با قیمتهای ۷۹ هزار و ۷۰۰ ، ۷۹ هزار و ۳۰۰ و ۸۰ هزار تومان داد و ستد میشده است.
بنابراین هزینه وام مسکن بر اساس آخرین قیمت که همان قیمت اوراق اردیبهشت ماه سال جاری (۸۰ هزار تومان) است، محاسبه شده است.
سقف تسهیلات مسکنی که به زوجهای تهرانی تعلق میگیرد ۲۴۰ میلیون تومان، شامل ۱۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن برای هر نفر و ۴۰ میلیون تومان وام جعاله است؛ بنابراین، زوجین تهرانی باید برای دریافت تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی، ۴۰۰ برگه تسهیلات مسکن (برای هر ۵۰۰ هزار تومان تسهیلات یک برگه خرید کنند) خریداری کنند که هزینه آن ۳۲ میلیون تومان (از قرار هر برگه ۸۰ هزار تومان) است که همراه با شش میلیون و ۴۰۰ هزار تومان وام جعاله که برای آن باید ۸۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند، در مجموع باید ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان پرداخت کنند.
این در حالی است که اگر زوجین تهرانی برای دریافت وام ۲۴۰ میلیون تومانی مسکن و جعاله در ابتدای اردیبهشت ماه سال جاری اقدام میکردند، باید ۲۲ میلیون و ۷۵۲ هزار تومان پرداخت میکردند؛ یعنی پس از گذشت چهل روز قیمت اوراق تسهیلات مسکن برای یک زوج تهرانی در مجموع ۱۵ میلیون و ۶۴۸ هزار تومانی افزایش یافته است.
نکته جالب اینجاست که در مجموع زوجین تهرانی برای دریافت ۲۴۰ میلیون تومان وام مسکن، باید ۴۸۰ برگه تسهیلات مسکن به قیمت ۳۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان پرداخت کنند که این رقم تقریباً برابر با ۴۰ میلیون تومان وام جعالهای است که پرداخت میشود!
بررسی ها نشان می دهد که چهار عامل موجب افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن شده است که این چهار عامل عبارتند از:
حسام عقبایی نایب رئیس اول اتحادیه املاک تهران در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی با بیان اینکه روش پرداخت تسهیلات بانکی در کشور ما روشی غلط است، افزود: به این دلیل غلط است که باید پرداخت تسهیلات بانکی به گونه ای باشد که در وهله اول بوروکراسی های اداری در حداقل ممکن باشد و در وهله دوم هزینه های مترتبه برای دریافت تسهیلات بانکی برای متقاضیان نیز تا حد امکان کاهش یابد و حتی به صفر برسد.
وی ادامه داد: لذا در هیچ جای دنیا به این صورت نیست که بخواهند به متقاضی دریافت تسهیلات، 160 میلیون تومان وامی بدهند که حدود 30 یا 40 میلیون تومان آن هزینه است. به عبارت بهتر فرد متقاضی تسهیلات در ایران باید یک چهارم تسهیلات دریافتی را هزینه کند تا به تسهیلات مورد نیاز خود برسد.
نایب رئیس اول اتحادیه املاک تهران گفت: این نوع تسهیلات دادن باعث شده است تا بازار سیاه شکل بگیرد و سفته بازی ترویج یابد.
وی افزود: بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار، دولت و بانک عامل باید در جهت ارائه تسهیلات بانکی برای خرید مسکن ورود پیدا کنند. اینکه متقاضی برای دریافت تسهیلات اقدام به خرید اوراق کند بعد در خرید اوراق بازار سیاه ایجاد شود و بعد افزایش و کاهش قیمت این اوراق در قیمت مسکن و گرفتن تسهیلات تاثیر بگذارد به نظر روش غلطی است.
عقبایی گفت: در برخی از کشورهای توسعه یافته سود تسهیلات بانکی حتی به عدد منفی رسیده است. یعنی اینکه به فرد متقاضی ۱۰۰ میلیون وام میدهند و ۹۰ میلیون از وی پس میگیرند. حتی در کشورهای اطراف ایران نیز سود تسهیلات بانکی بین ۱ تا ۴ درصد میباشد.
این در حالی است که در کشور ما تسهیلات با سود ۱۸ درصد پرداخت میشود و به جز این ۱۸ درصد هم فرد متقاضی باید ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان هم برای دریافت یک وام هزینه کند که این سود تسهیلات را به ۳۰ درصد افزایش میدهد.
نایب رئیس اول اتحادیه املاک تهران در انتهای صحبتهای خود گفت: به نظر من این روش اوراق تسهیلات مسکن باید اساسا برچیده شود، چون این روش سوداگری و سفته بازی در بازار مسکن ترویج میکند.