به گزارش «تابناک»، «فریبا گودرزی»، کارشناس سازمان هواشناسی در گفت‌وگو با روزنامه ایران با اشاره به اینکه امسال تابستان گرمی را تجربه خواهیم کرد، گفت: تابستان امسال دمای کشور نسبت به میانگین بلندمدت ۳۰ ساله افزایش می‌یابد و پیش‌بینی می‌شود که در استان‌های آذربایجان غربی، ایلام و چهارمحال و بختیاری ۱.۱ درجه بالاتر از حد نرمال باشد.
بارش‌های پاییزی کم و دیرهنگام خواهد بود
گودرزی با اشاره به اینکه بارش‌های امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کمتر بوده است، اظهار داشت: امسال بارش‌های خوبی داشته‌ایم، اما میزان بارش‌ها کمتر از سال گذشته بوده است. به‌طور کلی میزان بارش‌های سال‌جاری زراعی بیشتر از حد نرمال بوده و پیش‌بینی می‌کنیم امسال تمامی منابع آبی کشور از طریق این بارش‌ها تأمین شود.
بیشترین بارش‌ها نیز تاکنون به ترتیب در استان‌های گیلان با ۸۲۰ میلیمتر بارندگی، مازندران با ۶۸۰ میلیمتر و استان لرستان با ۵۸۰ میلیمتر بارندگی بوده است.
به گفته گودرزی، کمترین بارش‌ها در کشور طی سال زراعی جاری در استان‌های یزد، خراسان جنوبی و اصفهان با حدود بارش ۱۲۰ تا ۱۶۰ میلیمتر بود که در مجموع، نسبت به سال گذشته ۸ درصد کمتر و نسبت به میانگین سالانه ۳۰ درصد بیش از حد نرمال است. نکته نگران‌کننده این پیش‌بینی هم این است که بر اساس مدل‌های هواشناسی بارش‌های پاییزی دیرتر از زمان نرمال شروع می‌شود همچنین بر اساس پیش‌بینی‌ها بارش‌ها نه تنها دیرهنگام است بلکه کمتر از حد نرمال خواهد بود.
فرهام کرکانی مدیرکل دفتر مدیریت بحران شرکت مهندسی آبفای کشور به «ایران» می‌گوید: با وجود بارش‌های مناسب در سال‌جاری کماکان برای تأمین آب شرب در ۹ استان کشور با مشکلاتی روبه‌رو هستیم.
به گفته وی، استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، بوشهر، اصفهان، فارس، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و خوزستان استان‌هایی‌اند که امسال نیز برای تأمین و توزیع آب شرب با مشکلاتی روبه‌رو هستند.
۹۲ درصد مساحت خراسان جنوبی درگیر خشکسالی
با وجود بارندگی‌های قابل توجه در سال آبی جاری پس از ۲ دهه خشکسالی در خراسان جنوبی به گفته کارشناسان همچنان ۹۲درصد پهنه این استان درگیر خشکسالی بوده و ۲۶ دشت آن در وضعیت بحرانی قرار دارد. آن‌طور که هواشناسی اعلام کرده بارندگی‌های اخیر تنها ۸ درصد مساحت این استان را به شرایط نرمال برگردانده و هنوز ۹۲ درصد مساحت استان تحت تأثیر خشکسالی است.
«حسین امامی»، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان خراسان‌جنوبی در این زمینه به «ایران» گفت: درست است که بارندگی‌های امسال بیشتر از سال قبل بوده است، اما توجه کنید ما یکی از کم بارش‌ترین استان‌های کشور در سال‌جاری بوده‌ایم و در حال حاضر از ۳۵ دشت در حوزه فعالیت شرکت آب منطقه‌ای، ۸ دشت استان دارای وضعیت ممنوعه، ۱۸ دشت بحرانی و تعداد ۹ دشت نیز آزاد است.
امامی با بیان اینکه ۴۱.۷۴ درصد از مخازن سد‌های استان آب ذخیره دارند، یادآور شد: در حال حاضر حجم فعلی مخازن سد‌های استان ۲۷.۸ میلیون متر مکعب است که در مدت مشابه سال گذشته این میزان ۲۲.۴ میلیون متر مکعب بوده است. البته خشکسالی ۱۸ ساله با بارندگی‌های کوتاه مدت از بین نمی‌رود و حداقل یک دوره ۸ تا ۹ ساله بارندگی مطلوب لازم است تا تأثیر خشکسالی‌های گذشته جبران شود. بارندگی‌های فعلی برای کشاورزی و افزایش سطح آب‌های زیرزمینی مطلوب ارزیابی می‌شود، ولی تأثیرات عمیق خشکسالی به این زودی از بین نمی‌رود.
وی با اشاره به جبران بخشی از کسری مخازن آبی در دشت‌های خراسان‌جنوبی، ادامه داد: با اجرای طرح «احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی» در استان و اقداماتی نظیر نصب کنتور‌های هوشمند روی چاه‌های کشاورزی، پر کردن چاه‌های غیرمجاز، فعال شدن گروه‌های گشت و بازرسی از منابع آبی، کسری مخازن از ۱۸۵ میلیون متر مکعب در سال ۹۲ به ۱۱۳ میلیون مترمکعب در سال‌جاری کاهش یافته است. میزان بارندگی‌ها در فصل زراعی جاری تا اواسط اردیبهشت ماه ۱۴۹.۴ میلی متر بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۳ درصد و نسبت به بلندمدت ۴۳ درصد افزایش داشته است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان‌جنوبی با بیان اینکه سال گذشته سند سازگاری با کم‌آبی برای نخستین بار در کشور به‌صورت پایلوت برای استان خراسان جنوبی در شورای عالی آب تصویب شده است، افزود: تأثیر مثبت بارندگی‌ها بر منابع آب‌های زیرزمینی در درازمدت مشخص خواهد شد در واقع با توجه به اینکه در زمان بارندگی چاه‌های کشاورزی خاموش بوده و استحصالی از منابع آب زیرزمینی انجام نمی‌شود، بارندگی‌ها تأثیر غیرمستقیم و مثبتی بر مخازن زیرزمینی داشته‌اند.
افزایش ۳۰ درصدی مصرف آب شرب در استان یزد
دکتر «محمد مهدی جوادیان زاده»، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد هم در گفتگو با «ایران» با بیان اینکه متوسط بارندگی استان یزد در سال آبی جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴ درصد کاهش داشته، گفت: بنابراعلام آب منطقه‌ای استان، مصرف آب شرب نسبت به سال گذشته افزایش ۳۰ درصدی داشته، بنابراین ضروری است مردم در تابستان امسال نسبت به رعایت مصرف آب دقت بیشتری داشته باشند.
وی بارش‌های سال آبی جاری در استان را هم نسبت به سال آبی گذشته ۱۰ درصد کمتر بیان کرد و افزود:، اما نسبت به سال آبی بلندمدت، سال نرمالی را داشتیم یعنی نه ترسالی داشتیم نه خشکسالی.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان یزد شرایط تأمین آب از منابع آبی را بسیارسخت دانست و گفت: به‌دلیل ضعف منابع آبی همچنان با کسری مخزنی ۲۶۰ میلیون مترمکعبی آب مواجهیم یعنی تمام منبع آب تجدید شونده که وارد سفره‌های آب زیرزمینی می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرند به عبارتی مجبوریم از تمام ذخایر آبی استفاده کنیم که این شرایط وضعیت آب استان را حادتر می‌کند.
دکتر جوادیان‌زاده کیفیت آب استان یزد را هم پایین دانست و اظهار داشت: سفره‌های آب زیرزمینی استان یزد به‌دلیل اینکه در اطراف شوره زار‌ها واقع شده موجب می‌شود منابع آب کیفیت خوبی نداشته باشند، زیرا با توجه به افت کیفیت آب‌های زیرزمینی، کیفیت آب شرب هم کم می‌شود.
وی با اشاره به نحوه تأمین منابع آبی استان خاطرنشان کرد: ۵۰ درصد از منابع آبی شهر‌های استان، از آب انتقالی (از استان‌های دیگر) و ۵۰ درصد هم از منابع محلی که خیلی هم ذخیره آبی کمی دارند، تأمین می‌شود که این گونه تأمین آب بر کیفیت آن بسیار اثرگذار است، براین اساس تلاش می‌کنیم کیفیت آب شرب را به حد استاندارد برسانیم.
وی به گرمای شدید تابستان پیش رو و از طرفی شیوع کرونا و تأکید بر رعایت بهداشت نسبت به سال‌های قبل اشاره و تأکید کرد: برای تأمین آب استان با توجه به شرایط مذکور اقداماتی با همکاری آبفای استان انجام شده تا بتوانیم آب را ۲۴ ساعته در استان داشته باشیم ونیاز به جیره‌بندی نباشد. برای این کار، ایستگاه برداشت آب را در شهرستان‌های مختلف استان به منظور تأمین منابع آب محلی ایجاد کردیم؛ همچنین به شرکت آبفای استان‌هم جهت افزایش تأمین منابع آب محلی، مجوز حفر چاه‌های جدید داده شده است.
مشکل تأمین آب شرب ۳ شهر خوزستان
در نخستین روز تابستان، همزمانی وضعیت قرمز کرونا و فصل تابستان در استان خوزستان نگرانی مردم این استان را برای تأمین آب شرب به‌دنبال داشته است.
اما «صادق حقیقی‌پور» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان به «ایران» می‌گوید: ما در مجموع در استان برای تأمین آب شرب شهر‌ها به جز شهر‌های اهواز، ماهشهر و هفتگل مشکل خاصی نداریم. وی افزود: همزمانی فصل گرمای خوزستان با کرونا موجب شده امسال بشدت مصرف آب شرب بالا برود به همین خاطر از مردم می‌خواهیم ضمن مصرف آب متعارف برای بهداشت فردی، کمی هم صرفه‌جویی کنند تا بتوانیم تابستان را رد کنیم.
وی تصریح کرد: متأسفانه در این سه شهر همانند بسیاری از شهر‌های استان از آب شرب برای آبیاری فضای سبز استفاده می‌شود که حداقل انتظار می‌رود آبیاری فضای سبز را به شب‌ها موکول کنند.
وی همچنین توضیح داد: خوزستان دارای ۴۲۰۰ روستا است که بسیاری از آن‌ها زیر ۲۰ خانوار جمعیت دارند و این روستا‌ها دارای مشکلات قدیمی برای تأمین آب شرب هستند که وضعیت آبرسانی درصد بالایی از آن‌ها همانند سال‌های قبل است و برای رفع آن‌ها نیاز به برنامه‌ریزی و زمانبندی است.
تکرار نگرانی‌های آبی گذشته در کرمان
«مصطفی آیت‌الهی‌موسوی» معاون امور عمرانی استاندار کرمان می‌گوید، با وجود بارش‌های خوب امسال، متأسفانه وضعیت آب شرب شهر کرمان نسبت به سال گذشته تفاوت زیادی ندارد و همان نگرانی‌های سال گذشته در زمینه کمبود آب را امسال نیز خواهیم داشت، زیرا هم با افت سطح ایستابی چاه‌ها و هم با افزایش تعداد مشترکین مواجه هستیم.
معاون امور عمرانی استاندار کرمان تصریح کرد: در شهر کرمان روزانه حدود ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ لیتر بر ثانیه آب نیاز داریم که در حال حاضر ۱۲۰۰ لیتر بر ثانیه آن تأمین می‌شود و حدود ۶۰۰ لیتر برثانیه با کمبود آب روبه‌رو هستیم که در پیک مصرف این میزان کمبود آب بیشتر نیز خواهد شد.
وی عنوان کرد: با مدیریت شرکت آب و فاضلاب روی چاه‌ها و توزیع آب و همچنین بیشتر وارد مدار نگه‌داشتن برخی از چاه‌ها و تکمیل مخازن‌شان در حال کار کردن هستیم ضمن آنکه پروژه خط انتقالی نیز در حال اجراست که اگر قبل از تابستان به بهره‌برداری برسد، شاید بتوانیم تابستان امسال را به خوبی بگذرانیم.
معاون امور عمرانی استاندار کرمان در خصوص وضعیت آبی سایر شهر‌های استان کرمان اظهار کرد: برخی از شهر‌های استان وضعیت‌شان بدتر از کرمان است و قطعاً جیره‌بندی آب خواهند داشت که در آینده نام این شهر‌ها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
امید به طرح‌های کوتاه مدت در سیستان و بلوچستان
«علیرضا قاسمی»، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان هم وضعیت آب استان در تابستان پیش رو را چندان مناسب ندانست و دراین باره به «ایران» گفت: در استان با کمبود تأمین منابع آبی روبه‌رو هستیم با این اوصاف سعی کردیم با اجرای طرح‌های کوتاه مدت این کمبود را در استان کمی جبران کنیم.
وی درباره اینکه آیا امکان جیره‌بندی آب در تابستان امسال در سطح استان وجود دارد، اظهار داشت: با توجه به کمبود شدید آب در استان با جیره‌بندی آن تحت هیچ شرایطی موافق نیستیم، زیرا با این کار ۲۰ درصد مشترکین را از دست خواهیم داد که به ضرر است، براین اساس سعی داریم با مدیریت مصرف، مشترکین را حفظ کنیم و اگرهم قرار است آن‌ها را از دست دهیم حداقل کمتر از ۵ درصدشان را از دست بدهیم. از سویی دیگر با جیره‌بندی آب اعتماد مشترکین هم نسبت به ما کم خواهد شد که اتفاق خوشایندی نیست.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان از نصب یک دستگاه آب شیرین کن با تولید ۲۰۰ لیتر آب در ثانیه تا آخر تیرماه امسال در استان خبر داد و افزود: با نصب این دستگاه بخشی از کمبود آب استان رفع می‌شود و مابقی مشکلات هم ان‌شاءالله با مدیریت مصرف از سوی مردم حل خواهد شد تا تابستان امسال را بدون کمترین مشکل پشت سر بگذاریم.
قاسمی با اشاره به وضعیت آب شهر زاهدان نیز گفت: این شهر بر اساس پیک مصرفی در تابستان‌ها به ۲۳۰۰ لیتر در ثانیه به آب نیاز دارد این در حالی است که تمام تولید آب ما ۱۷۵۰ لیتر در ثانیه است یعنی با ۵۵۰ لیتر در ثانیه کمبود آب مواجه هستیم که امیدواریم با مدیریت مصرف و مدیریت فشار شبکه بتوانیم این کمبود را جبران کنیم. همچنین در فصول گرم سال، درنقاط مرتفع و انتهایی شبکه‌های آب زاهدان دچار افت فشار شبکه و قطعی آب می‌شویم که موجب می‌شود روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ مشترک دچار افت فشار آب شوند، امیدواریم در تابستان با توجه به طرح‌های کوتاه مدتی که در دست اجرا داریم شاهد این گونه مشکلات نباشیم.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در ادامه از اجرای طرح انتقال آب خارج از مرز زاهدان خبر داد و گفت: اجرای این طرح با تولید ۲۵۰ لیتر آب درثانیه، کمبود آب را در سال آینده رفع خواهد کرد، این پروژه به تابستان امسال نمی‌رسد.
وی از شهر‌های زاهدان و سوران به‌عنوان دو شهر اصلی استان سیستان و بلوچستان یاد کرد که درزمینه تأمین آب مشکلات زیادی دارند و افزود: اکنون طرح انتقال آب را از دشت کناری برای سوران دردست اجرا داریم که با این کار به ۱۰۰ روستای این شهر تا آخر تیرماه آبرسانی خواهد شد.
من چند راهکار دارم. 