در روزهای اخیر اخبار و محتوایی در رسانه های مختلف منتشر شد که مدعی وجود رانت و انحصار در صنعت لبنیات ایران بود.
انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران به عنوان تشکلی با سابقه 25 ساله که اعضای آن قریب به 80 درصد بازار لبنیات ایران را در اختیار دارد، حسب وظایف مرتبط با حمایت از صنعت و نیز تنویر افکار عمومی توضیحاتی را ارائه میکند تا گامی باشد برای شفافسازی و ابهامزدایی و رفع اتهام از این صنعت راهبردی در تامین سلامت جامعه ایران. در عین حال این انجمن آماده است که هرگونه توضیح و شفافسازی را در اختیار رسانهها قرار داده و با نهادهای نظارتی و سازمان بازرسی کل کشور هرگونه همکاری را داشته باشد. انتظار میرود این توضیحات و نیز پاسخ به ابهامات و همکاری با نهادهای نظارتی، پس از مشخص شدن ناروایی اتهامات، منجر به اعاده حیثیت از صنعت لبنیات و تنبه مدعیان شود. ضمن اینکه همه آنچه رسانهها به نقل از دیگران منتشر کرده‌اند از دید انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی در حوزه وظایف رسانهای بوده و با وجود ناروایی اتهامات و ادعاها، به این دلیل که منجر به ایجاد فرصتی برای شفاف سازی و همکاری با رسانه ها شده است، محترم و مبارک است.
الف) معرفی صنعت لبنیات
- صنعت لبنیات ایران صنعتی ملی و فراگیر است.
در صنعت لبنیات بیش از 400 برند و کارخانه فعال حضور دارند که بیش از 200 کارخانه آن در ابعاد محلی، بیش از 170 کارخانه در ابعاد منطقهای- استانی و حدود 30 کارخانه در ابعاد ملی فعالیت دارند که در این میان تعدادی از کارخانهها توفیق حضور و رقابت در بازارهای بین المللی را نیز یافتهاند.
- صنعت لبنیات خصوصی است.
برخلاف بسیاری دیگر از صنایع کشور، بیش از 85 درصد صنعت لبنیات با سرمایهگذاری و هدایت مستقیم و کامل بخش خصوصی مدیریت میشود و باقی عمدتا متعلق به سازمانهای عمومی غیردولتی محسوب میشوند و این بدان معنی است که این صنعت متکی به منابع عمومی نیست و مثل همه دیگر صنایعی که توسط بخش خصوصی مدیریت میشود، کمترین وابستگی و دسترسی را به منابع دولتی دارد که همه حمایتهای محدود موجود نیز تحت نظارت نهادهای نظارتی کشور قرار دارد.
- صنعت لبنیات رقابتی است.
حضور گسترده بخش خصوصی و فعالیت برندها و کارخانههای مختلف در سایزهای بزرگ، متوسط و کوچک، باعث شده این صنعت با رقابت فشرده در بازار داخلی روبرو باشد و به همین دلیل (در صورت عدم مداخله دولت) شدت رقابت در قیمت، کیفیت، طعم و بستهبندی بسیار بالا است. این مهم را در دو دهه اخیر در تنوع گسترده محصولات چه در قیمت و چه در بستهبندی و تبلیغات بصورت ملموس میتوان مشاهده نمود.
- صنعت لبنیات مشتری محور است.
به دلیل شدت رقابت در بازار صنعت لبنیات، حق انتخاب مشتری در این صنعت محترم شمرده شده و این فرصت برای مصرف کننده فراهم است که در صورت عدم رضایت از قیمت یا بستهبندی محصولات و یا عدم دسترسی به محصول، برند دیگری را انتخاب کرده و در سبد خانوار خود قرار دهند.
- حاشیه سود صنعت لبنیات کمتر از 3% است.
به دلایل مختلف و بویژه نظارت سخت دولتی در قیمتگذاری محصولات لبنی؛ بیش از 80 درصد محصولات لبنی به عنوان سه قلم کالای پر مصرف شیر، ماست و پنیر، ذیل قیمتگذاری دولتی قرار دارد و مابقی محصولات بر اساس آییننامه قیمتگذاری محصولات تولید داخل، قیمتگذاری میشود. با استناد به اسناد مالی شرکت‌های لبنی حاضر در بورس (که اعتبار ارزیابیهای آن مورد قبول نهادهای سیاست گذاری و نظارتی است)، حاشیه سود صنعت لبنیات کمتر از 3 درصد است که در قیاس با سایر بخشهای صنعت و نیز دیگر صنایع کشور و همچنین نرخ تورم سالیانه یک دهه اخیر حاشیه سود بسیار پائینی بوده که آسیبهای جدی به توسعه این صنعت وارد کرده است.
- صنعت لبنیات میتواند 2 میلیارد دلار صادرات و ارزآوری داشته باشد.
با وجود اینکه ایران در دهه60 وارد کننده محصولات لبنی بود، امروز علاوه بر تامین نیاز داخلی، توانسته در بازارهای منطقهای و بین المللی نیز حضور پیدا کند و این ممکن نبوده است مگر به دلیل کیفیت مناسب محصولات ایران و توان تکنولوژی مناسب کارخانههای لبنی. سال گذشته در رقابت با رقبای خارجی قریب به 780 میلیون دلار محصولات لبنی ایران صادر شده که بیشترین سهم را از صادرات محصولات غذایی کشور داشته است. این صنعت به بیش از 25 کشور صادرات داشته که توسط 25 شرکت صاحب برند و 60 شرکت بطور موردی و غیر مستمر انجام شده است.
- 40 درصد از ظرفیت صنعت لبنیات کشور خالی ماندهاست.
در صنعت لبنیات به طور مستقیم حدود 120 هزار نفر و بطور غیرمستقیم حدود 450 هزار نفر و در کل زنجیره بیش از 2 میلیون نفر اشتغال وجود دارد. در 15 سال گذشته به دلیل دخالت دولت در قیمتگذاری محصولات لبنی قریب به 800 کارخانه لبنی تعطیل شده که به از دست رفتن اشتغال 12 هزار نفر منجر شدهاست. در صورت حل مسائل صنعت از جمله قیمتگذاری، سرمایهگذاری در افزایش سرانه مصرف، و عدم اتخاذ سیاست‌های بازدارنده در حوزه صادرات، این ظرفیت در صنعت لبنیات وجود دارد که 40 درصد ظرفیت خالی مانده خود را زیر بار تولید ببرد که منجر به اشتغال بیشتر خواهدشد. با اصلاح و هدفمندسازی سیاستها در طول زنجیره امکان افزایش تولید شیرخام واحدهای کوچک در سطح روستاها و مناطق کم برخوردار به شدت وجود دارد.
- صنعت لبنیات ایران 2 رقیب جدی عرب و ترک در منطقه دارد
شرکت‌های لبنی عربستانی و ترکیه‌ای که با سرمایهگذاریهای عظیم در یک دهه گذشته توان بسیار بالایی در تولید شیر و فرآورده‌های لبنی کسب کرده‌اند با حمایتهای دولتی در حال گرفتن کنترل بازار در بسیاری از بازارهای منطقهای هستند. به همین دلیل سیاستگذاریهای نظام و دولت جمهوری اسلامی ایران نیز باید در جهت تقویت صنعت و ایجاد زمینههای توسعه و افزایش ظرفیت باشد.
- حمایت از مصرفکننده همزمان با افزایش قیمت تولیدکننده
همه تولیدکنندگان از ثبات در بازار و کاهش نوسانات منتفع میشوند و استقبال میکنند ولی تغییر شاخص‌های کلان اقتصادی است که افزایش هزینه تولید را به تولید کننده تحمیل میکند و در نتیجه تولیدکننده چارهای جز افزایش قیمت ندارد. این توضیح لازم است که اصولا هیچ تولیدکنندهای از افزایش قیمت و نوسان آن نفع نمیبرد و به استقبال آن نمیرود. بخصوص در بازار لبنیات که بازاری رقابتی است، افزایش قیمت، ریسک از دست دادن سهم بازار را به دنبال دارد. اما در شرایطی که همه هزینههای تولید از قیمت خرید شیرخام از دامداریها تا هزینههای حقوق و دستمزد، حمل، بستهبندی و توزیع افزایش یافتهاست، تولیدکننده راهی جز انتخاب بین تعطیلی کارخانه یا افزایش قیمت ندارد.
در عین حال حمایت از مصرفکننده نیز باید در دستورکار هم تولیدکننده و هم نهادهای سیاست‌گذار کشور باشد. دولت به جای توزیع رانت و ارز 4200 به ابتدای زنجیره که فقط تولید انحصار، رانت، فساد و ناکارآمدی میکند، بهتر است بودجه تخصیصی را به انتهای زنجیره و به مصرفکننده نهایی اختصاص دهد تا هم فشار روی مصرفکننده کاهش یابد هم تبعات سو رانت و فساد کاهش یابد و هم تولیدکننده مسیر توسعه متوازن متناسب با منافع ملی کشور را ادامه دهد. بدون شک صنایع لبنی حسب مسئولیت‌های اجتماعی خود همانطور که بارها اعلام کرده‌اند این آمادگی را دارند تا بیش از دو میلیون تن شیر دریافتی خود را به دهکهای محروم جامعه اختصاص داده و برای توزیع در اختیار دولت قرار دهند.
ب) ماجرای صادرات شیرخشک
فضای رسانهای شکل گرفته در خصوص صادرات شیرخشک نیازمند توضیح مفصل است:
- صادرات شیرخشک باعث تحریک قیمت شیرخام میشود
وزارت جهاد حسب وظایف بخشی به دنبال «توسعه تولید شیرخام بر اساس جذابیت قیمتی» است. از سوی دیگر وزارت صمت «وظیفه تنظیم بازار داخلی» را که وظیفهای عام و غیربخشی است، بر عهده دارد. وزارت صمت به دلیل اینکه آزادسازی صادرات شیرخشک میتواند منجر به تحریک قیمت شیرخام شود و افزایش قیمت شیرخام در نهایت به افزایش قیمت محصولات لبنی در بازار داخلی می‌انجامد، با وجود اینکه ظرف 4 ماه گذشته اجازه صادرات 10 هزارتن شیرخشک را صادر کرده اما تداوم آن را به مصلحت ندانسته بود. در واقع اصلیترین دلیل برای جلوگیری از صادرات شیرخشک نه ادعاهایی از قبیل رانت، نفوذ و انحصار برخی شرکتها بلکه جلوگیری از افزایش قیمت شیرخام و به تبع آن افزایش قیمت محصولات لبنی بوده است.
- شرط صادرات شیرخشک، عدم تحریک قیمت شیرخام است
علی رغم مخالفت اصولی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی با صادرات شیرخشک اما با توجه به اینکه در اسفندماه گذشته همزمان با فصل پرشیری دامها و محدودیتهای مرزی ناشی از کرونا، بازار با افزایش عرضه شیرخام روبهرو شده بود و همه تولیدکنندگان با مازاد شیرخشک روبهرو بودند و از این جهت تولیدکنندگان تحت فشار قرار داشتند، انجمن با صادرات 10 هزار تن شیرخشک موافقت کرد. مشروط به اینکه قیمت شیرخام تحریک نشود.
- افزایش قیمت شیرخام خود به خود به مصرفکننده منتقل میشود
موافقت انجمن در اسفندماه با صادرات 10 هزارتن شیرخشک در فصل پرشیری دامها (اواسط زمستان و اوایل فروردین) بوده که منجر به تحریک قیمت شیرخام نمیشود. این درحالی است که با ورود به فصل گرما و آغاز فصل کم شیری دامها و در نتیجه کاهش عرضه، قیمت شیرخام خود به خود افزایش مییابد و در صورتی که صادرات شیرخشک نیز اتفاق بیافتد، عامل دیگری برای افزایش قیمت شیرخام و لذا افزایش هزینههای تولید و در نتیجه افزایش قیمت برای مصرف کننده میشود.
- صادرات بی رویه شیرخشک تقویت رقبای شرکت‌های ایرانی است
صادرات شیرخشک به عنوان یک ماده اولیه به کشورهایی که عمدتا واردکننده محصولات لبنی هستند به معنی تقویت رقبای داخلی محصولات لبنی در آن کشورهاست. بطور مثال کشور عراق ضمن ممنوع کردن ورود برخی محصولات، تعرفه واردات محصولات لبنی ایران را به شکل چشمگیری افزایش داده اما همزمان تعرفه شیرخشک را صفر کرده است. بهراستی چه کسی میپذیرد که بعد از سالها سرمایهگذاری در کشورهای هدف صادرات محصولات لبنی، یک سیاستگذاری غلط منجر به از بین رفتن بازار صادراتی ایران در شرایط تحریم شود؟
- صادرات شیرخشک خامفروشی است
صادرات شیرخشک ارزش افزوده به مراتب کمتری نسبت به سایر محصولات لبنی دارد. با توجه به میزان مصرف شیر مصرفی درآمد حاصل از فروش شیرخشک در هر کیلو کمتر از 20 سنت است اما میانگین صادرات سایر محصولات لبنی قریب به 75 سنت در هرکیلو است. این در شرایطی است که حجم اشتغال در واحدهای لبنی 20 برابر یک خط شیرخشک است. کدام سیاست‌گذار است که قبول کند صادرات یک محصول با ارزش افزوده کمتر و اشتغال کمتر را به ارزش افزوده بیشتر با اشتغال بیشتر و ارزآوری بیشتر ترجیح دهد؟
- با صادرات شیرخشک، به مردم منطقه یارانه میدهیم!
ضریب تبدیل شیرخام به شیرخشک اسکیم 1 به 11.6 است. یعنی هر کیلو شیرخشک نیازمند مصرف 11.6 کیلو شیرخام اسکیم است. این درحالی است که ضریب تبدیل سایر محصولات لبنی بطور میانگین 1.5 است. وقتی برای تولید شیرخام از محل یارانههای مصرف کننده ایرانی به نهادههای دامی ارز 4200 تومانی تعلق میگیرد، صادرات هر ده هزار تن شیرخشک به معنی خروج قریب به 27 میلیون دلار به نرخ ترجیحی از کشور و ورود آن به سفره مصرفکننده خارجی است. کدام عقل سلیمی چنین معاملهای را قبول میکند؟ پیشنهاد انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی آن بود که برای صادرات شیر خشک عوارض صادراتی وضع شود که این پیشنهاد اگرچه در مراحل قبل مورد توجه قرار نگرفت اما خوشبختانه اخیرا با مصوبه ستاد تنظیم بازار به دفتر مقررات صادرات و واردات تکلیف شده است که ظرف ده روز کار نسبت به وضع عوارض بر صادرات شیرخشک و سایر محصولات لبنی اقدام کند.
- سهمیهبندی صادرات شیرخشک باعث افزایش فساد و گسترش دلالی شد!
هدف اعلامی وزارت جهاد از اصرار بر سهمیهبندی صادرات شیرخشک توزیع فرصت صادرات میان همه تولیدکنندگان بود اما این سیاست منجر به چند آسیب اساسی شد که به هدف اعلامی ضربه زد. نخستین آسیب ایجاد بازار پنهان خرید و فروش سهمیه بود و هست. این بازار منجر شد تا بجای صادرات، این سهمیهها باشند که میان افراد خرید و فروش میشوند و سودهای بادآوردهای را نصیب دلالان و ویژه‌خواران به جای صادرکنندگان میکرد. در واقع بخش عمدهای از اعتراضات به ممنوعیت صادرات شیرخشک ناشی از منافع دلالان است و نه تولیدکنندگان. دومین آسیب این بود که با توجه به بالا بودن سود صادرات محصولات لبنی (قیمت داخلی 18 تا 20 هزار تومان و خارجی 30 تا 35 هزار تومان) بازار منطقه با هجوم صادرکنندگان (صادرکنندگان غیر متعهد به برند) مواجه شد. این بدان معنی است که با افزایش فروشنده ایرانی در بازار، قیمت شیرخشک ایران به پائین تر از سطح قیمت واقعی آن افول کرد و در شرایطی که قیمت شیرخشک در بازارهای جهانی بیش از 2 دلار است، شیرخشک ایران با کمتر از یک و نیم دلار در هر کیلوگرم مبادله شد. توجه عموم مردم را به این موضوع جلب میکنیم که اصولا سهمیه بندی در صادرات در هیچ جای دنیا اتفاق نیفتاده است و همه کشورهای جهان برای حفظ اعتبار برندهای کالای کشور خود و نیز به هم نخوردن کانالهای صادرات کالا، از اعمال سیاست‌های اخلال آفرین همچون سهمیهبندی در روند صادرات خودداری میکنند. با این حال انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی برای حل این مشکل نیز پیشنهاد تشکیل یک کنسرسیوم مشترک صادرات را مطرح کرد که شنیده نشد.
- موضوع صادرات شیرخشک به نهادهای تخصصی واگذار نشدهاست
تصمیم گیری درباره صادرات شیر خشک و اصرار بر اعمال سهمیه بندی برای صادرات این محصول خارج از فرآیند تخصصی که از الزامات تصمیمگیری یک نهاد سیاست‌گذار است، اتفاق افتاد. اختیار سیاستگذاری صادرات شیر خشک باید به جای معاونت امور دامی وزارت جهاد و رئیس مرکز اصلاح نژاد دام به دفتر توسعه صادرات یا دفتر امور صنایع کشاورزی و دفتر توزیع و تنظیم بازار و ذخایر راهبردی این وزارتخانه واگذار میشد. برای تحلیل خطای سیاستی کافی است به اظهارات برخی مسئولان توجه کرد که دلیل عدم تحقق صادرات ده هزار تن شیرخشک را، «فقدان کارت بازرگانی» که از الزامات صادرات است نزد بنگاههایی اعلام کرده‌اند که سهمیه صادرات به آنها تعلق گرفته بود. این سوال باقی است که چگونه میشود یک بنگاه صادرکننده باشد اما کارت بازرگانی نداشته باشد؟
وضعیت فعلی: در هر حال علی‌رغم مخالفت انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی که به شرح فوق گذشت، وزارت صمت با صدور ده هزار تن دیگر شیرخشک موافقت کرد. امید است پس از این مرحله، عوارض صادراتی بر این محصول وضع شده و همچنین برای شفافیت بیشتر بازار از سهمیهبندی صادرات این محصول خودداری شود.
ج) توضیح درباره ادعاهای طرح شده در خصوص واردات کره
- طرح ادعای انحصار در واردات کره کذب است
واردکنندگان کره نه 4 شرکت بلکه بیش از 10 شرکت هستند. در عین حال یکی از شرکتهایی که از آن به عنوان ایجاد کننده انحصار در صنعت لبنیات نام برده شده اصولا نه تولیدکننده کره است و نه واردکننده آن. بنگاههای تولیدی که از آنها بعنوان رانتخوار نام برده شده درصدد انجام اقدامات قانونی و طرح شکایت از طرحکنندگان این خبر کذب و ارجاع آن به نهادهای نظارتی و قضایی هستند.
- کارخانههای لبنی مدافع تولید کره داخلی هستند
اصولا 20 هزار تن کره در داخل کشور تولید نشده بلکه این مقدار خامهای است که تولید شده و به مصرف داخلی رسیده و بخشی از آن صادر شده است. لازم به توضیح است در چند سال اخیر ظرفیت تولید کره در کشور افزایش یافتهاست. تعدادی از کارخانههای لبنی مجهز به خطوط پیشرفته تولید کره هستند ولی چون قیمت کره وارداتی به دلیل استفاده از ارز ترجیحی کمتر از کره تولید داخل بود، توجیه اقتصادی برای تولید کره داخلی نداشتهاند. در حقیقت نفع کارخانههای لبنی در تولید کره داخلی است و تنها دلیل برای عدم تولید آن وجود کره وارداتی با ارز ترجیحی بوده است.
- کره دیگر در گروه یک نیست که به آن ارز ترجیحی تعلق بگیرد!
طرح ادعای اختصاص ارز ترجیحی به واردات 45 هزار تن کره برای امسال کذب بوده و تا به این لحظه و به اذعان مسئولان دولتی نه ارزی به واردات کره تخصیص یافته و نه کرهای وارد شدهاست و هیچگونه تصمیمی نیز برای تخصیص ارز 4200 تومانی به واردات کره اتخاذ نشده است. به تبع آن وجود رانت 2 هزار میلیارد تومانی نیز کذب بوده و اقدامات قانونی در رابطه با نشر اکاذیب از سوی طرحکنندگان این خبر کذب در دست اقدام است.
- دلیل واردات کره تنظیم بازار داخلی در شرایط تحریم بود
دولت در سال 97 برای تامین کالای اساسی کشور، ارز ترجیحی به واردات کره اختصاص داد که تا به امروز تکافوی مصرف داخل را داده است. دلیل عدم رشد قیمت کره علی رغم افزایش هزینههای تولید سایر محصولات لبنی نیز همین است.
- همه کره وارداتی با ارز ترجیحی به کشور وارد شده است
در سال 98 کره از گروه یک کالایی به گروه دو منتقل شد و ارز ترجیحی به آن اختصاص نیافت. بر همین اساس شرکتهایی که به واردات با ارز نیمایی اقدام کرده‌اند که همزمان با اتمام کره وارداتی با ارز ترجیحی، به بازار عرضه خواهد شد. در رسانهها ادعا شده که 20 تا 30 میلیون یورو به واردات کره اختصاص یافته که این هم آمار اشتباهی است که از عدم آگاهی مطرحکنندگان ادعای کذب حکایت دارد. رقم درست ارز اختصاص یافته به واردات کره در سالهای گذشته حدود 200 میلیون یورو است که تمام و کمال وارد کشور شده و با قیمت مصوب دولت و کمترین تغییرات قیمتی در اختیار مردم قرار گرفته است.
- سیاست اصول ما حذف ارز ترجیحی از کل زنجیره است
سیاست اصولی انجمن بویژه در یک سال اخیر حذف تمام رانتها و بویژه رانتهای ارزی و آزادسازی واردات و صادرات با تعرفه یکسان در طول زنجیره لبنی برای حذف رانتها و فسادها و تعارضات بی دلیل بین فعالان صنعت بوده است.
موضع انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی
از نگاه انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی هرگونه حمایت از هر بخش از زنجیره تولید محصولات لبنی کشور باعث شکلگیری رانت و فساد و ایجاد تنش و تعارض و ناکارامدی سیستم حکمرانی و البته نارضایتی عمومی است. بر این اساس از دی ماه سال گذشته انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی، سیاست‌های اصولی زیر را به نهادهای سیاست‌گذار و دولت پیشنهاد داده است که عباتند از:
- تخصیص ما بهالتفاوت ارز مرجع 4200 با ارز نیمایی به شیر مدرسه و شیر یارانهای به گروههای کم برخوردار
حمایت دولت به جای اینکه به شکل ارز ترجیحی و مفاسد ناشی از آن در طول زنجیره توزیع شود و در نهایت منجر به از بین رفتن نظام عرضه-تقاضا و دخالت دولت در قیمتگذاری شود، باید به مصرفکننده نهایی منتقل شود. یعنی دولت به جای پرداخت ارز ترجیحی به نهادههای دامی شیری که تنها در سال گذشته قریب به 900 میلیون دلار بوده و مابهالتفاوت آن با ارز آزاد قریب به 14 هزار میلیارد تومان میشود را میتواند با توزیع شیر رایگان مدارس و توزیع محصولات لبنی پر مصرف میان 4 دهک پایین و محروم جامعه هدفمند سازد.
شرکت‌های لبنی در صورت آزادسازی قیمت‌ها بر حسب مسئولیت‌های اجتماعی تولیدکنندگان لبنی این پیشنهاد را بارها به دولت داده است که حاضرند بیش از 2 میلیون تن از 3 فرآورده اصلی و پر مصرف جامعه را با قیمت تمام شده درب کارخانه در اختیار دولت قرار داده تا در میان دهکهای کم برخوردار توزیع کند.
- خروج فرآورده‌های لبنی از گروه یک کالایی
در صورت پذیرش سیاست فوق، دولت اختیار قیمتگذاری را مانند سایر کالاها و مطابق با تجارب دیگر کشورها به شرکتها واگذار و به انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی اختیار تنظیم بازار را اعطا نماید. لازم به ذکر است که این سیاست در سالهای 76 تا 84 تجربه شد و دولت وقت ضمن واگذاری قیمتگذاری به انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی خواستار آن شد که محصولات لبنی در هر سال تنها یک بار و تا سقف 16 درصد افزایش یابد. به آگاهی مردم شریف ایران میرساند که نتیجه این سیاست درست آن بود که میانگین افزایش قیمت‌ها هر ساله کمتر از نرخ تورم رسمی و قریب به 9 درصد بود و همچنین میانگین قیمت محصولات پرمصرف (شیر، ماست و پنیر) در طول 8 سال بین 5 تا 8 درصد بود. متاسفانه این سیاست که منجر به رشد صنعت لبنیات و شفافیت در طول زنجیره شده بود با طرح «ثبات قیمت‌ها» ادامه نیافت که نتایج آن تا به امروز گریبانگیر هم تولیدکنندگان و هم مصرف کنندگان است.
- واردات و صادرات با تعرفه یکسان
لازم است واردات و صادرات کلیه مواداولیه و کالاهای لبنی با ارز واحد و تعرفه یکسان صورت گیرد.
- کاهش تعرفههای صادرات فرآورده‌های لبنی
با توجه به شرایط پسا کرونا و شدت رقابت بین شرکت های ایرانی با شرکت‌های عربستانی و ترکیه، کاهش تعرفههای صادرات از ایران و مذاکره با کشورهای همسایه در کاهش عوارض واردات فرآورده‌های لبنی ایرانی و همسانسازی آن با رقبای منطقهای؛ زنجیره لبنی ایران را آماده دستیابی به هدف2 میلیارد دلاری فرآورده‌های لبنی میکند.
سخنی با رسانه ها
در پایان اما آنچه از رسانهها به عنوان رکن چهارم دموکراسی و پرچمداران شفافیت انتظار میرود این است که در هنگام انتشار مدعاهایی از جنس آنچه اخیرا مستند به اظهارات برخی افراد منتشر شده، دست کم برای سنجش صحت و اعتبار مدعای طرح شده از ذینفعان آن درخواست توضیح کنند. اهالی رسانه نیک میدانند که اگر خبر و ادعایی به دروغ منتشر شود، پاک کردن تاثیرات آن دروغ بر افکار عمومی اگر شدنی باشد، دست کم زمان بر است.
مدعاهای بزرگ بخصوص وقتی توام با اتهام فساد و رانت و انحصار باشد اگرچه برای افکار عمومی جذاب و برای رسانه مخاطبآور است اما مسئولیت رسانهای اقتضا میکند به هنگام طرح چنین ادعاهایی با پرس و جو از ذینفعان آن از صحت مدعا مطمئن شد و پس از آن اقدام به انتشار آن کرد.
هنگامی که کشور با کاهش سرمایه اجتماعی روبروست، انتشار اخباری غیرمستند که حاوی اتهام فساد و رانت باشد جز کاهش بیشتر سرمایه اجتماعی و بدبینی افکار عمومی به سازوکارهای نظارتی و کارآمدی نظام حکمرانی چه سود و فایدهای خواهد داشت؟
بهراستی در سالی که به نام جهش تولید نام‌گذاری شده و در شرایطی که کشور با تحریمهای کمرشکن ایالات متحده روبروست، آیا طرح ادعاهایی از جنس آنچه اخیرا در رسانهها انعکاس یافت، همراستا با حمایت از تولید و بخش خصوصی است؟
انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی آماده است تا پاسخگوی هرگونه ابهام و پرسش درباره صنعت لبنیات باشد. همزمان از رسانهها و نهادهای نظارتی کشور مصرانه میخواهیم که با تحقیق درباره صحت ادعاهای طرح شده، حقیقت را با مردم و افکار عمومی در میان بگذارند و اگر رانت، انحصار و یا تخلفی صورت گرفته با متخلفین به سختگیرانهترین شکل برخورد کنند و اگر چنین نشده، کسانی که با طرح چنین ادعاهایی درپی کسب منافع خویش بودهاند ، به جد برخورد قانونی و قضایی نمایند.
سیدمحمدرضا بنی طبا
مدیر روابط عمومی انجمن صنایع فرآورده های لبنی ایران
