از اواسط اردیبهشت ماه سال جاری بود که نخستین دوره واگذاری سهام شرکتهای دولتی از طریق صندوقهای سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) آغاز و آخرین مهلت فروش این صندوق ها، پایان روز ۳۱ اردیبهشت ماه اعلام شد.
به گزارش تابناک اقتصادی، این اولین صندوق ETF دولت بود که با نام صندوق سرمایه گذاری قابل معامله واسطه گری مالی شناخته میشد. دلیل این نامگذاری سهامی بود که در داخل این صندوق جهت فروش قرار گرفته بود. این صندوق شامل سهام باقیمانده دولت یا شرکتهای دولتی در شرکتهای بیمه البرز، بیمه اتکایی امین، بانک صادرات، بانک ملت و بانک تجارت بود.
دو روش برای خرید و پول هایی که بلوکه شد!
روش خرید واحدهای این صندوق به دو صورت اعلام شد؛
اشخاصی که کد بورسی داشتند می توانستند پذیره نویسی واحدهای این صندوق را از طریق کارگزاریهای بورس و سامانههای آنلاین معاملاتی انجام دهند.
اشخاصی هم که کد بورسی نداشتند می توانستند برای خرید سهام صندوق ETF از طریق بانکهای ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، رفاه کارگران، ملت، تجارت، صادرات و قرضالحسنه مهر ایران اقدام به پذیره نویسی کنند. در واقع متقاضیان میتوانستند غیر حضوری و با مراجعه به درگاه بانکهای مذکور نسبت به پذیرهنویسی اقدام کنند و یا به صورت حضوری و با مراجعه به بانک های مذکور این کار را انجام دهند.
برخی افراد متقاضی خرید واحدهای این صندوق، بعد از پایان سفارش گیری در یکم خرداد ماه سال جاری با مشکل بلوکه شدن پولشان رو به رو شدند؛ پولی که نه خرید واحدهای صندوق توسط آن انجام و نه به حسابشان این پول بازگشت داده شده بود.
اولین واکنش به پول های بلوکه شده و وعده ده روزه برای بازگشت
اولین واکنش به پولهای بلوکه شده توسط مسئولین شش روز بعد از پایان سفارش گیری برای خرید واحدهای صندوق ETF یعنی در تاریخ ۷ خرداد ماه ۱۳۹۹ انجام شد. در این تاریخ ۱۳۹۹ عباس معمارنژاد، معاون امور بانکی وزارت امور اقتصادی و دارایی طی مصاحبهای گفت: تمام اطلاعات بانکها در زمینه خرید این سهام به شرکت سپردهگذاری مرکزی داده شده و پس از پالایش و بررسی این اطلاعات، اگر فردی دو بار ثبتنام کرده باشد و مبلغ اضافی از آن فرد برداشت شده باشد، نهایتا تا ده روز دیگر به حساب آنها برمیگردد.
دو وعده دیگر برای بازگشت پول های بلوکه شده
این اتفاق در ۱۷ خرداد ماه (ده روز بعد از مصاحبه معاون وزیر اقتصاد) رخ نداد و دوباره عباس معمار نژاد معاون وزیر اقتصاد در مصاحبه دیگری در مورخه ۲۰ خرداد ماه سال جاری اظهار داشت: تا پایان هفته گزارشهای خرید یونیتهای اولین صندوق واسطه گری مالی یا همان ETF نهایی میشود و اضافه واریزها و پولهای بلوکه شده به حساب افراد بر میگردد؛ بنابراین مردم نگران پول مازاد بلوکه شده نباشند.
همچنین معمارنژاد در مصاحبه سوم خود در دوم تیرماه سال جاری با اشاره به آزادسازی اضافه واریزها برای خرید ETF گفت: بانکها از هفته گذشته نسبت به آزادسازی اضافه واریزها اقدام کردند و احتمالا کارگزاریها تا فردا اضافه واریزها برای خرید ETF را آزاد میکنند.
به هر صورت با پایان وعده زمانی داده شده برای بازگشت پول های بلوکه شده، باز هم عده ای بعد از گذشت یک ماه و ده روز از پایان مهلت خرید واحدهای ETF اول دولت به پول های بلوکه شده خود نرسیدند.
توپ عدم بازگشت پول های بلوکه شده در زمین بانک ها و کارگزاری ها
روز گذشته مورخه ۱۰ تیرماه ۱۳۹۹ عباس معمارنژاد معاون وزیر اقتصاد دوباره مصاحبهای را در این زمینه داشت که حاوی نکات جالبی بود.
معاون امور بانکی وزارت امور اقتصادی و دارایی طی این مصاحبه با تاکید بر اینکه اکنون پول اضافه نزد صندوق ETF نیست و به بانکها داده شده است، گفت: بنابراین چند روزی طول میکشد تا بانکها این مبلغ اضافه را به مردم برگردانند. معمارنژاد اعلام کرد: کسانی که از طریق بانک برای خرید سهام دولتی اقدام کردهاند و اضافه برداشت داشتهاند، به بانک خود مراجعه کنند و درخواست برگشت آن را بدهند. همچینن افرادی که از طریق کارگزاریهای خود اقدام به خرید این سهام کردهاند و با این مشکل روبرو هستند، به کارگزاری خود مراجعه کنند.
مردم در شرایط کرونایی به بانک ها و کارگزاری ها مراجعه کنند؟!
این مصاحبه در نوع خود جالب و چند نقد به آن وارد بود.
نقد اول این است که بعد از گذشت یک ماه و ده روز از آخرین مهلت فروش واحدهای صندوق ETF و پس از سه بار وعده بازگشت پول های بلوکه شده، حالا معاون وزیر اقتصاد مردم را به بانک ها و کارگزاری ها جهت دریافت پول خود راهنمایی می کند. اگر از ابتدا قرار بود که مردم به بانک ها و کارگزاری ها مراجعه کنند، چرا وعده بازگشت پول های بلوکه شده به حساب داده شد؟ بعد در این شرایط اسفناک کرونایی که همه مسئولین بهداشتی کشور مردم را از ورود به تجمعات منع می کنند معاون وزیر اقتصاد مردم را برای رسیدن به پول خود به سمت بانک ها و کارگزاری ها که اتفاقا این روزها از شلوغ ترین مکان ها می باشند، راهنمایی می کند!
نقد دوم این که مردم با اعتمادی که به دولت داشتند، اقدام به خرید این واحدها کردند و ناخواسته درگیر جریانی شدند که توقع آن را نداشتند. این اتفاق در حالی رخ داد که دولت واحدهای اولین صندوق ETF خود را به فروش رساند و چندان با استقبال قابل توجهی برای خرید رو به رو نشد. دولت قرار است دو صندوق ETF دیگر را در تیرماه و مردادماه به فروش برساند و بجای آنکه تلاش کند تا اعتماد مردم را برای خرید این واحدها جلب کند، با این وقایع در حال سلب اعتماد از مردم است.
نقد سوم اینکه، یک ماه و ده روز پول مردم در شرایطی که اوضاع اقتصادی خانوارها چندان مساعد نیست بلوکه شد و نه تنها سودی به آنها تعلق نگرفت بلکه مردم به اصل پول خود هم دسترسی نداشتند. از سوی دیگر هر واحد صندوق ETF اول که ده هزار تومان به فروش رسیده بود امروز هر واحد آن در بورس حدود ۳۷۵۰۰ تومان در حال معامله است و افرادی که پول آنها بلوکه شد از یک سود ۲۷۵ درصدی هم محروم شدند.
به هر صورت در پایان پرسش این است که چرا کارگزاریها و بانک ها، پولی که دولت به حساب آنها واریز کرده است و متعلق به مردم میباشد را نباید به حسابشان واریز کند و در این شرایطی که جامعه در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته است و همه مسئولین به مردم توصیه دوری از تجمعات را دارند، مردم باید برای دریافت حق خود به بانکها و کارگزاریها مراجعه کنند؟