مدتی است که موضوع سهام عدالت به مکالمه های روزانه مردم تبدیل شده است و بسیاری با انتخاب روش مستقیم برای مدیریت و مالکیت سهام عدالت خود به دنبال نقد کردن پول این سهام هستند.
به گزارش تابناک اقتصادی، در نهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ رهبر انقلاب با صدور ابلاغیهای ضمن موافقت با درخواست رییسجمهور برای آزادسازی سهام عدالت و با اشاره به نقش سهام عدالت در گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانوادههای کم درآمد، موارد سهگانهای را به عنوان امور لازم الرعایه در این واگذاریها مورد تأکید قرار دادند و خاطرنشان کردند: دولت هر چه زودتر اقدامات مقتضی را به عمل آورد تا مردم سریعتر از منافع سهام خود بهرهمند شوند.
بعد از دستور رهبر انقلاب به آزادسازی سهام عدالت، در ابتدا دو روش برای نحوه مالکیت و مدیریت سهام عدالت معرفی شد. روش اول روش مستقیم بود. در روش مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت مستقیم و بدون واسطه به فرد متقاضی تخصیص و انتقال می یافت و در صورت انتخاب روش دوم که روش غیرمستقیم بود، مالکیت و مدیریت سهام عدالت از طریق شرکتهای سرمایهگذاری استانی ساماندهی می شد و حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن وجود نداشت.
بعد از آن که سوالات مردم در مورد انتخاب روش مستقیم و غیرمستقیم زیاد شد، دولت تصمیم گرفت اعلام کند تنها کسانی که قصد آزادسازی سهام عدالت خود را دارند و می خواهند مالکیت و مدیریت سهام عدالت را خود بر عهده بگیرند به سامانه سهام عدالت مراجعه و روش مستقیم را انتخاب کنند.
آزادسازی سهام عدالت از دهم اردیبهشت ماه سال جاری آغاز شد و این مهلت قرار بود تا انتهای اردیبهشت ماه باشد، اما در نهایت پس از چند دوره تمدید مهلت آزادسازی سهام عدالت، این مهلت در ساعت ۲۴ مورخه ۲۹ خرداد ماه ۱۳۹۹ به پایان رسید.
حسین فهیمی، سخنگوی ستاد راهبری آزادسازی سهام عدالت طی مصاحبه ای در چهاردهم تیرماه ۱۳۹۹ گفت: طبق آخرین آمار کسانی که روش مدیریت مستقیم سهام عدالت را انتخاب کردهاند، بر اساس اطلاعات سازمان خصوصیسازی، بعد از پایان ۲۹ خرداد ۹۹ تعداد ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر بودهاند که روش مستقیم سهامداری را انتخاب کردهاند.
در مورخه ۲۲ اردیبهشت ماه سال جاری بود که علی ربیعی سخنگوی دولت طی مصاحبه ای اعلام کرد: با تمهیدات در نظر گرفته شده سهامداران عدالت می توانند ۳۰ درصد سهام خود را بفروشند. وی افزود: تنها ۳۰ درصد سهام قابل فروش است و به صورت تدریجی در آینده سهامداران میتوانند مابقی را بفروشند که به توان بازار بستگی دارد. اطلاع رسانی بیشتر ادامه خواهد داشت.
همچنین محمدرضا معتمد معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار که در ۶ خرداد ماه ۱۳۹۹ در استودیوی پخش اخبار ۲۱ شبکه اول سیما حاضر شده بود گفت: از روز شنبه ۱۰ خرداد امکان فروش سهام عدالت برای دارندگان و یا مشمولان معامله سهام عدالت وجود دارد. وی ادامه داد: طبق مصوبات شورای نظارت بر امور سهام عدالت، دارندگان سهام عدالت در این مرحله مجاز به فروش ۳۰ درصد از سهام خود هستند و باقی مقدار دارایی سهام عدالت ظرف مدت یک سال آینده به بعد آزادسازی و قابل معامله خواهد شد.
به علاوه حسین فهیمی سخنگوی ستاد راهبری آزادسازی سهام عدالت نیز طی مصاحبهای در ۱۴ تیرماه ۱۳۹۹ گفت: افرادی که از روز ۱۵ خردادماه امسال تا ۲۹ خرداد نسبت به انتخاب روش مستقیم مدیریت سهام عدالت خود اقدام کردهاند، از امروز (۱۴ تیرماه ۱۳۹۹) میتوانند ۳۰ درصد ارزش سهام خود را از طریق کارگزاریهای بورسی به فروش برسانند.
سه روش برای فروش مستقیم ۳۰ درصد از سهام عدالت اعلام شد، این سه روش عبارت بودند از: فروش از طریق بانک، مراجعه حضوری به کارگزای و مراجعه غیرحضوری.
هرچند در ادامه، فهیمی سخنگوی ستاد راهبری آزاد سازی سهام عدالت گفت: مهلت مراجعه مشمولان سهام عدالت به بانک ها برای فروش یکجای ۳۰ درصد از سهامشان از ۱۰ به ۱۳ خردادماه جاری افزایش یافت. در نتیجه در حال حاضر زمان فروش سهام عدالت از روش بانک ها، به پایان رسیده است.
با آزاد شدن فروش 30 درصد از سهام عدالت بسیاری از سهامداران اقدام به فروش نمودند اما این پول فروش به حساب برخی از مشمولان واریز نشد و این در حالی بود که در شرایط شیوع ویروس کرونا و کاهش قدرت خرید خانوارها، بسیاری از افراد نیازمند دریافت پول فروش سهام عدالت بودند. برخی از مشمولانی که به پول فروش سهام عدالت خود نرسیده بودند، نوشتند:
"تو این یک ماه صد بار رفتم بانک میگن با ما نیست، با دولته هر وقت بفروشن واریز میشه"،
"کلا زنگ نزنید. پول سهام عدالت را که نمیدن هیچ، یه چیزی هم به اپراتورهای تلفن همراه بدهکار میشید"،
"هر چی زنگ میزنم کارگزاری شماره غیرفعاله. عجیب نیست؟"،
"۴۰ روز شده. هر سازمانی تماس میگیری به سازمان بعدی ارجاع میده. باید به کی بگیم؟"،
"۱۵۶۹ یا اشتغاله یا تماسهای ورودی مسدوده. چرا یکی درست پاسخگوی مردم نیست؟"
«با پشتیبانی بانک ملی تماس میگیرم جوابگو نیستند با ۱۵۶۹ هم تماس میگیرم فقط کدملی سؤال میکنند و میگن منتظر باشید. همین.»
«پنج بار رفتم بانک ملی میگه ما اصلا نمیدونیم. میگم خب کی میدونه. میگه نمیدونم. انشاالله براتون بریزن.»
باسلام بانک ملی من ۱۲ خرداد درخواست فروش سهام دادم امروز ۱۷ تیرماه هنوز یک ریال برام واریز نکردی دلیلش چیه
بعد از بروز این مشکلات در ۱۸ تیرماه سال جاری شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار با توضیح دلایل احتمالی عدم واریز پول فروش ۳۰ درصد سهام عدالت به حساب برخی متقاضیان اعلام کرد: مشمولانی که شماره شبای بانکی و تلفن همراه آنها با کوچکترین مشکلی روبه رو بوده از مرحله سفارش گیری حذف شده اند. این افراد باید با مراجعه به سامانه www.sahamedalat.ir اقلام دادهای شماره شبای بانکی و شماره موبایل را ویرایش نموده و پس از ۲۴ ساعت در صورت تایید اطلاعات وارد شده از طرف مراجع ذیصلاح، مجددا از طریق بانک یا کارگزاری اقدام به سفارشگذاری نمایند. موضوع مهم دیگر این است که وجوه حاصل از فروش سهام عدالت باید به حساب خود فرد واریز شود، اما مواردی وجود دارد که شماره شبای بانکی راکد و یا مسدود بوده و به همین علت امکان واریز وجوه به حساب آنها وجود نداشته است. این افراد نیز باید اطلاعات بانکی خود را در سامانه www.sahamedalat.ir اصلاح نمایند.
موضوع بعدی که باید خاطرنشان نماییم مساله واریز وجوه در چند مرحله است. از آنجایی که فروش کل سفارشات به یکباره در بازار سرمایه به دلایل مختلفی از جمله بسته بودن نماد، وجود صف فروش و ... ممکن است انجام نشود، شرکت سپردهگذاری مرکزی به رسم امانت هرگاه که فروشی رخ بدهد بلافاصله وجوه حاصل از آن را به حساب صاحبان سهام واریز میکند و وجوه را تا تکمیل شدن کل فرایند فروش نزد خود نگهداری نمینماید.
نکته حائز اهمیت بعدی مربوط به فروش سهام عدالت افراد زیر ۱۸ سال است که نمیتوانند شماره موبایل به نام خود داشته باشند. احراز هویت این دسته از افراد از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) به آدرس www.sejam.ir انجام میشود. توضیح اینکه هم فرد زیر ۱۸ سال و هم، ولی یا قیم ایشان باید در این سامانه ثبت نام نموده و احراز هویت شوند تا این افراد بتوانند از طریق شماره موبایل متعلق به، ولی در سامانه www.sahamedalat.ir وارد شده و شماره شبای بانکی به نام خود را وارد نمایند و همینطور از طریق سامانههای مربوط به کارگزاریها و بانکها اقدام به سفارشگذاری جهت فروش سهام خود نمایند".
هنوز پول فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت به حساب برخی مشمولان واریز نشده است، رئیس جمهور روحانی در جلسه هیات دولت هفته گذشته، وعده پرداخت بخش دیگری از سهام عدالت به مشمولان را داد. وی گفت: سهام عدالت علاوه بر ۳۰ درصد آزاد شده، ۳۰ درصد در عید غدیر و ۳۰ درصد دیگر در ۲۲ بهمن آزاد خواهد شد.
به هر صورت در حالی که این روزها بسیاری از مشمولان سهام عدالت به دلیل کاهش قدرت خریدشان به شدت نیازمند دریافت پول فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود هستند؛ اما در این بین مشکلاتی به وجود آمده است که برخی فروشندگان سهام عدالت را دچار سردرگمی کرده و از رسیدن آن ها به این پول جلوگیری کرده است. بهتر است مسئولین قبل از هر گونه وعده برای آزادسازی باقی سهام عدالت، به حل مشکل این افراد بپردازند و شفاف به آن ها اعلام کنند که چه مراحلی را برای رسیدن به پول ۳۰ درصد فروش سهام عدالت طی کنند.