بین الملل تابناک: تنش میان آمریکا و چین وارد مرحله جدیدی شده، به گونهای که بسیاری از ناظران بین المللی از آغاز جنگ سرد بین دو کشور سخن میگویند.
اقدام رئیس جمهوری آمریکا برای تعطیلی کنسولگری چین در هوستون، تازهترین تنش میان واشنگتن و پکن است که روابطشان از ماه مارس که پاندمی ویروس کرونا در آمریکا شدت گرفته، تیرهتر شده است.
در حالی که این اقدام تنش ها را افزایش می دهد، کارشناسان معتقدند که وقوع درگیری آشکار بعید است، چون چین سنتی به تدابیر تلافیجویانه متقابل اقدام می کند.
تازه ترین اقدام این دولت، ساعاتی پس از آن انجام شد که وزارت دادگستری آمریکا روز سه شنبه دو شهروند چینی را به اتهام آنچه یک دهه کمپین هکری جهانی خواند، تحت پیگرد قرار داد و گفت آنها ارتباطاتی با اطلاعات چین دارند.
وزارت خارجه چین با انتشار بیانیه ای اعلام کرد، از آمریکا خواسته است در واکنش به دستور این کشور برای تعطیلی کنسولگری چین در «هوستون» آمریکا، کنسولگری خود در «چنگدو» واقع در جنوب غرب چین را ببندد.
وزارت خارجه چین همچنین از آمریکا خواسته است تمام فعالیت ها و عملیات خود را در این کنسولگری تعطیل کند. چین صبح امروز جمعه این تصمیم خود را به سفارت آمریکا در پکن اطلاع داده است.
آمریکا دارای پنج کنسولگری در شهرهای گوانگجو، شانگهای، شن یانگ، چنگدو و ووهان است و یک کنسولگری در هنگ کنگ است؛ کنسولگری چنگدو، تنها کنسولگری آمریکا در جنوب غرب چین است.
در بیانیه وزارت خارجه چین آمده است، ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه با درخواست ناگهانی خود مبنی بر بستن کنسولگری چین در هوستون، اقدامات تحریک آمیز یک جانبه ای را علیه چین آغاز کرد، این اقدام ایالات متحده به طور جدی ناقض قوانین بین المللی، هنجارهای اساسی روابط بین الملل و شرایط کنوانسیون کنسولی چین و آمریکاست و به شدت به روابط چین و آمریکا آسیب می رساند.
چین تاکید کرده است، اقدامی که توسط پکن صورت گرفته، پاسخی مشروع و ضروری به اقدام ناعادلانه ایالات متحده است. این اقدام مطابق با حقوق بین الملل، هنجارهای اساسی روابط بین الملل و شیوه های دیپلماتیک عادی است.
در ادامه این بیانیه آمده است: اوضاع فعلی در روابط چین و آمریکا آن چیزی نیست که چین خواستار آن باشد ایالات متحده مسئول همه این مشکلات است.
رسانه های چین این روزها به این مساله پرداخته و این موضوع را که آیا جنگ سرد میان دو طرف شروع شده است، مورد توجه قرار داده اند. برخی از آنها از این وضعیت ابراز نگرانی کرده و حتی برخی هم معتقدند جنگ سرد شروع شده است.
روزنامه چاینا دیلی از مهمترین نشریات انگلیسی زبان چین نوشته است، شاید بهتر باشد طرفین از این جنگ سرد اجتناب کنند اما متاسفانه آمریکا دقیقا در همین مسیر گام برمی دارد و نظم بین المللی را خدشه دار کرده است.
این روزنامه سپس به تحریم ها و فشارهای آمریکا علیه چین به بهانه مسائلی چون هنگ کنگ و سین کیانگ اشاره کرده و نوشته است واشنگتن در جهت مخالف مسئولیت هایش حرکت می کند و از هیچ تلاشی برای تحت فشار قرار دادن چین دریغ نمی ورزد.
«شین چیانگ» از مسئولان موسسه مطالعاتی دانشگاه فودان در شرق چین می گوید: این درخواست برای بستن یک مکان دیپلماتیک از سوی آمریکا بی سابقه ترین اقدام در روابط دو کشور محسوب می شود که بی تردید نتایج بسیار مخربی بر مناسبات خواهد داشت و چین تدابیر مقابله جویانه را در دستور کار قرار خواهد داد.
او گفت: به نظر می رسد وضعیت بسیار بدتر از آن است که تصور می شود این بی نهایت گستاخی است که آمریکا خواستار بستن این کنسولگری شود ولی به نظر می رسد دیگر امیدی به بهبود مناسبات در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا نیست.
شین افزود: آمریکا باید مسئولیت هر اقدامی که علیه چین انجام می دهد و همچنین تبعات آن را برعهده بگیرد این احتمال می رود که آمریکا برخی از دیپلمات های چینی را اخراج کند.
روزنامه گلوبال تایمز از رسانه های حزب حاکم در چین هم نوشته است: برخی یک اقدام تلافی جویانه را بستن کنسولگری آمریکا در هنگ کنگ دانسته و آن را اقدامی برای تثبیت شرایط هنگ کنگ عنوان می کنند، زیرا برخی نیروهای این مرکز آمریکایی در هنگ کنگ در برهم زدن نظم و آرامش این منطقه در سال گذشته بی تاثیر نبوده اند.
در نظرسنجی که این نشریه انجام داده است، حدود ۸۰ درصد گفته اند کنسولگری آمریکا در هنگ کنگ و ماکائو تعطیل خواهد شد.
"تیان فیلونگ" تحلیلگر چینی در پکن نتیجه این نظرخواهی را نشانه ای از خشم و عصبانیت مردم از مداخله جویی های آمریکا در هنگ کنگ دانسته اند. در کنار این تحولات، باید موضع وزارت خارجه چین در محکوم کردن آمریکا برای ترویج این شایعه که ویروس کرونا از آزمایشگاهی در شهر ووهان واقع در مرکز چین به بیرون سرایت کرده است، مد نظر قرار گیرد.
این وزارتخانه در تازه ترین بیانیه خود آورده است، چنین مواردی را آمریکا بدون دلیل و مدرک مطرح می کند و چنین کاری از سوی شماری از سیاستمداران آمریکایی محکوم بوده و بهتر است آن کشور اول وضعیت آزمایشگاه «فورت دتریک» را روشن کند که تحقیقاتی درباره بیماری های عفونی انجام می دهد.
«وانگ ون بین» سخنگوی وزارت خارجه چین هم در اظهاراتی این شایعه پراکنی های غیرمستند آمریکا را محکوم کرد و گفت: واقعیت اینجاست که علاقه مندیم دولت آمریکا شفاف و مشخص، حقیقت را درباره این مرکز آزمایشگاهی در مریلند روشن کند.
مایک پمپئو، روز پنجشنبه در کتابخانه ریچارد نیکسون در کالیفرنیا با موضوع چین و آینده دنیای آزاد سخنرانی کرد و افزود: چین موضوع ویروس کرونا را مخفی کرد و اکنون همه ما مجبوریم که صورتمان را با ماسک بپوشانیم.
وی پنجاه سال تعامل با چین را زیر سوال برد و ادامه داد: حقیقت این است که سیاست قدیم مبنی بر مدارا با چین دیگر جواب نخواهد داد. از این روی، به نظر می رسد میراث رئیس جمهوری نیکسون را باید کنار گذاشت.
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: سیاست گذاران آمریکا فکر میکردند اگر چین از نظر اقتصادی موفق و باز شود، آزادتر خواهد شد و دوستانه می شود. اما آن دوره ای که به ناچاری متوسل شویم تمام شده است.
پمپئو تاکید کرد: سیاست ما اقتصاد چین را احیا کرد؛ اما آنها از ما سوء استفاده کردند. امیدوار بودیم که چین یک دموکراسی خوب داشته باشد. همان گونه که در تایوان انجام شد، ولی چین هزینه ورود شرکتهای چینی را خاموشی درباره نقض حقوق بشر تعریف کرده بود.
وی با بیان اینکه هدف نهایی چین، یورش به آمریکاست، مدعی شد: فکر نمیکنم کسی با هر گرایش سیاسی با سیاست ترامپ مخالف باشد. چین به دنبال تسلط ایدئولوژیکی بر جهان است. آمریکا نباید به گفتههای چین نگاه کند بلکه باید به عمل آنها بنگرد.
وزیر خارجه آمریکا با این ادعا که پکن، توافقهای بینالمللی را راهی برای تسلط بر جهان تلقی میکند، گفت: نباید فکر کرد هوآوی یک شرکت مخابراتی دوستانه است بلکه یک تهدید امنیت ملی است.
پمپئو افزود: همه دانشجویان و کارمندان چینی در آمریکا، به اینجا میآیند تا مالکیت معنوی را سرقت کنند و به کشورشان بازگردند. می دانیم که ارتش خلق چین یک ارتش عادی نیست؛ بنابراین وزارت دفاع ما حضور نظامی خود را در دریای جنوبی چین افزایش داده است.
وی ادامه داد: ما در وزارت خارجه رفتار جدیدی دنبال میکنیم تا هدف ترامپ در ارتباط منصفانه و متقابل را پیش ببریم. یک کنسولگری چین را تعطیل کردیم به خاطر اینکه به قطب جاسوسی و سرقت مالکیت معنوی تبدیل شده بود.
وزیر خارجه آمریکا اضافه کرد: برای بیش از دو دهه رهبران ما صحبت های مخالفان چین را نادیده گرفتند. تغییر رفتار حزب کمونیست چین فقط وظیفه مردم چین نیست بلکه وظیفه کشورهای آزاد جهان است. چین هم همان اشتباه شوروی سابق را انجام میدهد.
پمپئو با این ادعا که از بروکسل تا هانوی مردم نمیخواهند به گذشته بازگردند، اظهار کرد: بیش از اینکه ما به پکن وابسته باشیم، این کشور با ما وابسته است، چون آمریکا در حال سقوط نیست.
وی افزود: من از کشورها می خواهم همچون آمریکا بر تعامل منصفانه و متقابل تاکید کنند. دیگر نباید به چانهزنیهای حزب کمونیست چین، تن دهند. ما نمیخواهیم چین جنوبی به دست آنها بیفتد.
وزیر خارجه آمریکا با بیان اینکه ناتو در کنار ایالات متحده نبودهاند، گفت ما نمی توانیم اشتباه گذشته را تکرار کنیم، چالش چین مستلزم آن است که کشورهای دیگر انرژی بگذارند. اگر الان زانو بزنیم، ممکن است نوادگان ما بردههای حزب کمونیست چین باشند.
پمپئو ادامه داد: سازمان ملل، ناتو، جی ۷، جی ۲۰ و همه قوای دیپلماتیک و نظامی باید با این چالش روبرو شوند. شاید وقت آن است که ائتلافی از کشورهای دارای دموکراسی علیه چین تشکیل شود.
وی اضافه کرد: اگر ما حزب کمونیست چین را تغییر ندهیم، ما را تغییر خواهد داد. جهان آزاد باید پاسخ دهد تا ایمن بمانیم.