کلیات

بیکار از نظر قانون بیمه بیکاری، بیمه شده ای است که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد. براساس این قانون، چنانچه بیمه شده ای به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوطه و به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تائید شورایعالی کار ، بیکارموقت شناخته شود و همچنین بیمه شدگانی که به علت حوادث غیرمترقبه مانند سیل ، زلزله ، جنگ ، آتش سوزی بیکار شوند، می توانند از مقررات این قانون استفاده نمایند.

 تشخیص ارادی یا غیرارادی بودن بیکاری بیمه شده، برعهده کمیته ای متشکل از نمایندگان این سازمان واداره کارو امور اجتماعی محل اشتغال بیمه شده است.

 چند نکته مهم

 کارگران فصلی در صورتی که صرفاً در اثنای فصل کار اخراج گردیده و بیکاری آنها بلا اراده تشخیص داده شود مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.  بیکاران دارای قرارداد کار با مدت معین در صورتی که براساس رأی مراجع حل اختلاف در اثنای مدت قرارداد اخراج گردیده باشند مشمول استفاده از بیمه بیکاری خواهند بود.

 افراد شاغل در کارهایی که ماهیت آن جنبه دائمی دارد و براساس قرارداد کار در مدت معینی مشغول کار بوده اند، با تشخیص واحدهای کار و اموراجتماعی ، در صورتی که در پایان قرارداد بیکار شوند مورد حمایت قرار گرفته و مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند شد.

اقدامات لازم برای اعلام وضعیت بیکاری

 بیمه شده بیکار ، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر ظرف مدت 30 روز از تاریخ بیکاری موضوع را به واحدکار و امور اجتماعی ذیربط اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود یا کار مشابه آن اعلام کند

شرایط لازم برای دریافت مقرری بیمه بیکاری

بیمه شدگان بیکار، در صورت احراز شرایط زیر، استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را دارند: 

 مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی باشند.   تبعه کشورهای خارجی نباشند.   مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده کلی نباشند.  دارای حداقل6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه باشند

مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری

 مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شدگان واجد شرایط، به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان بستگی دارد و در هر حال مدت آن از 36 ماه برای بیمه شدگان مجرد و 50 ماه برای بیمه شدگان متأهل و متکفل بیشتر نیست.

نحوه محاسبه بیمه بیکاری افراد متاهل و مجرد

 میزان مقرری روزانه بیمه‌شده بیکار معادل 55 درصد متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمه‌شده می‌باشد، به مقرری افراد متاهل یا متکفل، (تا حداکثر 4 نفر از افراد تحت تکفل) به ازاء هر یک از آنها به میزان 10 درصد حداقل دستمزد افزوده خواهد شد، در هر حال مجموع دریافتی

شرایط قطع مقرری بیمه بیکاری

شرایط قطع بیمه بیکاری به شرح زیر است:

بیمه شده مجددا به کار اشتغال یابد.  بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره های کارآموزی یا سواد آموزی خودداری کند.   بیمه شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری کند.   بیمه شده بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شود.   بیمه شده با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار اولیه برگردد.    مدت زمان استحقاقی بیمه شده برای دریافت مقرری بیکاری خاتمه یابد.   بیمه شده فوت نماید.

نحوه برقراری بیمه بیکاری تأمین اجتماعی

۰۴ آذر ۱۳۹۹ مهدی شکوری، مدیرکل بیمه شدگان سازمان  تامین اجتماعی درباره نحوه برقراری بیمه بیکاری تأمین اجتماعی گفت: اگر سازمان تأمین اجتماعی نیز در بررسی‌های اعمال شده اعلام کند که فرد اشتغال به کار دارد، مراتب به وزارت کار برای قطع مقرری بیمه بیکاری اعلام می‌شود.

وی افزود: به موجب ماده 15مصوب سال 69بیمه شده نیز 15روز فرصت دارد تا در صورت اشتغال به کار، بلافاصله این مطلب اعلام تا زمینه برای قطع مقرری با همکاری بیمه شونده فراهم شود.

 وی تاکید کرد: آنچه مهم است، استفاده و بهره گیری از سیستم‌های مکانیزه است که سیستم اصناف، اتحادیه ها، بازرسی کارگاه ها، سیستم پرداخت سوابق حق بیمه در سازمان تامین اجتماعی مشخص می‌کندچه فردی در کجا و کدام کارگاه مشغول فعالیت است.

مدیر کل بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی گفت: ماده 17آیین نامه اجرایی قانون بیمه بیکاری مصوب سال 69 است.  اگر اداره کار وضعیت اشتغال فردی را بررسی کرد و اشتغال وی محرز شد، بلافاصله به شعب تامین اجتماعی برای قطع بیکاری اعلام می‌شود.