در مورد سوره طلاق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
سوره طلاق شصت و پنجمین سوره و از سورههای مدنی قرآن است که در جزء بیست و هشتم جای دارد. نامگذاری این سوره به نام طلاق به دلیل اشاره به احکام طلاق در بیشتر آیات این سوره است. در بخش اول سوره طلاق از كلياتى درباره احكام طلاق همراه با انذار، تهديد و بشارت سخن گفته شده و در بخش دوم به عظمت خداوند، جایگاه پیامبر(ص)، پاداش صالحان و مجازات بدكاران اشاره شده است.
باقی ماندن بر سنت رسول خدا(ص) و امان از آتش دوزخ از ثمرات تلاوت این سوره بیان شده است.
معرفی سوره
نامگذاری
این سوره به این مناسبت طلاق نام دارد که از نخستین آیه تا حدود دو سوم کل سوره، درباره احکام طلاق، عده طلاق و زنان مطلقه سخن میگوید. سوره طلاق را سوره «نساء الصغری» نیز نامیدهاند که در مقابل سوره چهارم قرآن که نساء كبرى است، قرار دارد.
محل و ترتیب نزول
سوره طلاق جزو سورههای مدنی و در ترتیب نزول، نود و نهمین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، شصت و پنجمین سوره است و در جزء ۲۸ قرآن جای دارد.
تعداد آیات و دیگر ویژگیها
سوره طلاق ۱۲ آیه، ۲۸۹ کلمه و ۱۲۰۳ حرف دارد و از نظر حجم از سورههای مفصلات و از سورههای نسبتا کوچک قرآن است. سوره طلاق از سورههای مخاطبات است که با خطاب «یا أَیهَا النَّبِی» آغاز میشوند. این سوره را در شمار سورههای ممتحنات نیز آوردهاند؛[۶] که گفته شده این سورهها با سوره ممتحنه تناسب محتوایی دارند.
محتواى سوره
سوره طلاق را دربردارنده كلياتى درباره احكام طلاق به همراه اندرزها، تهديدها و بشارتهایی دانستهاند. این سوره افزون بر احکام طلاق، عده طلاق، زنان مطلقه، نفقه زنان باردارِ مطلقه و احکام رضاع، به سرنوشت جوامع و امم گذشته جهت عبرت آیندگان اشاره میکند. سخن از توحید، معاد، نبوت و توصیف متقین، همچنین سفارش به تقوا و توکل بر خداوند از دیگر موضوعات سوره طلاق است.
محتوای سوره طلاق
|
|
اهمیت رعایت فرمان خدا درباره حقوق زنان مطلقه |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
گفتار دوم؛ آیه ۸-۱۲ ضرورت پیروی از فرمان خداوند در زندگی |
|
گفتار اول؛ آیه ۱-۷ وظایف مردان در برابر همسران مطلقه |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
مطلب اول؛ آیه ۸-۹ کیفر سرپیچی از فرمان خدا |
|
وظیفه اول؛ آیه ۱ جاریکردن صیغه طلاق در ایام پاکی |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
مطلب دوم؛ آیه ۱۰-۱۱ دعوت به پیروی از فرمان خدا و پیامبر |
|
وظیفه دوم؛ آیه ۱ نگاهداشتن حساب عدّه |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
مطلب سوم؛ آیه ۱۲ توانایی خدا برای پاداش و کیفر انسانها |
|
وظیفه سوم؛ آیه ۱ بیروننکردن زنان از خانه در ایام عدّه |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
وظیفه چهارم؛ آیه ۲ رفتار پسندیده با زنان در صورت طلاق یا رجوع |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
وظیفه پنجم؛ آیه ۲-۳ گرفتن دو شاهد بر طلاق |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
وظیفه ششم؛ آیه ۴-۵ رعایت عدّه زنانی که عادت نمیشوند |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
وظیفه هفتم؛ آیه ۶-۷ تأمین مسکن و پرداخت نفقه در ایام عدّه |
|
شأن نزول نخستین آیه
درباره شأن نزول نخستین آیه سوره طلاق «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَأَحْصُوا الْعِدَّةَ...؛اى پيامبر، چون زنان را طلاق گوييد، در [زمانبندى] عدّه آنان طلاقشان گوييد و حساب آن عدّه را نگه داريد» آمده است این آیه درباره عبدالله بن عمر که زنش را در حال حیض طلاق داده بود، نازل شد. با نزول این آیه پیامبر(ص) به عبدالله دستور داد به زنش رجوع کند و او را در خانه نگه دارد تا زمانی که از حیض پاک شد، اگر همچنان خواستار طلاق همسرش بود، بدون انجام عمل زناشویی او را طلاق دهد.
آیات مشهور
فرازی از آیههای دوم وسوم سوره طلاق
«وَ مَن يَتَّقِ اللَّـهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ ﴿۲و۳﴾»
(هر كس از خدا پروا كند، (خدا) براى او راه بيرونشدنى قرار مىدهد و از جايى كه حسابش را نمىكند، به او روزى مىرساند.)
مفسران درباره شأن نزول و تفسیر فراز پایانی آیه دوم و فراز آغازین آیه سوم سوره طلاق که غالبا با هم خوانده میشود، با استناد به روایات مباحثی درباره جمع بین عبادت و تقوا از یک سو و تلاش و توکل از سوی دیگر مطرح کردهاند
درباره شأن نزول این دو فراز آمده است، پسر عوف بن مالک اشجعی توسط مشرکان اسیر شد. عوف نزد پیامبر(ص) برای بیتابی همسرش در فراق فرزندش چارهجویی کرد. حضرت فرمود صبر پیشه کنید و زیاد ذکر لاحَولَ وَ لا قُوَّةَ إِلّا بِاللّه بگویید. آنان نیز دستور پیامبر را انجام دادند تا روزی پسرشان از غافلگیری دشمن استفاده کرد و همراه با گله گوسفندانشان فرار کرد. به همین مناسبت این دو فراز نازل شد.
مجمع البیان ذیل این آیه از پیامبر(ص) نقل کرده است که هرکس تقوا پیشه کند، خدااو را از شبهات دنیا و سختیهای مرگ و قیامت حفظ میکند و با استناد به روایتی از امام صادق(ع) فرموده است: هرکس تقوا پیشه کند، خداوند به داراییهای او برکت میدهد.
در تفسیر نمونه توصیهٔ خدا به تقوا و امیدبخشی او را به این جهت دانسته است که در آیات پیش، سخن از طلاق و نگرانی از مسائل معیشتی، ممکن است سبب عدم رعایت عدالت از طرف زن و شوهر یا شاهدان شود؛ به همین دلیل امر به رعایت تقوا کرده است.
علامه طباطبایی نیز در تفسیر المیزان ذیل این دو فراز گفته است: هرکس از کارهای حرام دوری کند، خداوند راه نجاتی از تنگیهای زندگی برای او فراهم میکند؛ چرا که دین خدا بر اساس فطرت انسان است و انسان را به چیزی رهنمون میشود که سعادت دنیا و آخرتش را تضمین میکند؛ بنابراین انسان مؤمن نباید بترسد که اگر تقوا پیشه کند، از زندگی خوب در این دنیا، محروم میشود.
در مورد سوره طلاق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
حسینیه تابناک؛
سوره طلاق سوره شصت و پنجم قرآن است و در مدینه نازل شده و دارای 12 آیه است. سوره طلاق بر اساس روایات معتبر ترتیب نزول نود و نهمین سوره نازل شده از آسمان وحی است. این سوره در سال هفتم هجرت در مدینه نازل شده است. پیش از آن سوره انسان و بعد از آن سوره بینه نازل شده است. با استقرار حکومت اسلامی در مدینه به تدریج احکام و مقررات دینی تشریع شد تا فرهنگ و آداب و رسوم مسلمانان را که هنوز تحت تأثیر قوانین و فرهنگ جاهلیت بود، تغییر دهد. حقوق زنان و به خصوص قوانین طلاق یکی از چالش برانگیزترین مسایل اجتماعی مسلمانان بود که بیشتر احکام آن در سوره بقره آیات 242 - 226 قبلاً بیان شده بود. از آنجا که تغییر فرهنگ مردم در روابط خانوادگی و مسائل زناشویی از مشکلترین مراحل تغییر فرهنگ عمومی است، در این سوره ضمن تکرار و یادآوری مجدد احکام مذکور و افزودن چند قانون جدید، به مؤمنان گوشزد میکند که هنگام طلاق همسران خود کینهها و آداب و رسوم جاهلی را فراموش کنند و ضمن رعایت تقوا تنها به آنچه خدا در این زمینه دستور داده، عمل کنند. این سوره از دو گفتار تشکیل شده است؛ گفتار اول: اهمیت رعایت تقوا و عمل به فرمانهای خدا دربارهٔ زنان مطلقه(آیات 1-7) گفتار دوم: ضرورت عمل به فرمانهای خدا و رعایت احکام دینی (آیات 8-12). این سوره را با قرائت عبدالباسط محمد عبدالصمد سلیم داود مشهور به عبدالباسط عبدالصمد از قاریان بزرگ قرآن اهل مصر میشنوید و همزمان میتوانید روخوانی کنید.
کد خبر: ۱۰۵۲۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۸
حسینیه تابناک؛
جزء بیست و هشتم قرآن مجید را به همراه متن در تابناک میشنوید و میخوانید. جزء بیست و هشت مشتمل بر سورههای: المجادلة از آيه 1 تا 22 (کامل) * الحشر از آيه 1 تا 24 (کامل) * الممتحنة از آيه 1 تا 13 (کامل) * الصف از آيه 1 تا 14 (کامل) * الجمعة از آيه 1 تا 11 (کامل) * المنافقون از آيه 1 تا 11 (کامل) * التغابن از آيه 1 تا 18 (کامل) * الطلاق از آيه 1 تا 12 (کامل) * التحريم از آيه 1 تا 12 (کامل)
کد خبر: ۸۰۲۶۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۵