کلیات
روز سه شنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۹۸ خبرگزاری رویترز به نقل از مدعی شد که فرانسه، انگلیس و آلمان ساز و کار حل اختلاف توافق هستهای ایران موسوم به «مکانیسم ماشه» را فعال می کنند؛ مکانیسمی که بر بر اساس آن، اختلاف حل نشده در کمیسیون مشترک برجام که شامل کشورهای عضو این توافقنامه است، به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع داده خواهد شد.
نتایج فعال شدن مکانیسم ماشه
بر اساس توافقاتی که در برجام تنظیم شده است و در صورتی که شورای امنیت نیز ایران را به نقض برجام محکوم کند، تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام نیز وجود داشت، بدون طی شدن هرگونه پروسهای علیه ایران اعمال خواهد شد.
پیشینه ادعاها مبنی بر فعال شدن مکانیسم ماشه
در اواخر آذر ماه ۱۳۹۸ خبرگزاری رویترز به نقل از شش دیپلمات غربی و اروپایی گزارش داد کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام، احتمالا مکانیسم حل و فصل اختلافات در برجام (مکانیسم ماشه) را در ماه ژانویه (دی-بهمن) ۲۰۲۰ فعال میکنند.
جزئیات بیانیه مکانسیم ماشه
در بیانیه منتشر شده پیرامون پیرامون فعال شدن مکانیسم ماشه آمده است، «با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری نداشتیم، برای ثبت نگرانی هایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع میکنیم.»
در این بیانیه آمده است، ما وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در منافع امنیتی مشترک و بنیادین با دیگر شرکای اروپایی مشترک هستیم. یکی از آنها حمایت از رژیم منع تکثیر سلاحهای اتمی است و اطمینان از این که ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت. برحام یک نقش کلیدی در این مقوله ایفا میکند، همانطور که رهبران ما نیز بر آن تاکید کرده اند. برجام یک دستاورد کلیدی با دیپلماسی چند جانبه است. ما در برجام مذاکره کردیم و مطمئن شدیم که برنامه هستهای ایران منحصرا صلح آمیز است و باعث ایجاد صلح و ثبات بین المللی خواهد شد.
همچنین ما با یکدیگر نگرانی و تاسف خود را از خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریمها علیه ایران بیان کردیم. از مه ۲۰۱۸ ما با یکدیگر کار کردیم تا توافق را حفظ کنیم. بر تعهدات برجامی خود از جمله لغو تحریمها همانطور که در برجام پیش بینی شده بود تاکید کردیم. علاوه بر آن برای برداشتن همه تحریم ها، براساس تعهد ما در این توافق، ما بی وقفه کار و تلاش کردیم تا از تجارت مشروع با ایران حمایت کنیم از جمله از طریق سازو کار اینستکس.
واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در خصوص بیانیه سه کشور اروپایی
۲۴ دی ماه سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص بیانیه سه کشور اروپایی مبنی بر آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات در برجام توسط این سه کشور به خبرنگاران گفت: ابتدا این توضیح لازم است که اقدام سه کشور اروپایی یک اقدام کاملا انفعالی و از موضع ضعف به شمار میرود. فرآیند حل و فصل اختلافات در برجام را جمهوری اسلامی ایران از یکسال و اندی پیش و با ارسال نامههای رسمی از سوی وزیر امور خارجه کشورمان به هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام آغاز کرده و لذا نه به لحاظ فرآیندی و نه به لحاظ عملی اتفاق جدیدی نیافتاده است.
موسوی گفت: واقعیت آن است که به دنبال اعلام خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای این کشور که بایستی وفق برجام لغو میشدند، برجام در یک وضعیت عدم توازن و ناپایدار قرار گرفت. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران وفق بند ۳۶ برجام با آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات، مساله را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع داد و این کمیسیون درجلساتی که برای رسیدگی به درخواست ایران برگزار شد، چه در سطح مدیران سیاسی و چه در سطح وزرا، با اجماع و تاکید همه طرفهای برجام مبنی بر اینکه سبب اصلی وضعیت بغرنج کنونی، خروج غیرقانونی آمریکا از برجام است، راه حلهایی را برای جبران این وضعیت تصویب نمود. اما متاسفانه در مدت یکسال طرفهای اروپایی برجام به رغم تعهداتی که هم در برجام داشتند و هم صراحتا و به طور رسمی پس از خروج آمریکا از برجام در جلسات کمیسیون مشترک برعهده گرفتند، نتوانستند اقدامی ملموس و جدی برای ایفای تعهدات خود صورت دهند و به همین سبب نیز، کشورمان از مقررات پیش بینی شده در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام استفاده کرده و اجرای بخشی از تعهدات هستهای خود را طی پنج گام با فواصل زمانی قابل ملاحظه متوقف کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه افزود: در حقیقت اعلام آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات و فعال کردن بند ۳۶ برجام از سوی طرفهای اروپایی در فضایی مطرح میشود که این بند از مدتها پیش توسط جمهوری اسلامی ایران مورد استناد قرار گرفته است و وضعیت جدیدی ایجاد نخواهد شد. البته چنانچه اروپاییها – که در بیانیه خود مدعی هستند این اقدام را با حسن نیت و با هدف حفظ برجام صورت داده اند- به جای تلاش برای ایفای تعهدات خود و بهرهمند کردن ایران از آثار لغو تحریمها وفق پیوست دو برجام، به تداوم مسیر وادادگی در برابر آمریکا ادامه دهند و یا بخواهند از فرآیند حل و فصل اختلافات در کمیسیون مشترک برجام سوءاستفاده کنند، باید خود را برای پذیرش تبعات آن نیز آماده کنند که این تبعات قبلا به آنان از طرق مقتضی گوشزد شده است.
جمهوری اسلامی ایران همانند گذشته آمادگی کامل دارد با هرگونه حسن نیت و تلاش سازنده برای حفظ این توافق مهم بین المللی با نهایت حسن نیت روبرو شود و در این مسیر از هر ابتکار عمل سازندهای حمایت به عمل آورد. در مقابل، بار دیگر برای همگان، خصوصا برای سه کشور اروپایی طرف برجام، روشن میسازد که به هرگونه بدعهدی، سوءنیت و اقدامات غیرسازنده با جدیت و قاطعیت به طور مناسب پاسخ داد.
درخواست آمریکا برای فعال سازی مکانیسم ماشه
روز پنجشنبه مورخ 30 مرداد سال 1399 ایالات متحده آمریکا ضمن متهم کردن ایران به عدم پایبندی به توافق هستهای، رسما شورای امنیت سازمان ملل را از خواست خود برای فعال کردن «مکانیسم ماشه» آگاه کرد. پس از آن، فرانسه، آلمان و بریتانیا عدم حمایت خود از این تصمیم را اعلام و بر پایبندی خود بر توافق هستهای تاکید کردند.
نماینده آمریکا در سازمان ملل از عدم همکاری اعضای شورای امنیت با طرح آمریکا برای بازگرداندن محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران انتقاد کرد.
کد خبر: ۹۹۸۹۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۴
نوش آبادی با اشاره به خواسته ترامپ برای فعال کردن مکانیسم ماشه:
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس با یادآوری با درخواست ترامپ برای فعال کردن مکانیسم ماشه ، گفت: آمریکا از برجام خارج شده لذا اگر شورای امنیت موضوع را به نفع آمریکا پیش ببرد، اعتبار شورا و سازمان ملل از زیر سوال میرود.
کد خبر: ۹۹۸۷۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۳
قدرنخست وزیر رژیم صهیونیستی در کنفرانس خبری مشترک با وزیر خارجه آمریکا در قدس اشغالی، از مواضع ضد ایرانی دولت «دونالد ترامپ» تمجید کرد.
کد خبر: ۹۹۸۶۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۳
رضا ذبیحی
کد خبر: ۹۹۸۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۲
دبیرکل حزب موتلفه اسلامی در واکنش به تلاش آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه ، گفت: معقول ترین واکنش، خروج ایران از برجام و حتی خروج از ان پی تی است.
کد خبر: ۹۹۸۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۲
غریبآبادی گفت: ضروری است سفر مدیرکل آژانس به تهران، موجب اعاده اعتماد ایران شود.
کد خبر: ۹۹۸۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۲
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران با انتشار ویدیویی به خروج آمریکا از برجام و تناقضهای رفتاری واشنگتن در رجوع به این توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پرداخت.
کد خبر: ۹۹۸۳۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
طرح خروج خودکار از برجام در صورت فعال سازی مکانیسم ماشه را ۴۹ نماینده امضا کرده و تقدیم هیئت رئیسه پارلمان کرده اند تا پس از اعلام وصول برای بررسی ببشتر به کمیسیون مربوطه که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ارجاع شود.
کد خبر: ۹۹۸۲۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
نامه پنجشنبه شب سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس به شورای امنیت تنها ساعتی بعد از ارائه درخواست کتبی امریکا به رئیس شورای امنیت برای فعال کردن مکانیسم ماشه ، اتفاق مهمی بود که شاید اگر به این سرعت روی نمیداد، برای به جریان افتادن به روزها بحث و مجادله از سوی کشورهای مختلف نیاز داشت.
کد خبر: ۹۹۸۱۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
سخنگوی سازمان ملل متحد تفسیر زمانبندی مندرج در سازوکار حل اختلاف در برجام موسوم به ماشه را برعهده اعضای شورای امنیت دانست.
کد خبر: ۹۹۸۰۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
مرور روزنامههای شنبه یکم شهریور
عزاداری زیر سقف بسته؛ ممنوع!، ادامه کشمکش برسر ادعای ۶۵ میلیارد تومانی میرسلیم، تیشه به ریشه شورای امنیت، مرد «دولت سایه» در مسیر پاستور، رونمای از موشکهای حاج قاسم و ابومهدی، رنج مدام پزشکان در زمانه کرونا، ۷میلیارد پول بلوکه شده در کره جنوبی صرف خرید واکسن میشود؟، آچمز آمریکا در گام اول، آیا بورس از نفس افتاده است؟ و اولتیماتوم آخر به وزیر اقتصاد از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
کد خبر: ۹۹۸۰۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
نمایندگیهای آفریقای جنوبی، تونس، نیجر، سنتوینسنت و گرنادین و ویتنام در نامههایی به شورای امنیت، درخواست آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران را فاقد شرایط لازم قانونی دانستند.
کد خبر: ۹۹۸۰۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
سفیر آمریکا در انگلیس در توییتی از فعالسازی مکانیسم ماشه علیه ایران توسط آمریکا حمایت کرد.
کد خبر: ۹۹۸۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
نمایندگی بلژیک در سازمان ملل مخالفت این کشور با فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران توسط آمریکا را ابراز کرد.
کد خبر: ۹۹۸۰۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
وزیر امور خارجه آمریکا در توییتی به همکاری با نیجر برای مسئول دانستن ایران بابت اقداماتش ابراز امیدواری کرد.
کد خبر: ۹۹۷۹۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
در گزاره برگ نامه ظریف به رئیس دورهای شورای امنیت عنوان شد: سازوکار حل اختلاف صرفا در اختیار اعضای واقعی برجام قرار دارد و نه عضو «ابتدایی» که بعدا کناره گیری کرده و با اراده و صراحت تصمیم به «پایان مشارکت» گرفته و درصدد تخریب توافق بوده است.
کد خبر: ۹۹۷۹۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
سه کشور اروپایی عضو برجام با صدور بیانیهای اعلام کردند که از اقدام آمریکا برای به کارگیری مکانیسم ماشه علیه ایران حمایت نمیکنند.
کد خبر: ۹۹۷۹۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
همزمان با اقدام تازه آمریکا علیه ایران ارائه شد؛
وزیر امور خارجه نوشت: ترامپ که زمانی با افتخار خروج خود از برجام را اعلام میکرد و توافق با ایران را ناچیز میشمرد، امروز بیهوده تلاش میکند که با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، به مقابله با همان قطعنامه و حتی تمامیت شورای امنیت برود؛ خود را سراسیمه «مشارکتکننده» در برجام معرفی میکند که بتواند بدون کمترین حقی از سازوکار پیچیده و زمانبر بازگرداندن قطعنامههای لغوشده علیه ایران - آن هم از مسیر میانبر - سوءاستفاده کند.
کد خبر: ۹۹۷۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۱
وزیر خارجه آمریکا که با مخالفت جامعه جهانی با تحرکات ضد برجامی واشنگتن به خوبی آگاه است، درخواست فعال کردن سازوکار موسوم به ماشه را به رئیس دورهای شورای امنیت ارائه داد.
کد خبر: ۹۹۷۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۰
سخنگوی وزارت خارجه روسیه بار دیگر با انتقاد از اقدامات ضد برجامی آمریکا اعلام کرد: تلاش واشنگتن برای بازگرداندن تحریمهای ایران شکست خواهد خورد.
کد خبر: ۹۹۷۹۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۳۰