استان زنجان یکی از استان‌های ایران است که در منطقه آذربایجان ایران قرار گرفته‌است. مرکز این استان شهر زنجان است. استان زنجان دارای ۸ شهرستان و ۱۲۱۰ آبادی است که از این تعداد، ۹۷۸ آبادی دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه می‌باشند.

 

 

هم‌اکنون استان زنجان دارای ۸ شهرستان، ۱۶ بخش، ۴۶ دهستان و ۱۹ شهر است. شهرستان‌های آن شامل زنجان،  طارم،  ماهنشان،  خدابنده،  ایجرود،  ابهر،  خرمدره وسلطانیه‌ می‌باشند.
قزوین در سال ۱۳۷۳ از استان زنجان جدا شد و به استان تهران پیوست، و در سال ۱۳۷۶ به استان قزوین مبدل شد. بر پایهٔ دومین قانون تقسیمات کشوری و وظایف فرمانداران و بخشداران (مصوب ۳ بهمن ۱۳۱۶ خورشیدی)،  اراک در کنار زنجان جزء استان یکم قرار گرفت. اراک در ۱۹۶۳ میلادی از استان یکم جدا شد. در ادامه به شهرستان های استان زنجان اشاره می شود.

 

 

 

 

---

قدمت آن متعلق به اواخر هزاره دوم قبل از میلاد است. مرکز این استان در قبل از اسلام زنگان (zəngan) یا زندیگان و به معنای منسوب به کتاب زند نام داشته‌است که پس از استیلای اعراب بنا به ضرورت تلفظ معرب به زنجان تغییر یافته‌است. این استان از قدیم به سبب قرار گرفتن در حاشیه جاده ابریشم و راه تجاری مسیر هند و چین به اروپا دارای اهمیت خاصی بوده‌است. استان بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۷۶ دارای هشت شهرستان به نام‌های زنجان،  سلطانیه،  خرمدره،  خدابنده،  ایجرود،  طارم و ماهنشاناست و در مرداد سال ۱۳۹۲ شهرستان سلطانیه به آن اضافه شد و دارای هشت شهرستان شد. همچنین معبد داش‌کسن باقی‌مانده از زمان سلسله ساسانیان نیز از آثار تاریخی این استان است. این استان در مقطعی در زمان قاجار با نام ایالت خمسه خوانده می‌شد.