کلیات

جراحی ارتوپدی یا ارتوپدی (معادل املای جراحی استخوان و مفاصل و ارتوپدی) شاخه‌ای از جراحی در رابطه با سیستم عضلانی اسکلتیاست. جراحی ارتوپدی به معنی درمان اسکلتی-عضلانی تروماستون فقرات، بیماری، آسیب‌های ورزشیبا بیماری‌های دژنراتیوبا عفونتهای تومورو اختلالات مادرزادی است.

ارتوپدی از ترکیب دو لغت یونانی ortho به معنای راست و peados به معنای کودک به وجود آمده است. این اصطلاح برای اولین بار در سال 1741 به وسیله آقای نیکلاس آندره متداول شد. او بر روی جلد کتابی که درباره ناهنجاری های ستون فقرات و دست و پا نوشته بود، تصویر درخت کجی را قرار داده بود که برای صاف کردن آن را با طناب به چوب راستی که در کنارش گذاشته بودند، بسته بودند. از آن زمان تا کنون این تصویر به عنوان سمبل ارتوپدی شناخته شد.

در اوایل قرن گذشته جراحان ارتوپد فقط بیماران مربوط به سل استخوان و مفاصل، عفونت عضلات و استخوان و عوارض ناشی از شکستگی ها و دررفتگی ها را درمان می کردند. اما این روند پس از جنگ جهانی اول که تعداد زیادی از مجروحان دچار عوارض دست و پای ناشی از جنگ شده بودند، تغییر کرد. امروزه دامنه فعالیت این رشته افزایش یافته و علاوه بر درمان شکستگی ها و دررفتگی ها، ناهنجاری های مادرزادی دست و پا و ستون فقرات، اختلالات رشد که باعث اختلاف طول دست و پا می گردد، آسیب های اعصاب محیطی و مرکزی، عفونت های استخوان و مفاصل، اختلالات ناشی از ایستایی بدن مثل اسکولیوز ، کف پای صاف، تومورهای استخوان و بافت نرم دست و پا و ستون فقرات، ضایعات ناشی از روماتیسم، بورسیت، ضایعات متابولیک مثل نرمی استخوان، راشیتیسم و قطع عضو به عهده متخصصین ارتوپدی واگذار شد.

ارتوپدی در ایران

در ایران رشته ارتوپدی رشته نسبتا جوانی است. قبل از دهه چهل رشته ارتوپدی در ایران شناخته نشده بود. بعضی از اعمال جراحی استخوان و مفاصل مثل شکستگی ها توسط جراحام عمومی انجام می گرفت. در سال ۱۳۴۵ به تدریج متخصصین ارتوپدی از سراسر جهان به ایران آمدند و سپس از سال ۱۳۵۲ تدریس این رشته در دانشگاه های ایران آغاز شد.

امروزه بیماری های مفصلی دست کم نیمی از مشکلات مزمن افراد بالای ۶۰ سال را تشکیل می دهد. ۴۰ درصد زنان بالای ۵۰ سال حداقل یکبار دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می شوند.

انواع تخصص های ارتوپدی

ممکن است شما در طی روند تشخیص و درمان خود به مراجعه به یک فوق تخصص ارتوپدی نیاز پیدا کنید. در این بخش می خواهیم این رشته ها را نام برده و با توضیحی مختصر، شما را با این رشته ها بیشتر آشنا کنیم.

جراح دست

جراح دست کسی است که به جراحی و درمان بیماری های دست می پردازد. در علم پزشکی کلمه “دست” به معنای فاصله بین مچ دست تا نوک انگشتان دست اطلاق می شود. مهم ترین بیماری هایی که بیماران به دلیل آنها به جراحان دست مراجعه میکنند شامل موارد زیر می شود:

• سندروم تونل کارپال
• درد مچ دست
• بریدگی های انگشتان و دست
• آسیب های ورزشی دست و مچ
• ایجاد انگشت از انگشتان پا یا دیگر مفاصل