کلیات

بیماری نقرس یک نوع آرتریت است. این عارضه می‌تواند به صورت یک حمله ناگهانی درد و سوزش، سفتی و تورم در مفصل بروز کند. این حملات می‌تواند بارها و بارها رخ دهد، مگر تا زمانی که نقرس درمان گردد. با گذشت زمان، این حملات می‌توانند به مفاصل، تاندون‌ها و بافت‌های دیگر آسیب برسانند. بیماری نقرس در مردان شایع‌تر است. داشتن اضافه‌وزن، نوشیدن بیش از حد الکل، یا خوردن بیش از حد گوشت و ماهی که حاوی مقدار زیادی از مواد شیمیایی موسوم به پورین باشد، احتمال ابتلا به نقرس را افزایش خواهد داد. همچنین برخی از داروها، مانند قرص‌های ادرار‌آور می‌توانند منجر به نقرس شوند.

‏‏‏‏‏انواع نقرس

بیماری نقرس سه مرحله دارد، که بسیاری از افراد هرگز مرحله سوم را تجربه نمی‌کنند.

در مرحله اول، سطح بالایی از اسید اوریک در خون بیمار وجود دارد، اما بدون علامت است. سطح اسید اوریک ممکن است ثابت باقی بماند و بیمار ممکن است هیچ گونه علائمی نداشته باشد. اما برخی افراد ممکن است قبل از بروز اولین حمله نقرس، دچار سنگ کلیه شوند.

در مرحله دوم، بلورهای اسید‌اوریک به‌تدریج تشکیل می‌‌شوند. در این مرحله، حملات نقرس شروع می‌شود. بعد از یک حمله، مفصل آسیب دیده، نرمال و طبیعی به‌نظر می‌رسد. زمان بین این حملات ممکن است به‌تدریج کوتاه‌تر شود. اما حملات بعدی نقرس ممکن است شدیدتر و طولانی‌تر باشد و مفاصل دیگر را نیز درگیر کند. درمرحله سوم، علایم ممکن است از بین نرود. حملات نقرس ممکن است بیش از یک مفصل را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین ندول‌های ریزی موسوم به توفی ممکن است در زیر پوست تشکیل شود.

علل بیماری

هایپراوریسمی علت اصلی نقرس می‌باشد، که می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله رژیم غذایی، استعداد ژنتیکی، یا دفع ناقص اورات، یعنی نمک‌های اسید اوریک. دفع ناقص اوریک اسید توسط کلیه‌ها عامل اصلی هایپراوریسمی است که حدود ۹۰٪ موارد را شامل می‌شود؛ از طرف دیگر، تولید بیش از حد آن حدود ۱۰٪ موارد را تشکیل می‌دهد. حدود ۱۰٪ از افراد دارای هایپراوریسمی در دوره‌ای از زندگی خود به نقرس مبتلا می‌شوند. با این حال، خطر آن بسته به درجه هایپراوریسمی متغیر است. وقتی میزان آن7 تا ۹/۸ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد، خطر ۵/۰٪ در سال است، در حالی که در موارد بالای ۹ میلی‌گرم در دسی لیتر، خطر ۵/۴٪ در سال است.

علائم و نشانه‌های نقرس

علائم نقرس عبارتند از: گرمی، درد، تورم و حساسیت به لمس شدید در مفصل که معمولا مفصل یکی از انگشتان شست پا است. این علامت، پوداگرا نامیده می‌شود. درد آن اغلب در طول شب شروع می‌شود و ممکن است به‌سرعت بدتر شود، چند ساعت‌ طول بکشد و آنقدر شدید باشد که حتی کوچک‌ترین فشار بر آن غیر قابل تحمل باشد.

پوست اطراف مفصل آسیب دیده، بسیار قرمز یا بنفش است. ممکن است به نظر برسد که مفصل دچار عفونت شده است.

مفصل آسیب دیده دچار محدودیت حرکتی می‌شود. پوسته ریزی و خارش پوست اطراف مفصل، همزمان با فروکش کردن حمله نقرس.

درمان نقرس

درمان نقرس شامل دو مرحله است. در مرحله اول باید سعی کرد تا حمله نقرسی یعنی درد و تورم مفصل بیمار سریعا کاهش یابد و مرحله بعدی درمان پیشگیری از بروز حملات بعدی است. برای کاهش درد و التهاب مفصل اقداماتی از قبیل سرد کردن مفصل، بالا نگه داشتن مفصل، مصرف داروهای ضد التهابی مانند بروفن یا ایندومتاسین، مصرف داروهایی مانند کلشی سین (در صورتیکه بیمار به دلایلی نتواند از داروهای ضد التهابی استفاده کند)، مصرف کوتاه مدت کورتیکوستروئیدها (در صورتیکه بیمار به علت مشکلات کلیوی نتواند از کلشی سین استفاده کند) استفاده میشود.

در درمان بلند مدت، هدف کاهش اسید اوریک بدن است تا بتوان از آن طریق احتمال بروز حملات بعدی را کاهش داد. اقدامات زیر در این راستا انجام میگیرند.

تغییر رژیم غذایی بطوریکه بدن اسید اوریک کمتری تولید کند. مصرف کمتر گوشت قرمز ، جگر و کلیه و غذاهای دریایی و حبوبات که پروتئین زیادی دارند مهم است.

مصرف داروهایی که موجب دفع بهتر اسید اوریک از طریق ادرار شود مانند پروبنسید یا داروهایی که موجب کاهش تولید آن در بدن میشوند مانند آلوپورینول. نکته مهم در استفاده از این داروها اینست که باید بعد از اتمام حملات نقرسی مصرف شوند و گرنه ممکن است موجب تشدید حمله شوند.

مصرف آب فراوان برای افزایش دفع آن از کلیه کاهش وزن و ورزش.

در صورت تخریب شدید مفصلی ممکن است نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل وجود داشته باشد.

• در مورد فاویسم در ویکی تابناک بیشتر بخوانید