وقایع اتفاقیه
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در نهم شهریور ۱۳۱۸ (۱ سپتامبر ۱۹۳۹)، ایران بیطرفی خود را اعلام کرد؛ اما پس از آغاز تهاجم آلمان به شوروی به دلیل گستردگی مرز ایران با اتحاد جماهیر شوروی، این بیطرفی ناپایدار بود. نیروهای متفقین به بهانهٔ حضور کارشناسان آلمانی در ایران این کشور را اشغال کردند. به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی و نیاز شوروی به کمکهای ایالات متحده و بریتانیا در جبهههای نبرد، متفقین تصمیم گرفتند از ایران به عنوان کریدوری برای تأمین نیروهای خود استفاده کنند و در نتیجه، نیروهای متفقین در ۲۵ اوت ۱۹۴۱ به ایران حمله کردند و این کشور را به اشغال خود درآوردند. روز ۳ شهریور ۱۳۲۰، ابتدا نیروهای شوروی از شمال و شرق از زمین و هوا به ایران حملهور شدند و سپس نیروهای بریتانیایی نیز از جنوب و غرب حمله کردند و شهرهای سر راه را یکبهیک به سرعت اشغال و هر دو به سمت تهران حرکت کردند. ارتش ایران به سرعت متلاشی شد. رضاشاه با فشار متفقین به خصوص بریتانیا سریع استعفا کرد و سپس با گذشتِ مدتها کشمکش بینِ روسها با دیگر کشورهایِ متفقین، و همچنین شکلگیری بحرانهای فراوان در ایران، با وساطت محمدعلی فروغی، بالاخره بر سر نوع حکومت جدید ایران و انتقال سلطنت به پسرش (محمدرضا) که ولیعهد پیشین نیز بود، به توافق رسیدند. در جریان اشغال ایران ، قوای شوروی شامل ۴۰ هزار سرباز و هزار تانک تی-۲۶ بود که برتری عددی و کیفی زیادی نسبت به نیروهای ایرانی داشت. علاوه بر اینها، بیشترین برتری شوروی با نیروی هوایی بود که ۴۰۹ هواپیمای جنگی از جمله بمب افکنهای سنگین را برای اشغال ایران فراخواندند. قوای انگلیس نیز ۱۹۰۰۰ سرباز و ۵۰ تانک سبک به کار گرفته بودند. نیروی هوایی نیز قوای زمینی را پشتیبانی میکردند. تعداد هواپیماهای بمب افکن شوروی که نیروی زمینی را تقویت میکرد، پنج برابر نیروی هوایی دولت انگلیس بود. پس از اشغال، راهآهن سراسری ایران برای انتقال کمکهای نظامی از جنوب ایران به پشت جبههٔ شوروی، بر اساس قانون وام و اجاره مورد استفاده قرار گرفت. ایران که در آغاز جنگ، بیطرفی خود را اعلام کرده بود، نهایتاً در ۱۷ شهریور ۱۳۲۲ به آلمان اعلان جنگ داد. به پشتوانهٔ همین اعلان جنگ ایران میتوانست پس از پایان جنگ به اعلامیهٔ ملل متحد بپیوندد و همچنین در کنفرانسهای صلح پس از جنگ شرکت کند. محمدرضا پهلوی در سخنرانی به ضعف نظامی ایران در دوراه حکومت پدرش و خوش باوریاش در اعلام بیطرفی که به اشغال ایران و حوادث پس از آن از جمله قحطی اشاره کرده بود. این سخنرانی دردناک را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۳۲۵۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۳۰
وقایع اتفاقیه
اشغال ایران در جریان جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم که به مرگ میلیونها ایران بر اثر حوادث متعدد از جمله چندین قحطی منجر شد، متاثر از اشتباهات محاسباتی حاکمان قاجار و رضاشاه بود. این موضوع که رضا پهلوی در اشتباه محاسباتی تاریخی با نزدیک شدن به هیتلر، زمینه ساز اشغال ایران و سقوطش از قدرت و تبعیدش شد، اسباب تحقیر محمدرضا پهلوی شده بود؛ تحقیری که نقطه اوجش نشست تهران سران متفقین در تهران بدون اطلاع از حکام ایران بود. محمدرضا پهلوی در بخشی از سخنرانی که کنگره انقلاب سفید در سال 1351در سالن ورزشی هفت تیر تهران داشت، این تحقیر تاریخی را در سخنرانی تلخ یادآور شد. در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۱۹۱۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۷
نام و تصویر مظلوم ترین شهدای ایران در حمله متجاوزین روس و انگلیس به خاک ایران در شهریور سال 1320 که به اشغال ایران انجامید.
کد خبر: ۱۱۸۹۹۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۶
پس از آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، ایران بلافاصله در این جنگ اعلام بی طرفی کرد اما پس از حمله آلمان نازی به شوروی و پس از آن به دنبال اتحاد بریتانیا و شوروی، متفقین تصمیم گرفتند از طریق ایران یا به اصطلاح خودشان از دالان پارسی نیز برای ارسال کمک به جبهه های نبرد در شوروی استفاده کنند.
کد خبر: ۹۹۸۶۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۳
دلاوریهای از یاد رفته
خاطرات سپهبد احمد امیراحمدی*
کد خبر: ۷۲۵۷۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۰۷
کد خبر: ۷۲۲۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۲۸
وقایع اتفاقیه؛
پس از آنکه درخواست روسیه و بریتانیا برای استفاده از ایران به عنوان خط ارتباطی علیه نیروهای آلمان در جنگ جهانی دوم با پاسخ مثبت همراه نشد، در سوم شهریورماه 1320 روسیه و بریتانیا به خاک ایران تجاوز کردند. این ویدیو در آن زمان به عنوان پروپاگاندای بریتانیا پس از اشغال ایران منتشر شده که به جای تجاوز از تعبیر دفاع از ایران استفاده شده است! این ویدیو را با زیرنویس فارسی در «تابناک» تماشا می کنید
کد خبر: ۶۶۱۹۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۱۲
برخلاف تصویر و تصورات رایج در ایران که رضاشاه را عامل انگلستان میپندارند، روابط میان انگلستان و رضاشاه از همان اوایل سلطنت وی، بسیار سرد و خصمانه بود. به علاوه وی بهشدت نسبت به انگلیسیها سوءظن داشت.
کد خبر: ۴۲۸۸۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۶/۰۳