شاید وقتی نام زرشک را می شنوید مزه ی ترش آن در ذهن شما تداعی شود. زرشک با نام علمی (Berberis vulgaris) درختچه ای به طول ۱ تا۵ متر است که میوه ای قرمز رنگ بر روی آن پدیدار می شود. این درخت دارای برگ هایی بیضی شکل و دندانه دار و شاخه هایی تیغ دار است. تمام قسمت های این گیاه اعم از میوه، ریشه، ساقه، پوست و دیگر بخش های آن خاصیت درمانی فراوانی دارد. وجود خواص معجزه آسا در زرشک موجب شده است که آن را «میوه طول عمر» بنامند.

 

این میوه سرخرنگ بومی مناطق معتدل مانند اروپا، آسیا، آفریقا و آمریکا است. از بین تولیدکنندگان زرشک در دنیا، کشورمان ایران رتبه ی برتر در تولید زرشک را به خود اختصاص داده است و بیش از ۹۰ درصد زرشک دنیا از خراسان جنوبی به دست می آید.
وفور زرشک در ایران موجب شده است تا جایگاه ویژه ای در برنامه غذایی ما ایرانیان داشته باشد و به شیوه های مختلف از آن استفاده کنیم. زرشک در آشپزخانه های ما بیشتر به صورت رب زرشک، سس زرشک، زرشک خشک شده، مربا زرشک و ژله زرشک و... استفاده می شود. اما با پی بردن به خواص فوق العاده آن امروزه آن را به صورت نوشیدنی مانند شربت زرشک، آب زرشک، چای زرشک و دمنوش زرشک نیز مصرف می کنند. دمنوش زرشک نسبت به دیگر موارد کمتر مورد بحث قرار گرفته است به همین جهت در ادامه به خواص دمنوش زرشک و طرز تهیه آن می پردازیم:

زرشک های قرمز و ترش مزه خواص دارویی فراوانی دارند که از آنها میتوان در تهیه دمنوش زرشک استفاده کرد. زرشک سرشار از ویتامین های مفید مانند ویتامینB , C و آنتی اکسیدان های قدرتمند است که آن را تبدیل به سپری در برابر بیماری ها کرده است. مهمترین ماده مفیدی که زرشک را در جایگاه دارویی قرار میدهد وجود ماده ای به نام «بربرین» است که باعث بهبود بیماری های زیر میشود و خواص دمنوش زرشک را بیشتر می کند. ارتباط بین دمنوش زرشک و بیماری های مختلف در زیر مورد بررسی قرار گرفته است: 

زرشک نیز همچون دیگر میوه های قرمز رنگ دارای آنتی اکسیدان های قدرتمندی است که مانع از رشد سلولهای سرطانی می شوند. بربرین و ویتامین C در زرشک دست بر دست هم داده اند تا زرشک خاصیت ضد سرطانی یابد.

هنگامی که رگ ها تورم می یابند خون داخل آنها با فشار جریان می یابد و فشارخون ایجاد می شود در این زمان مصرف دمنوش زرشک باعث میشود که رگ ها به حالت طبیعی بازگردند و فشار خون کاهش یابد. همچنین دمنوش زرشک باعث رفع غلظت خون میشود و به عنوان تصفیه کننده ای قوی برای خون عمل میکند.
 

آب زرشک دارای ترکیب مفیدی به نام «بربامین» است که آسیب ها و صدمات را از قلب دور می کند و سلامتی را به قلب بازمی گرداند. دمنوش زرشک برای تنظیم ضربان قلب مؤثر است در نتیجه با مصرف دمنوش زرشک احتمال سکته قلبی کاهش مییابد.

طبق تحقیقات انجام شده زرشک حاوی ماده «بربرین» است که به ساختار سلولی باکتری آسیب وارد می کند و باعث مرگ آن می شود. در نتیجه با مصرف دمنوش زرشک  از خاصیت ضد باکتریایی آن استفاده کنید.

در فصول سرد سال با مصرف یک نوشیدنی گرم و دلچسب مانند دمنوش زرشک خود را در برابر سرماخوردگی ایمن کنید ویا اگر به سرماخوردگی مبتلا شده اید با استفاده از خواص دمنوش زرشک آن را درمان کنید. 

اگر کبدچرب دارید زرشک بخورید زیرا بررسی های صورت گرفته تأثیر مثبت دمنوش زرشک بر کبدچرب را اثبات میکند. دمنوش زرشک دارای ملیّن هایی است که باعث پاکسازی کبد و کیسه صفرا می شود و مشکلات گوارشی را تا حد زیادی بهبود می بخشد. دمنوش زرشک با طبع سرد خوب باعث کاهش حرارت کبد می شود. البته نباید در مصرف آن زیاده روی کرد چون در دراز مدت تأثیر معکوس خواهد داشت.
 

ماده ی ارزشمند بربرین که به میزان زیاد در زرشک وجود دارد باعث رشد نورون های عصبی می شود و از سوی دیگر از سیستم عصبی در برابر آسیب محافظت می کند. در نتیجه حافظه فرد تقویت شده و به بیماری آلزایمر دچار نخواهد شد. آلزایمر با تولید ماده ای به نام آمیلوئید پپتید در مغز رخ می دهد. مصرف دمنوش زرشک مانع از ایجاد این ماده آسیب رسان در مغز میشود و اجازه نمی دهد که مولکول های حافظه از کارافتاده شوند. در نتیجه حافظه تقویت شده و احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر کاهش می یابد.

پوست به علت قرار گرفتن در معرض آلودگی های محیطی و نور خورشید دچار مشکلات عمده ای میشود. برای این منظور بهره گیری از خواص دمنوش زرشک بهترین راه حل برای رفع مشکلات پوستی مانند جوش های صورت، التهابات و چین و چروک است. همچنین به درمان بیماری پسوریازیس (نوعی اگزمای شدید) کمک میکند. علاوه بر نوشیدن دمنوش زرشک، پوسته ی این میوه را بر روی پوست صورت بگذارید و تأثیر فوق العاده ی ماسک زرشک را ببینید. 

ریه عضو مهمی از بدن است که آلودگی هوا، مصرف سیگار و... باعث بروز بیماری های خطرناکی در آن میشود. بربرین موجود در زرشک از بروز چنین مشکلاتی در ریه پیشگیری میکند. گنجاندن دمنوش زرشک در رژیم غذایی افرادی که در معرض آلودگی های محیطی هستند و یا افراد سیگاری می تواند تا حد زیادی خطر ابتلا به سرطان ریه و دیگر مشکلات ریوی را کاهش دهد. همچنین مصرف زرشک باعث کاهش اعتیاد در افراد سیگاری می شود.

محققان به دنبال ارتباطی بین دمنوش زرشک و لاغری هستند. آنها به این نتیجه رسیدند که زرشک یکی از بهترین میوه ها برای لاغری و کاهش وزن محسوب می شود زیرا دارای مقدار زیادی «بربرین» است که موجب افزایش سوخت و ساز بدن می شود. به خاطر خاصیت لاغرکنندگی دمنوش زرشک، آن را با نام دمنوش لاغری نیز می شناسند. این دمنوش لاغری که در تناسب اندام نقش بسزایی دارد؛ باید حدود نیم ساعت قبل از هر وعدههای غذایی مصرف شود تا مطمئن شوید که دمنوش زرشک و لاغری با هم در ارتباط هستند.