کلیات

سازمان اطلاعات مرکزی (Central Intelligence Agency)، سازمان اطلاعات برون مرزی غیرنظامی دولت آمریکا وظیفه‌اش جمع‌آوری، تجزیه تحلیل و پردازش اطلاعات امنیت ملی عمدتاً با استفاده از اطلاعات گردآوری شده توسط افراد از سرتاسر جهان است. به عنوان یکی از اعضای اصلی جامعه اطلاعات آمریکا، سیا به اداره اطلاعات ملی پاسخگوست و در درجه اول بر روی تأمین اطلاعات برای رئیس‌جمهور و کابینه‌اش متمرکز است.

تمرکز فعالیت ها

فعالیت سیا متمرکز بر حوزه برون مرزی است و به‌طور محدودی به جمع‌آوری اطلاعات از داخل می‌پردازد. همچنین برخلاف اف‌بی‌آی وظیفه اعمال قانون برعهده ندارد. با آنکه سیا تنها نهاد اطلاعاتی آمریکا نیست که مسئولیت گردآوری اطلاعات توسط اشخاص را برعهده دارد، مأموریت مدیریت ملی هماهنگ‌سازی و رفع تعارض اطلاعات گردآوری شده توسط اشخاص در جامعه اطلاعاتی آمریکا با این سازمان است.

تفاوت فعالیت های سیا با اف بی آی

بر خلاف اف بی آی، سیا تنها سازمان اطلاعاتی آمریکا است که مجاز به عملیات مخفی برون مرزی از سوی رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا است، مگر در مواردی که رئیس‌جمهور سازمان دیگری را مناسب‌تر تشخیص دهد.

کاهش اختیارات در عین گسترش فعالیت ها

تا پیش از تصویب قانون اصلاح اطلاعات و ممانعت از تروریسم در سال ۲۰۰۴، رئیس سازمان سیا، هم‌زمان در رأس جامعه اطلاعات آمریکا نیز بود. اما، اکنون این عملکرد‌ها و اختیارات به مدیر جامعه اطلاعات آمریکا DNI محول شده‌است. با این حال، حجم فعالیت‌های سیا گسترش داشته‌است به‌طوری‌که طبق گزارش روزنامه واشینگتن پست، در سال مالی ۲۰۱۰ سازمان سیا بیشترین بودجه را در مجموعه جامعه اطلاعات آمریکا داشته‌است.

دیگر فعالیت ها

سازمان سیا نقش خود را در حوزه‌هایی نظیر عملیات شبه نظامی مخفیانه گسترش داده‌است و یکی از بزرگترین واحد‌های آن، یعنی مرکز عملیات اطلاعاتی بر عملیات تهاجمی سایبری متمرکز شده‌است.

مرکز سازمان

مرکز سازمان سیا در ایالت ویرجینیاست. این سازمان بخشی از جامعه اطلاعاتی آمریکا است. نقش و ویژگی‌های سازمان سیا تقریباً برابر باسازمان اطلاعات و امنیت خارجی در بریتانیا،  سرویس اطلاعات  مخفی در استرالیا یا موساد در اسرائیل است.

اهداف

سازمان سیا در ابتدا به منظور ایجاد یک مرکز تبادل اطلاعات و تحلیل برای سیاست خارجی ایالات متحده ایجاد شد، اما امروزه هدف اصلی آن گردآوری، تحلیل، ارزیابی و انتشار اطلاعات خارجی و اجرای عملیات مخفیانه است. بر اساس بودجه سال سالانه این سازمان پنج اولویت کاری سیا عبارت اند از: ضدتروریسم،
جلوگیری از اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و دیگر انواع سلاح‌های کشتار جمعی، هشدار و آگاه‌سازی رهبران ایالات متحده در خصوص رخداد‌های مهم خارجی، ضداطلاعات با اولویت کشورهای چین،  روسیه،  ایران،  کوبا و اسرائیل

مأموریت‌ها

سازمان سیا از جمله نهادهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکایی است که تا کنون در بسیاری از پروژه های اطلاعاتی جهانی نقش آفرینی کرده است. از جمله این موارد می توان به  انتخابات ریاست جمهوری ایتالیا؛ ۱۹۴۸، جنگ کره؛ ۱۹۵۲–۱۹۵۳، کودتای ۲۸ مرداد (عملیات آژاکس)؛ ۱۹۵۳، کودتای ۱۹۵۴ گواتمالا؛ ۱۹۵۴، توطئه علیه پاتریس لومومبا؛ ۱۹۶۰، سوءقصد به رافائل لئونیداس تروخیو؛ ۱۹۶۱ ، حمایت دالایی لاما و شورشیان تبت؛ دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، پروژه ام‌کی‌اولترا و عملیات اوج نیمه‌شب؛ دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، اقدامات مکرر علیه کوبا از جمله عملیات خلیج خوک‌ها؛ دهه ۱۹۶۰، عملیات گربه شنوا؛ دهه ۱۹۶۰، پروژه تایگر پشتیبانی از کودتا در ویتنام جنوبی؛ ۱۹۶۳، سرکوب کمونیست‌های اندونزی؛ ۱۹۶۵–۱۹۶۶، جنگ ویتنام از جمله برنامه فونیکس؛ ۱۹۵۵–۱۹۷۵، جنگ داخلی لائوس؛ ۱۹۵۳ – ۱۹۷۵ و... اشاره کرد.

اقدامات ضد ایرانی سیا

این سازمان همچنین در طول سال و دهه های اخیر اقدامات اطلاعاتی و امنیتی فراوانی را علیه ایران اجرایی کرده است که از جمله آنها می توان به ماجرای ایران-کنترا ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۷، عملیات مرلین علیه برنامه هسته‌ای ایران دهه ۱۹۹۰ تا اوایل دهه ۲۰۰۰ و عملیات بازی‌های المپیک علیه برنامه هسته‌ای ایران شامل ویروس رایانه‌ای استاکس نت،  شعله و … از ۲۰۰۶ اشاره کرد.

• با ام آی 6 بیشتر آشنا شوید
• با موساد بیشتر آشنا شوید