کلیات
تنگه جبلطارق (Strait of Gibraltar) آبراهی است که دریای مدیترانه را به اقیانوس اطلس متصل کرده و اسپانیا و مراکش را در دو قاره اروپا و آفریقا از هم جدا میکند. نام این تنگه از واژهای عربی گرفته شدهاست و به معنی کوهستان طارق است.
مشخصات جغرافیایی
عرض این
تنگه در باریکترین قسمت ۷/۷ مایل دریایی (۱۴/۳) کیلومتر است و عمق آن بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر متغیر است.
تنگه جبل طارق، تقریباً از َ۴۸، ۳۵ تا َ۵، ۳۶ عرض شمالی و از َ۲۰، ۵ تا َ۲، ۶ طول غربی قرار دارد و دریای مدیترانه را در مشرق به اقیانوس اطلس شمالی در مغرب متصل میکند و کوتاهترین فاصله میان قاره اروپا و افریقاست. همچنین به سبب واقع شدن منتهی الیه جنوبی اسپانیا (در شبه جزیره ایبری) در شمال و شمال غربی افریقا در جنوب این تنگه و نیز به سبب اینکه از مهمترین راههای آبیِ دنیا شمرده میشود، اهمیت سوق الجیشی فراوانی دارد. قسمت عمده سواحل تنگه، در شمال متعلق به اسپانیا و در جنوب متعلق به مراکش است. شبه جزیره جبل طارق در شمال شرقی تنگه، متعلق به انگلستان و سواحل جنوب شرقی تنگه، که شهر سَبته در آن قرار دارد، متعلق به اسپانیاست.
تنگه جبل طارق حدود هفتاد کیلومتر طول و بین چهارده تا ۴۴ کیلومتر عرض دارد. مشرق تنگه، با بیش از هزار متر عمق، عمیقترین قسمت آن است. در بعضی قسمتهای کم عرض تنگه، سواحل مقابل دیده میشوند.
مالکیت
جبلطارق از سال ۱۷۱۳ میلادی در مالکیت بریتانیا بودهاست. پس از جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا بر سر مالکیت جبلطارق بحث و جدال به وجود آمدهاست.
جزئیات اختلافات در مالکیت منطقه جبل الطارق
مالکیت منطقه جبل الطارق بین اسپانیا و بریتانیا مورد اختلاف ۳۰۰ ساله بودهاست. با وجود آنکه حاکمیت بر جبل طارق در سال ۱۷۱۳ و بر اساس معاهده اوترخت به بریتانیا واگذار شد، اسپانیا همچنان بر مالکیت جبل طارق اصرار دارد.
در ۲۶ شهریور ۱۳۸۵ به منظور حل مشکلات تاریخی در زمینههای حمل و نقل هوایی و ترانزیت توافقنامهای بین میگل انخل موراتینوس وزیر امور خارجه اسپانیا، جفری هون رئیس اداره اروپای وزارت خارجه بریتانیا و پیتر کاروانا رئیس دولت جبل طارق بین دولتهای اسپانیا و بریتانیا را در شهر کوردوبا در اسپانیا به امضاء رسید که به بسیاری از صفحات تاریخ نزاع بریتانیا و اسپانیا خاتمه میدهد. این نخستین باری است که دولت اسپانیا، رئیس کابینه کوهپایه طارق را به عنوان یکی از طرفهای مذاکره میپذیرد. در این مذاکرات هیچگونه مطلبی راجع به حاکمیت مطرح نبود، ولی مفاد گفتگوها به گونهای بود که نظارت مشترک یا اداره مشترک از آن استنباط میشود.
قانونگذاران بریتانیا، محدوده حق رأی کشورهای هم سود را گسترش دادند تا از این طریق شهروندان جبل طارق نیز بتوانند در انتخابات اتحادیه اروپا از سوی این کشور شرکت کنند. اسپانیا به این قانون اعتراض کرد. اما دیوان دادگستری اتحادیه اروپا با رد ادعای اسپانیا، نظام رأیگیری بریتانیا را برای برگزاری انتخابات اروپایی در جبل طارق مناسب دانست و آن را تأیید کرد.
اسپانیا در حالی بر سر مالکیت جبل طارق اصرار دارد که خود اداره دو شهر بندری مراکش به نامهای ملیلیه و سئوتا و صخره جعفریه را در دست دارد و هیچ افقی وجود ندارد که نشان دهنده واگذاری آنها به دولت مراکش در آینده نزدیک باشد.
توقیف نفتکش ایرانی در تنگه جبل الطارق
چهارم جولادی ۲۰۱۹ نیروی دریایی انگلیس در اقدامی خصمانه و خلاف حقوق بینالملل، یک نفتکش حامل نفت ایران را توقیف کرده است.
به گزارش «تابناک»؛ دولت انگلیسی از طریق نیروهای مستقر خود در تنگه جبل الطارق اقدام به توقیف غیرقانونی نفتکش ایران در آبهای بین المللی نمود. دولت محلی جبلالطارق از مستعمرههای بریتانیا، روز پنجشنبه 13 تیر مصادف با ژوئیه با تایید این اقدام غیرقانونی، در بیانیهای اعلام کرد که تفنگداران نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا یک نفتکش را که حامل نفت خام به مقصد سوریه بود در سواحل این سرزمین توقیف کردهاند. در این بیانیه ادعا شده که شواهد کافی در دست بود که نشان میداد مقصد نفتکش گریس-1 دv پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده است.
بنابر ادعای منابع غربی، در ماه دسامبر حضور این کشتی در بنادر عراق ثبت شد اما بعدا ناظران رفت و آمد دریایی رد این کشتی را گم کردند و مدتی بعد، درحالی که نفتکش بارگیری کرده بود در ساحل عسلویه در ایران مشاهده شد.
نبض خبر؛
بریتانیا همچنان مستعمره هایی دارد که جبل الطارق یکی از این مستعمره ها، در واقع بخشی از خاک اسپانیاست. اکنون در صورت اجرای برکزیت و خروج کامل بریتانیا از اتحادیه اروپا، شرایط جبل الطارق پیچیده خواهد شد. آیا بعد از دورخیز سیاستمداران اسکاتلند برای همه پرسی تازه جهت استقلال این کشور از بریتانیا، جبل الطارق نیز سرنوشتی مشابه خواهد یافت یا این بخش هزینه تصمیم انگلیسی ها را پرداخت خواهد نمود؟ این گزارش را در «تابناک» ببینید.
کد خبر: ۶۷۸۶۵۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۳۰
فرمانده نیروی دریایی انگلیس از ناوگان انگلیسی به خاطر این اقدام تشکر و قدردانی کرده است
کد خبر: ۶۴۲۳۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۹/۰۱