وقایع اتفاقیه
مراسم نخستین سالگرد هوشنگ ابتهاج با سخنرانی شماری از چهرهها از جمله یلدا ابتهاج دختر هـ. ا. سایه، محمدرضا شفیعی کدکنی و آوا مشکاتیان فرزند پرویز مشکاتیان آهنگساز و نوه محمدرضا شجریان و پخش یک کلیپ از شماری از قطعات مشهور ابتهاج که توسط خوانندگان خوانده شده و همچنین کلیپی از سیف الله صمدیان همراه بود. مجموعه این سخنرانیها و کلیپها را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۱۸۷۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۹
وقایع اتفاقیه
مستند شهروند شماره چهار | Citizenfour به کارگردانی لورا پویترس محصول 2014 و برنده اسکار، روایتی از اقدامی است که ادوارد اسنودن کارمند ارشد سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در افشای شنود و ثبت اطلاعات میلیاردها نفر توسط آمریکا و متحدینش به ویژه بریتانیا انجام داد. ادوارد اسنودن از عدد 4 برای نام رمز خود استفاده کرد زیرا توماس دریک، ویلیام بینی و جی. کرک ویبی همگی تلاش کردند تا نظارت جمعی آژانس امنیت ملی را در برابر او افشا کنند. در ذهن او آنها اعداد 1-3 بودند. این مستند را در تابناک تماشا میکنید.
کد خبر: ۱۱۸۶۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۷
وقایع اتفاقیه
«عاشق خمینی(ره)»؛ مستندی دربارهی ارتباط قلبی و مستمر آیتالله خامنهای با حضرت امام خمینی(ره) از شروع مبارزات انقلاب اسلامی تا زمان ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی است. بخشی از تصاویر و خاطرات این مستند برای اولین بار منتشر میشود. در تابناک تماشا میکنید
کد خبر: ۱۱۷۷۹۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۵
وقایع اتفاقیه
مستند «مردی روی سیم | Man on Wire» به کارگردانی جیمز مارش محصول 2008 برنده جوایز اسکار، ساندنس و بفتای بهترین مستند بلند است. این مستند ماجرای راه رفتن فیلیپ پتی بر روی یک سیم بین برجهای تجارت جهانی نیویورک در دهه هفتاد میلادی را به تصویر کشیده است. این بندبازی تاریخی را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۷۶۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۱
وقایع اتفاقیه
بر خلاف ادعاهای صهیونیستها، مبنی بر خالی بودن فلسطین و عدم توسعه آن، فلسطین حتی در دهه ۱۹۲۰ میلادی، کشوری در حال توسعه اقتصادی و فرهنگی بود که بنادرش کانون تجاری بوده و مراکز فرهنگی، خط راهآهن، مدارس مدرن و جامعه رو به رشدی داشت که نهایتا با اشغال آن توسط رژیم صهیونیستی برای اسکان مهاجران متجاوز یهودی استفاده شد. فلسطین در ۱۹۲۰ را برای نخستین بار با ترجمه فارسی در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۷۱۰۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
وقایع اتفاقیه
از هنر معاصر ایران را دهه پنجاه هجری شمسی تصاویر پراکندهای برجای مانده است. در تصاویری که اکنون میبینید، نگاهی کوتاه به خلق اثر هنری توسط پرویز تناولی مجسمه ساز برجسته و محمود فرشچیان نقاش مینیاتوریست ایرانی شده و همچنین تصاویر کوتاهی از موزه هنرهای معاصر ثبت شده است. با ترجمه فارسی در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۷۰۷۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۱
وقایع اتفاقیه
پس از دومین انفجار هستهای در ناگاساکی و اعلام جنگ شوروی به ژاپن علیرغم پیمان بیطرفی ژاپن و شوروی، امپراتور ژاپن تصمیم گرفت شرایط تسلیم مطرح شده در اعلامیه پوتسدام را بپذیرد. اعلامیه پوتسدام التیماتومی بود که بیان میکرد اگر ژاپن تسلیم نشود، ممکن است منجر به انهدام کامل و بیدرنگ آن کشور شود. علیرغم تصمیم امپراتور افرادی در ژاپن حاضر به پذیرش تسلیم نبودند و یک کودتای نافرجام جهت اجتناب از تسلیم شدن ژاپن نیز در آن ساعات مهم رخ داد اما بالاخره هیروهیتو با سخنرانی که از طریق رادیو پخش شد تصمیم خود را به گوش مردم خود و متفقین رساند. ترجمه این سخنرانی را در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۷۰۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۰
وقایع اتفاقیه
مستند کوتاه نسل گولاگ به روایت قربانیان یکی از تاریکترین دوران تاریخ شوروی میپردازد. اداره کل اردوگاههای کار و اصلاح به صورت مخفف گولاگ، نهادی بود که در زمان استالین مدیریت اردوگاههای کار اجباری را که در نواحی دور افتاده اتحاد جماهیر شوروی مثل سیبری و استپهای قزاقستان و بیابانهای ترکمنستان قرار داشتند مدیریت میکرد. اعضای حزب، کارمندان دولت و حتی شهروندان عادی به خاطر خطاهای جزئی یا حتی بیگناه محکوم به کار در این اردوگاهها میشدند و به دلیل شرایط به شدت سخت حاکم بر آنها تعداد زیادی زندانیان در طول مدت کار در این اردوگاهها جان خود را از دست دادند. این مستند را برای نخستین بار با زیرنویس فارسی در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۵۷۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۸
وقایع اتفاقیه
در 1924 شورای نظامی اتحاد جماهیر شوروی استفاده از سگها برای مقاصد نظامی را تصویب کرد که شامل طیف گسترده ای از وظایف مانند نجات، ارائه کمک های اولیه، ارتباطات، ردیابی مینها و مردم، کمک به جنگ، حمل غذا، دارو و سربازان مجروح با سورتمه و انهدام اهداف دشمن بود. ایده استفاده از سگها به عنوان مینهای متحرک در دهه 1930 همراه با طراحی مین متناسب با سگها شکل گرفت و یک مدرسه تخصصی تربیت سگ در استان مسکو تاسیس شد که به سرعت به دوازده مدرسه توسعه یافت و سه مدرسه به صورت تخصصی سگهای ضد تانک آموزش میدادند. مینهای 10 تا 12 کیلوگرمی که روی کمر سگها قرار داده میشد، یک اهرم چوبی به ارتفاع حدود 20 سانتی متر (7.9 اینچ) داشت. وقتی سگ زیر تانک شیرجه زد، اهرم به زیر تانک برخورد میکرد، فیوز مین را به کار میانداخت و مین منفجر میشد. از آنجایی که قسمتهای زیرین شاسی خودروهای زرهی آسیب پذیرترین ناحیه این خودروها بود، امید میرفت که انفجار باعث از کار افتادن خودرو شود. در اوج این پروژه در جنگ جهانی دوم در 1941 و 1942، بیش از 40 هزار سگ آموزش داده شده بود. از اولین گروه از 30 سگ، تنها چهار سگ موفق شدند بمبهای خود را در نزدیکی تانکهای آلمانی منفجر کنند و خسارت نامعلومی به آنها وارد شود. شش نفر پس از بازگشت به سنگرهای شوروی منفجر شدند و سربازان کشته و زخمی شدند. این سگها چند چالش در پی داشتند. نخست اینکه گروهی از سربازان شوروی از جنگیدن سرباز میزنند و به جای آن سگ میفرستادند. دوم اینکه شوروی ها به جای تانکهای آلمانی که موتورهای بنزینی داشتند، از تانکهای موتور دیزلی خود برای آموزش سگها استفاده کردند. از آنجایی که سگها بر حس بویایی حاد خود تکیه میکردند، سگ ها به جای تانک های آلمانی با بوی عجیب، به دنبال تانکهای آشنای شوروی بودند که نتیجه فاجعه بار بود. پس از سال 1942، استفاده از سگهای ضد تانک توسط ارتش سرخ به سرعت کاهش یافت و مدارس آموزشی به سمت تربیت سگهای مینیاب سوق داده شدند. دیگر کشورها نیز تلاشهای ناموفقی داشتند. ارتش امپراتوری ژاپن حدود 25000 سگ را از متحد خود آلمان دریافت کرد و چندین مدرسه تربیت سگ در ژاپن و یک مدرسه در نانجینگ چین ایجاد کرد. در سال 1943، نیروهای ایالات متحده به فکر استفاده از سگهای مسلح علیه استحکامات افتادند. هدف این بود که سگی به پناهگاه حامل بمب برخورد کند که سپس با یک تایمر منفجر شود. سگها در این برنامه مخفی در فورت بلووار آموزش داده شدند. به سگهایی که «گرگهای تخریب» نامیده میشدند، آموزش داده شد که به سمت یک پناهگاه بدوند، وارد آن شوند و در حالی که منتظر یک انفجار شبیهسازی شده هستند، بنشینند. هر سگ مانند روش روسی بمبی را در کیسه روی بدن خود حمل میکرد اما در طول آموزش، سگها اغلب بدون ورود به پناهگاه یا منتظر ماندن در آنجا برای مدت زمان فرضی به سمت فرستندهها برمیگشتند که باعث تلفات خودی میشد. بیم آن میرفت که در نبرد واقعی، سگها که بیشتر از همه از آتش دشمن میترسند، بازگردند. تلاشها برای ادامه برنامه در سالهای 1944 و 1945 شکست خورد. تصاویر نادر از سگهای ضدتانک شوروی در جنگ جهانی دوم و نحوه عملکردشان را در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۵۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۳
وقایع اتفاقیه
مستند جاسوس بیروت در مورد زندگی شولا کوهن، جاسوس موساد با نام رمز مروارید است که اواخر دهه ۱۹۴۰ تا اوایل ۱۹۶۰ در بیروت برای رژیم اسرائیل جاسوسی کرده و امکان مهاجرت غیرقانونی یهودیها به فلسطین را فراهم میکرد. او سرانجام در اثر تحقیقات سازمان اطلاعاتی لبنان موسوم به دفتر دوم شناسایی و بازداشت شد. این مستند الجزیره را برای نخستین بار با ترجمه فارسی در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۴۳۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۹
وقایع اتفاقیه
با پیروزی انقلاب اسلامی، نگرانیهای شوروی از انتقال این نوع انقلاب اسلامی به افغانستان باعث شد که به جهت تضمین قوام دولت کمونیست به افغانستان نیرو ارسال کند. این نیروها به بهانه درخواست کمک دولت افغانستان علیه کودتا ارسال شدند و به مدت نه سال در افغانستان مشغول عملیاتهای نظامی علیه شوروشیان مخالف دولت بودند. در این دوره بود که مجاهدین افغانستان با رهبرانی مثل احمد شاه مسعود علیه ارتش مجهز شوروی ایستادگی کرده و موفق شدند آنها را ناامید از افغانستان بیرون کنند. این مستند روایتی از این جنگ از لحظه شروع آن تا خروج نیروهای شوروی از افغانستان در سال 1989 است. برای نخستین بار با ترجمه فارسی در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۴۳۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۸
وقایع اتفاقیه
امام خمینی در دوران اقامت در قم و کمی بعد از اشغال با مایک والاس مجری وقت برنامه شصت دقیقه سی بی اس مصاحبه کرد. یکی از بارزترین ابعاد زندگی امام که روی والاس تاثیر گذاشته بود و بعدها از آن به عنوان وجه تمایز اما از همه رهبران دنیا یاد کرد، سادگی محل زندگی رهبر انقلابی بود که شاه ایران را سرنگون کرده بود. با زیرنویس فارسی در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۲۶۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
وقایع اتفاقیه
امام خمینی در نوفللوشاتو با برنامه «گزارش مکنیل و لهرر» از شبکه پیبیاس مصاحبه کرد. رابرت مکنیل با چهرههای مشهور زیادی مثل ریچارد نیکسون، فیدل کاستر و جرارد فورد مصاحبه کرده است ولی مصاحبه با امام را شگفت انگیزترین مصاحبه در طول زندگی حرفهای خود دانسته است. او درباره امام خمینی اظهار داشته بود: «... آرامترین و بیحرکتترین انسانی بود که تا به حال دیده بودم… آرامش محض و اطمینان خاطر کامل داشت.» نسخه کامل این مصاحبه را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۲۶۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
وقایع اتفاقیه
محاصره 872 روزه لنینگراد (سن پترزبورگ) دومین شهر بزرگ و از مراکز مهم صنعتی شوروی، یکی از مهمترین رویدادهای جنگ جهانی دوم بود و تصرفش یکی از اهداف سهگانه عملیات بارباروسا بود که منجر به مرگ بیش از یک و نیم میلیون غیرنظامی از گرسنگی شد، ولی نهایتا شوروی موفق شد شهر را حفظ کرده و آلمانیها را عقب براند. در این مستند کوتاه به روایت خاطرات افرادی پرداخته میشود که از این محاصره زیر بمباران و سرمای منفی چهل درجه جان سالم به در بردند. برای نخستین بار با زیرنویس فارسی در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۲۰۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۱
وقایع اتفاقیه
رابرت مکنامارا وزیر دفاع در دولتهای جان اف کندی و لیندون جانسون بود. اتفاقاتی چون بحران کوبا در دوران جنگ سرد و جنگ ویتنام در دوره او رخ داد و در نهایت با جنگ ویتنام پنتاگون را ترک کرد. مستند «مهِ جنگ: یازده درس از زندگی رابرت اس. مکنامارا / The Fog of War: Eleven Lessons from the Life» به کارگردانی ارول موریس محصول 2004 به مرور این فراز و فرود در بستر یک آرشیو غنی میپردازد؛ مستندی که برنده اسکار شد. این مستند را با ترجمه فارسی در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۱۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۶
وقایع اتفاقیه
آدولف هیتلر در ساعات آخر عمرش ترجیح داد به جای پذیرفتن شرم تسیلم شدن خودکشی کند. در این ویدیو افرادی که شاهد آخرین ساعات زندگی او و معشوقهاش اوا براون بودند، داستان زندگی او در ساعات آخر عمرش را روایت میکنند. روایتهایی کوتاه از نزدیکان هیتلر درباره زندگی و مرگش را با ترجمه فارسی در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۱۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۴
وقایع اتفاقیه
والنتینا ترشکوا اولین زن فضانورد تاریخ است. انتخاب او مثل کل برنامه فرستادن زنان فضانورد به فضا از طرف شوروی یک انتخاب سیاسی بود. برای شوروی اهمیت داشت که در مسابقه فضایی بتواند به آمریکاییها پیشی بگیرد و همچنین اهمیت داشت که یک زن از طبقه کارگر بتواند اولین زن در فضا باشد. والنتینا ترشکوا به عنوان رئیس کمیته جوانان حزب کمونیست شهر خود از نظر ایدئولوژیکی و سابقه بهترین گزینه برای رسیدن به این هدف بود. او فقط یک بار به فضا رفت و باقی زندگی خود را با فعالیتهای سیاسی گذراند. در این مستند که برای نخستین بار با زیرنویس فارسی در «تابناک» تماشا میکنید، با زندگی اولین زن فضانورد آشنا میشوید.
کد خبر: ۱۱۶۰۷۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۲
وقایع اتفاقیه
«یُسِب بِساریُنیس دزِ جوغاشویلی | იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი» مشهور به ژوزف «ویساریونویچ اِستالین | Иосиф Сталин» و ملقب به مرد پولادین، سیاستمدار کمونیست و رهبر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بود. استالین در 18 دسامبر 1878 در گوری گرجستان به دنیا آمد، با مرگ لنین از 3 آوریل 1922 رهبر اتحاد جماهیر شوروی شد و تا 5 دسامبر 1953 که مرد، بر این کرسی تکیه زده بود. میلیونها نفر بر اساس سیاستهای استالین از جمله شکنجه، تبعید، اعدام و قحطی کشته شدند و بدین ترتیب قدرتش برای چند دهه تثبیت شد. تنها قحطی مصنوعی که توسط استالین در اوکراین ایجاد شد و به هولودومور مشهور است، باعث مرگ تا 10 میلیون اوکراینی شد تا بدین ترتیب اوکراینیها توان برداشتن علم استقلال از شوروی را نداشته باشند. مستند «تشییع جنازه دولتی | State Funeral» محصول 2019 تشییع جنازه استالین را با تکیه بر مجموعه تصاویر ثبت شده از این تشییع در سراسر شوروی به ویژه مسکو روایت کرده است؛ تشییعی که برآورده شده بیش از دو میلیون نفر در آن حضور داشتند و در ازدحام این تشییع جنازه نزدیک به 500 نفر جان خود را از دست دادند. این مستند را برای نخستین بار با زیرنویس فارسی در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۰۵۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۱
وقایع اتفاقیه
خلیل الوزیر، معروف به ابوجهاد از رهبران مقاومت فلسطین و نفر دوم سازمان آزادیبخش فلسطین ساف و رهبر شاخه نظامی فتح بود. نگرش سیاسی او فاقد هرگونه سازش و تمرکزش بر اقدامات مسلحانه برای رسیدن به هدف آزادی فلسطین بود. در این مستند، زمینه اتفاقاتی که منتهی به ترورش شده و جزئيات عملیات ترور پیچیده اسرائیل را از زبان نزدیکان او خواهید شنید. برای نخستین بار با زیرنویس فارسی در «تابناک» میبینید.
کد خبر: ۱۱۶۰۳۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۹
وقایع اتفاقیه
فیلم مستند کوتاه رژه پیروزی ساخت سال 1945 به کارگردانی نیکولای سولوویف رویداد رژه پیروزی شوروری در مسکو را به تصویر میکشد. این رژه طولانیترین و بزرگترین رژهای است که تاکنون در میدان سرخ برگزار شده است و 40 هزار سرباز ارتش سرخ و 1850 خودروی نظامی و سایر تسلیحات نظامی در آن شرکت داشتند. این رژه در روزی بارانی و به مدت 2 ساعت در 24 ژوئن سال 1945، نه ماه بعد از تسلیم آلمان برگزار شد. این مستند را با زیرنویس فارسی نریشن روسی آن در تابناک ببینید.
کد خبر: ۱۱۶۰۲۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۸