در مورد وقایع اتفاقیه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

حاج عباس نیلفروشان از اصفهان، یکی از نیروهای کادر فرماندهی گردان انبیاء لشکر 8 نجف در اواسط آذر 1365 در آستانه عملیات کربلای 4 در پادگان انبیاء شوشتر ضبط شده مصاحبه‌ای با خبرنگار حاضر در میدان کرد. رزمندگانی که در پشت حاج عباس دیده می شوند، رزمندگان و کادر فرماندهی گردان انبیاء هستند. سردار نیلفروشان پس از جنگ مسئولیت هایی مانند فرماندهی دانشکده فرماندهی و ستاد (دافوس) سپاه، جانشینی فرمانده قرارگاه مرکزی امام حسین (ع) و معاونت عملیات سپاه پاسداران را تجربه کرد. این مصاحبه را در تابناک می‌بینید.

محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس برای نخستین بار روایتی از گم شدن هواپیمای حامل رهبر انقلاب و خودش را در آسمان در دوران دفاع مقدس و اوج جنگ به دلیل از کار افتادن سیستم رادیویی و جهت یابی هواپیما را بیان کرد. روایت محسن رضایی را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

سردار سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در چهارمین بخش از این مجموعه، محسن رضایی جزئیات کودتای نوژه را برای نخستین بار بیان کرد و فرآیند آغاز تجاوز ارتش بعث عراق از سه محور و نقش خرمشهر و سوسنگرد در متوقف کردن لشکرهای صدام در این سه محور را بیان کرد. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

انیمیشنی از مراحل ساخت سی و سه پل در عصر صفوی و دوران پادشاهی شاه عباس صفوی مراحل ساخت این پل تاریخی اصفهان را نشان می‌دهد. این ویدیو را در تابناک می‌بینید.

سردار سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در سومین بخش از این مجموعه، محسن رضایی به فرآیند تبدیل تخاصم میان ایران و عراق به منازعه و آغاز جنگ پرداخت. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

محسن رضایی برای نخستین بار خاطره ملاقاتش با امام خمینی (ره) پس از پذیرش قطعنامه را بیان کرد که امام خمینی در آن دیدار ماجرای تبعیدش به فرانسه به جای کویت را گفته است. این بخش مهم از تاریخ شفاهی انقلاب را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

صوت مکالمه محرمانه محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس و حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی فرزند امام خمینی در جریان عملیات بیت المقدس و یک روز قبل از آزادسازی خرمشهر برای نخستین بار منتشر شده که در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

سردار سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در دومین بخش از این مجموعه، محسن رضایی به ماهیت جنگ تحمیلی و ریشه‌‍‌هایش پرداخت و آثار وضعی آن رویارویی تاریخی را بر دوران کنونی بیان کرد. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

سردار سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در نخستین بخش از این مجموعه، محسن رضایی روند آغاز جنگ، تحرکات ارتش بعث عراق، واکنش بنی صدر و آنچه در گام نخست هشت سال جنگ رخ داد را بیان کرد. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

محسن رضایی درباره یادآوری روزهای آغازین جنگ گفت: «در مرداد ماه به عنوان فرمانده اطلاعات سپاه به همراه علی شمخانی فرمانده سپاه خوزستان به مناطق مرزی رفتیم و با مشاهده انبوه تانک‌ها به بنی صدر گفتیم صدام حسین قرار است حمله کند اما بنی صدر گفت عراق حمله نمی‌کند مگر اینکه شما پاسدارها جنگ درست کنید!» محسن رضایی یادآور شد: «بنی صدر ۱۰ روز قبل از حمله صدام در شورای دفاع گفت ۱۰ هزار دلار دادم به یک نفر برایم اطلاعات جمع کرده که قرار است ارتش عراق به ایران حمله کند.» روایت فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس را می‌بینید و می‌شنوید.

آمنهوتپ سوم | Amenhotep III پادشاه و خدایگان مصر در فاصله 1388 تا 1351 پیش از میلاد مسیح، یکی از مهم‌ترین فرعون‌های مصر باستان بود. این فرعون پس از مرگ پدرش، تحوتموس چهارم به جای او بر تخت نشست. او از شهبانوی سوگلیش تیه دو پسر داشت که یکی از آنان با نام آخناتون پس از پدر بر تخت نشست. او روی هم سه پسر داشته که یکی دیگر از پسرانش اسمنخکاره رازآمیز است که پس از آخناتون به پادشاهی رسید. او همچنین در سال دهم پادشاهی‌اش با گیلوخپا دختر شوت‌تارنای دوم پادشاه میتانی پیمان زناشویی بست. تاکنون 250 تندیس از آمنهوتپ سوم به دست آمده‌است. این تندیسها سراسر زندگی آمنهوتپ را پوشش می‌دهند. مومیایی آمنهوتپ سوم در داخل محفظه تابوت که متعلق به ستی دوم بود دوباره دفن شد. کتیبه عمودی عنوان Seti II به وضوح روی جلد دیده می شود و با یک کتیبه افقی کوچکتر به نام Amenhotep III. فراعنه سلسله هجدهم تا بیستم مصر توسط مردم محلی در حدود 1871 و پس از آن، توسط مصر شناسان در حدود 1881 کشف شدند. این مجموعه حاوی مجموعه‌ای خارق العاده از بقایای مومیایی شده و تجهیزات تشییع جنازه بیش از 50 پادشاه، ملکه و سایر اعضای خانواده سلطنتی پادشاهی جدید بود. تصاویر مومیایی این پادشاه و محتوای داخلش را می‌بینید.

گروهی 4 نفره از رزمندگان حزب الله لبنان در حمله‌ای به مواضع ارتش رژیم صهیونیستی در ارتفاعات موسوم به «جبل الرفیع» در «اقلیم‌التفاح» در جنوب لبنان 22 شهریور 1376 مطابق با 12 سپتامبر 1997 میلادی توانستند ضرباتی به نیرو‌های دشمن وارد کنند. این رزمندگان حزب الله پس از عملیات و هنگام عقب‌نشینی از موقعیت تحت اشغال دشمن، با آتش شدید نیرو‌های صهیونیست که در نزدیکی جبل الرفیع حضور داشتند، روبرو شدند که به جز یک نفر، همگی به شهادت رسیدند و پیکر هر سه آنان به دست نیرو‌های ارتش رژیم اشغالگر قدس افتاد. نظامیان صهیونیست هر سه پیکر را با خود به سرزمین‌های اشغالی منتقل کردند و بدونِ داشتن اطلاع از هویت آنان، تصاویر هر سه پیکر را در تلویزیون رژیم صهیونیستی نمایش دادند. مدت کوتاهی از پخش این تصاویر نمی‌گذشت که مشخص شد یکی از این سه رزمنده شهید، «سید محمدهادی نصرالله» فرزند ارشد سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان است. پیکر شهید هادی نصرالله و 40 شهید دیگر به همراه 60 اسیر، سال بعد در مبادله با جسد نظامی صهیونیست به لبنان بازگشت و در «روضه الشهیدین» گلزار شهدای حزب الله در جنوب بیروت به خاک سپرده شد. فیلمی که تلویزیون اسرائیل از پیکر سید هادی نصرالله 18 ساله در آن زمان منتشر کرد و پخش همین تصویر باعث شد نصرالله به محبوب ترین چهره لبنان تبدیل شود را می‌بینید. شهادت در مکتب شیعه پایان مسیر نیست و آغاز بیداری وجدان و حرکت آزادگان و گذر از مسیر پرسنگلاخ تردید است. در تابناک می‌بینید.

مستند نقطه عطف: یازده سپتامبر و نبرد با تروریسم | Turning Point: 9/11 and the War on Terror به کارگردانی برایان نپنبرگر محصول سال 2021، یک مجموعه مستند درباره حملات یازده سپتامبر 2001 به آمریکا است که به طور مفصل از ابتدای حادثه تا حمله به افغانستان و چالش‌هایی که آنها پس از حمله به این کشور با آن درگیر بودند را روایت می‌کند. در این مستند علاوه بر تصاویر فوق العاده، روایت‌های از بازماندگان حوادث یازده سپتامبر، مقامات دولتی، اعضای سابق سیا، کهنه سربازان ایالات متحده، سربازان ارتش ملی افغانستان، فرماندهان طالبان، مقامات دولت افغانستان، جنگ سالاران افغان و غیرنظامیان افغان در کنار هم قرار گرفته و تصویری قابل تامل را ارائه می‌دهد. مجموعه این مستند فوق العاده 257 دقیقه‌ای را یک‌جا در تابناک تماشا می‌کنید.

مستند یازده سپتامبر: درون اتاق جنگ رئیس جمهور | 9/11: Inside the President's War Room به کارگردان آدام ویشارت روایتی متفاوت از حمله به آمریکا در یازده سپتامبر 2011 است. در این مستند جورج دبلیو بوش، دیک چینی، کاندولیزا رایس، کالین پاول، اندی کارت، دن بارتلت، دبورا لوور، جاش بولتن، آری فلیشر، کارل روو، مارک تیلمن خلبان ایر فورس وان و تد اولسون روایت‌هایشان را از آنچه در این روز رخ داد را مقابل دوربین بیان کردند. این مستند را با زیرنویس فارسی در تابناک می‌بینید.

مستند یازده سپتامبر: دقیقه به دقیقه | 9/11: Minute by Minute به کارگردانی پیرز گرلند محصول سال 2021 به مرور لحظه به لحظه حادثه یازده سپتامبر 2001 می‌پردازد؛ حادثه‌ای که تاثیر عمیق بر آمریکا و جهان داشت و منجر به زنجیره‌ای از حوادث شد. چهار حمله هماهنگ شده از طریق ربایش هواپیما توسط 19 نفر اجرا شد جان هزاران نفر را در آن روز گرفت و نقص های ساختار امنیتی و دفاعی آمریکا در آن مقطع را آشکار کرد. این مستند متکی بر فیلم‌های بایگانی و بازسازی‌ها، لحظات حساسی را که جامعه آمریکا را مجبور به تغییر برای همیشه کرد، نشان می‌دهد؛ روزی که به سیاه‌ترین روز تاریخ آمریکا لقب گرفته را لحظه به لحظه با زیرنویس فارسی در تابناک تماشا می‌کنید.

ویدیویی منتسب به اصفهان در سال 1306 و ویدیویی دیگر منتسب به این شهر تاریخ در سال 1335 یعنی سی سال بعد منتشر شده که تحولات در این شهر را به خوبی نشان می‌دهد. نسخه کامل ویدیوی اول را پیش از این تابناک منتشر کرده بود که در خبرهای مرتبط این خبر می‌توانید ببینید. این دو ویدیوی تاریخی که احوال مردمان آن دوران اصفهان را تا حدودی روایت می‌کند، در تابناک می‌بینید.

یوسف خان از خواص هرات بود که در سال 1290 خورشیدی با نام محمدعلی‌شاه در مشهد اعلام استقلال کرد. روس‌ها به این بهانه در 9 فروردین 1291، مشهد را به توپ بستند و بسیاری از مردم، شهروندان و زائرین کشته شدند. ادعای او این بود که باید محمدعلی شاه، فرزند مظفرالدین شاه، به قدرت برسد و ما مشروطیت را نمی‌خواهیم. او کم‌کم افرادی را به دور خود جمع کرد و صحن نو را به عنوان مرکز برنامه‌های خود قرار داد. هنوز مدتی از این ماجرا نگذشته بود، که دو نفر دیگر به نام‌های سید محمد طالب‌الحق یزدی پسرعموی سید ضیاءالدین نخست وزیر کودتای رضاخان و نایب علی‌اکبر با یوسف هراتی هم‌داستان شدند و در گوشه و کنار شهر آشکارا بر ضد مشروطه‌طلبان تبلیغ کردند. طالب‌الحق همه روزه به منبر می‌رفت و نوید و هشدار می‌داد که محمدعلی شاه به ایران آمده و در گرگان می‌باشد و ما احمد شاه پسر او را قبول نداریم. یوسف هراتی و سید محمد طالب‌الحق به همراه یارانشان در مسجد جامع گوهرشاد جمع می‌شدند و از این مسجد به عنوان مرکز برنامه‌های‌شان استفاده می‌کردند و این ماجرا حدود سه ماه طول کشید. به همین سبب از اول محرم ۱۳۳۰ق قشون سواره و پیاده روس با توپخانه وارد مشهد و در ارگ و سربازخانه‌ها مستقر شدند. حمله قزاقان روسی مستقر در مشهد به حرم حضرت امام رضا (علیه‌السّلام) در حقیقت واکنش آنها به ردّ اولتیماتوم روسیه به ایران برای انحلال ۴۸ ساعته «ژاندارمری خزانه» بود. «ژاندامری خزانه» نیرویی بود که مورگان شوستر آمریکایی خزانه‌دار کل ایران آن را برای وصول مالیات از متنفذین تشکیل داده بود (خرداد ۱۲۹۰) و یک افسر انگلیسی به نام «ماژور استوکس» که وابسته نظامی سفارت انگلیس بود را به ریاست آن گماشته بود. این اقدام سبب خشم روسها شد که در آن زمان با انگلیسی‌ها تعارض منافع داشتند و از این رو دولت روسیه «ژاندارمری خزانه» را مخالف سیاست و منافع خود در ایران دانست و برای برچیدن آن ۴۸ ساعت ضرب‌الاجل اعلام کرد. با وجود تعطیلی مجلس شورای ملی، نمایندگان جلسه اضطراری و فوق‌العاده تشکیل داده و به اولتیماتوم دولت روسیه اعتنایی نکردند. همین مسئله سبب شد تا قزاقان روسی در شهرهای مختلف جنایاتی را مرتکب شوند و در مشهد نیز حرم مطهر امام هشتم را به توپ بستند. به راه انداختن فتنه یوسف خان هراتی و سید محمد طالب‌الحق، یکی از اقدامات مامورین‌ سیاسی‌ و نظامی روسیه، پس از قتل عام تبریز و اولتیماتوم ۱۳۲۹ق، برای اجرای مفاد قرارداد ۱۹۰۷ م در شمال ایران و مداخله مستقیم نظامی در مناطق تحت نفوذ از جمله مشهد بود. روس‌ها ابتدا افراد‌ شرور‌ و ماجراجو‌ را به ایجاد آشوب تحریک کردند و سپس به بهانه ‌حفظ جان و مال اتباع خود، مداخله نظامی کردند و به دنبال این‌ سیاست‌ با کمک اشرار در‌ خراسان‌، آشوب برپا کردند یوسف هراتی در واقع یکی از اتباع افغانستان بود که سال‌های زیادی در افغانستان خبرنگارِ مستخدمِ روس‌ها‌ بود‌. سربازان روسی که هدف‌شان مداخله مستقیم در امور شهر بود، زد و خورد بین سربازان دولتی و اشرار را دستاویز قرار دادند و به نام حفظ اتباع روسیه اداره نظمیه مشهد را طبق نقشه قبلی در دست گرفتند و افراد پلیس را خلع ‌سلاح‌ و حکومت نظامی در شهر برقرار کردند. در روز شنبه دهم ربیع الثانی سال ۱۳۳۰ ق مطابق با دهم فروردین ۱۲۹۰ ه. ش اعلامیه‌ای از طرف کنسولگری روس صادر شد، که اگر اشرار تا دو ساعت به غروب مانده از صحن و حرم خارج نشوند؛ ناگزیر به کمک قوای مسلح و گلوله‌های توپ آنها را متفرق خواهند ساخت.‌ ساعاتی بعد سربازان روسیه به دستور کنسول آن‌ کشور، حرم مطهر را به بهانه متفرق نمودن اشرار محاصره کردند. از آن طرف اشرار و آشوب‌طلبان روی پشت بام مسجد جامع و بالای گلدسته‌ها با تفنگ جمع شدند و خود طالب الحق که سردسته آنها بود مقابل حرم مطهر مستقر گردید. با پایان ضرب الاجل از چند جانب صدای غرش توپ‌ها بلند شد و گنبد مطهر را گلوله باران کردند. عده‌ای از سربازان روس با مسلسل و توپ‌های سبک پیشروی کردند و حرم مطهر و ضریح حضرت را به گلوله بستند. اصابت گلوله‌های توپ بر گنبد آسیب زیاد وارد کرد، در ۱۸ محل گلوله‌های توپ که مانند کله قند بود، گنبد مطهر را سوراخ کرد و به داخل گنبد افتاد و خرابی‌ها به بار آورد. پس از دو ساعت بمباران نمودن، به هنگام غروب نظامیان سواره و پیاده روس با حال تهاجم وارد صحن مقدس شدند، زوار و مردم به داخل حرم مطهر پناهنده شدند و درهای حرم را بستند. عده‌ای از نظامیان روس به پشت بام حرم رفته از پنجره ‌های گنبد و رواق‌ها به داخل حرم شلیک می‌کردند. عده‌ای از آنان وارد دارالسیاده شده از شبکه‌های پنجره نقره به داخل حرم شلیک می‌کردند و نیز دسته دیگر از شبکه‌های پنجره فولاد صحن عتیق (انقلاب) حرم مطهر را تیرباران کردند. در صحن و حرم مطهر تعداد زیادی کشته و زخمی شدند. قزاق‌های روس، پس از کشتار مردم و تخریب بی رحمانه، با اسب وارد صحن مطهر شده و بسیاری از آثار هنری و اموال خزانه حرم را به سرقت بردند. مرتضی قلی خان متولی باشی آستان قدس رضوی بیرق سفیدی بر سر چوب بلند کرد و از قوای روس امان خواست. فرمانده روسی که چنین دید دستور آتش بس صادر کرد. سپس متولی باشی و خدام حرم و مردم نیز به جمع‌آوری کشتگان و زخمی‌ها پرداختند. مدت چهار روز این مکان مقدس در تصرف روس‌ها بود و مقدار زیادی اشیاء نفیس و قیمتی به یغما رفت. اشرارکه عامل اصلی‌این مفاسد بودند در تاریکی شب از دروازه‌ای که در دست قشون روس‌ها بود گریختند بدون آن که آسیبی به یک نفر از آنها برسد و تنها شماری‌ زوار‌ و مردم بی‌گناه کشته و مجروح شدند. از میان شورشیان تنها طالب‌الحق دستگیرشد. متولی آستانه، یوسف هراتی را پس از فرار در قهوه خانه‌ای دید که‌ روس‌ها‌ در حال پذیرایی از او بودند. سرانجام یوسف خان هراتی و طالب الحق به دست حامیان خود یعنی سربازان روس کشته شدند. اما سرنوشت نیکولای دوم امپراتور روسیه که دستور این جنایت تاریخی را داد، چه بود؟ در این ویدیو می‌بینید.

الیاهو بن شائول کوهن | אֱלִיָּהוּ בֵּן שָׁאוּל כֹּהֵן معروف به الی کوهن جاسوس اسرائیلی بود که با هویت جعلی كامل أمين ثابت به عنوان یک تاجر سوری که ساکن آرژانتین بوده، به سوریه بازگشت. او در سوریه در ظاهر از تندروترین، جدیترین و پیشروترین افرادی بود که با اسرائیل مخالفت می‌ورزید. او با تمهیداتی زمینه لو رفتن موقعیت‌های نظامی سوریه و شکست سوریه در جنگ با اسرائیل را فراهم کرد. مهم‌ترین اطلاعات جمع شده توسط او وقتی بود که از بلندیهای جولان بازدید کرد و موفق شد اطلاعات نظامی سوریه در آن منطقه را به اسرائیل منتقل کند. کوهن وانمود کرد که برای کمک به سربازانی که زیر آفتاب کشیک می‌دادند قصد دارد درختانی را در بالای سر آنها بکارد. بعداً این درختها به عنوان هدف برای ارتش اسرائیل مورد استفاده قرار گرفت. کوهن بازدیدهای زیادی از قسمت جنوبی انجام داد و عکسها و نقاشی‌های زیادی از این منطقه برای اسرائیل تهیه نمود. کوهن موفق شد دوستان بسیار زیادی در بین افراد عالی‌رتبه ارتش سوریه به دست آورد. بعضی گزارش‌ها می‌گویند که او دوستی زیادی با امین الحافظ داشت، ولی حافظ این دوستی را تکذیب می‌کند. بعد از این که حافظ رئیس‌جمهور شد، کوهن حتی برای پست وزیر دفاع در نظر گرفته شده بود. کوهن همچنین موفق شد از برنامه مخفی ارتش سوریه برای ایجاد پدافندِ چندلایه پرده بردارد. ارتش اسرائیل تنها انتظار یک لایه دفاعی را داشت و اطلاعات کوهن برایش بسیار ارزشمند بود. کوهن در سال 1964 به طور مخفیانه به اسرائیل بازگشت تا بتواند در زمان زایمان همسرش در کنار او باشد. کوهن، در مجلس ملی سوریه با فریادهایش اسرائیل را به بدترین اقدامات متهم می‌کرد. دستور موساد به او این بود که تا می‌توانی علیه اسرائیل بگو و بنویس تا وانمود کنی دشمن شماره یک اسرائیل هستی. او در زمان دستگیری نفر سوم برای جانشینی رئیس جمهور سوریه بود و از این سطح نفوذ برخوردار شده بود. با وجود فشارهای بین المللی از جمله درخواست پاپ پل ششم، سوریه در 18 مه 1965، این ابرجاسوس را در ملأ عام اعدام کرد و مخفیانه دفن کرد تا اسرائیل نتواند به جنازه‌اش دست یابد. تصاویر رنگی شده از اعدام این ابرجاسوس را می‌بینید.

سلاح نیروهای جاوید از برترین سلاح‌های روز آن زمان برخوردار بودند از جمله آنها می‌توان نیزه، شمشیر، گرز، خنجر و کمان اشاره کرد. اکنون در این ویدیو تیغه تیری که با کمان هدف قرار داده می‌شد را ببینید که با چه ابتکاری ساخته شده بود.

تصاویری از حضور شهید سردار حاج قاسم سلیمانی در کاخ صدام حسین پس از سقوط حکومت بعث عراق را می‌بینید.