در مورد نفت در برابر غذا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

پس از حمله عراق به کویت، آمریکا پس از بمباران و نابود کردن زیرساخت‌های عراق با تکیه بر قطعنامه سازمان ملل تحریم‌های همه جانبه سنگینی علیه عراق اعمال کرد. آسمان عراق را منطقه پرواز ممنوع اعلام کرد و حمل و نقل پول و کالا از و به عراق را متوقف کرد. پس از بحران انسانی در عراق در اثر مواد غذایی و دارو شورای امنیت سازمان ملل برنامه نفت در برابر غذا را اجرا کرد که خود یک فاجعه انسانی دیگر را در پی داشت. این مستند که توسط دفتر مولتی مدیا «تابناک» با تکیه بر منابع بر جای مانده تهیه شده، به بازخوانی فاجعه انسانی که در دوران نفت در برابر غذا در عراق رخ داد و تبعات آن می‌پردازد.

این برنامه از نظر ساختار شبیه برنامه نفت در برابر غذا یی است که سازمان ملل برای عراق اجرا کرد؛ با این تفاوت که به جای سازمان ملل، آمریکا و عراق در آن مشارکت دارند. به این ترتیب که یک حساب بانکی در بانک مرکزی عراق افتتاح و پول فروش نفت ایران به آن واریز می‌شود. سپس عراق از این پول به منظور خرید کالا برای ایران استفاده می‌کند.

رصد‌خانه «تابناک»، خبر‌هایی برای مخاطبان آماده می‌کند که غیررسمی هستند یا اینکه کمتر از اهمیت خود، مورد توجه قرار می‌گیرند. تیتر‌هایی مانند: قرار است با نتیجه نظرسنجی، فردوسی‌پور را کنار بگذارند؟/مخالفان هاشمی، از او نزد رهبر انقلاب، سعایت کردند؟/آخرین وضعیت پرونده یک مدیر بازداشتی و ... که رصد‌خانه امروز تابناک را تشکیل می‌دهند.

پس از حمله عراق به کویت که با حمله متقابل آمریکا با همراهی شماری از کشورهای عربی به نیروهای عراقی و عقب راندن پرتلفات عراق از کویت همراه شد، روند ساقط کردن حکومت صدام حسین آغاز شد و در نخستین گام‌ها، با قطع ارتباطات مالی عراق با شبکه بانکی جهان و همچنین ممانعت از هرگونه صادرات عراق از جمله صادرات نفت، عراق محاصره اقتصادی شد. همزمان با این اقدام بی‌رحمانه که مرگ میلیون‌ها نفر را در پی داشت، برای مشروعیت بخشیدن به این محاصره کامل اقتصادی، «برنامه نفت در برابر غذا /Oil-for-Food Program» سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه 986 شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ 14 آوریل 1995 آغاز شد و تا 21 نوامبر 2003، همزمان با اشغال نظامی عراق توسط آمریکا ادامه یافت. مطابق قطعنامه 986 شورای امنیت عراق می‌توانست محصولات نفتی خود را صادر کرده و از عواید آن برای بهره‌گیری در جهت نیازهای انسانی (مواد غذایی و دارویی) استفاده کند، عراق ابتدا این قطعنامه را در 15 آوریل 1995 رد می‌کند ولی در نهایت در 20 می 1996 آن را می‌پذیرد. در این دوران نفت عراق به میزان مشخصی به شماری از کشورهای مشخص شده نظیر ترکیه فروخته می‌شد و در عوض از شماری از کشورها نظیر عمان، محموله‌های غذا و دارو پس از بازرسی و اطمینان از عدم مخفی بودن دیگر کالاها در میان آنها، وارد عراق می‌شد. در این دوران به واسطه تحریم های اعمال شده از سوی آمریکا و کمیته بین المللی در کشور عراق، ارزش دینار عراقی در اواخر سال 1995 میلادی، به ارزشی معادل 0.00033 دلار آمریکایی رسید. حال آن که ارزش آن در زمان ریاست جمهوری صدام حسین در سال 1982، برابر با 3.22 دلار آمریکایی بوده که کاهش 99 درصدی ارزش دینار عراق به سبب رخداد جنگ خلیج فارس و تحریم های اعمال شده در آن کشور را نشان می دهد. تصاویری از اجرای این برنامه در عراق و همچنین صرافی‌ها که نشان می‌دهد چه حجمی از پول عراق با اسکناس دلار تبادل می‌شد را در تابناک می‌بینید.

اعلام زمان پایان حالت فوق‌العاده در ترکیه، احداث پایگاه نظامی آمریکا در الانبار عراق، 29 کشته و زخمی در اعتراضات جنوب عراق و روسیه به دنبال قرارداد نفت در برابر غذا با ایران، از جمله مهم ترین خبرها و رویدادهای خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به پرداختن به نقش ایران در سوریه در دیدار ترامپ و پوتین نیز اشاره کرد.

رصد‌خانه «تابناک»، خبرهایی برای مخاطبان آماده می‌کند که غیررسمی هستند یا اینکه کمتر از اهمیت خود، مورد توجه قرار می‌گیرند. تیترهایی مانند:کنایه کمالی به انفعال فراکسیون امید/ چرا علم‌الهدی مخالف بی‌بندوباری است؟/روایت کوثری از پیام رهبر انقلاب به آیت الله سیستانی و... رصد‌خانه امروز تابناک را تشکیل می‌دهند.