کلیات

درون‌بینی یا آندوسکوپی ( Endoscopy) در پزشکی، عمل دیدن و مشاهدهٔ درون بدن با مقاصد تشخیصی یا گاهی درمانی است که با دستگاهی به نام درون‌بین صورت می‌گیرد. حفره‌ها و مجاری درون بدن امکان استفاده از دستگاه درون‌بین را برای معاینهٔ پزشکی درون بدن فراهم کرده‌است. اصول کار درون‌بینی، استفاده از یک آینه و نور بازتابیده‌است.

متخصصان داخلی برای دیدن پوشش مری و معده از راه درون‌بینی، لولهٔ ضخیمی را از حلق بیماران عبور می‌دهند که این، برای بسیاری از آن‌ها ناراحت‌کننده است برای همین در اکثر مواقع از بیهوشی لایت یا خواب عمیق توسط داروی بیهوشی استفاده می‌کنند.

امروزه در درون‌بینی، تصاویر گرفته‌شده از بدن به یک واحد پردازشگر ویدئویی منتقل می‌شوند و در بیشتر اعمال جراحی آندوسکوپی، از ویدئو و دوربین‌ها برای دیدن و ثبت عمل استفاده می‌شود. با این روش، تصاویر رنگی قابل ضبط و ذخیره شدن به‌دست می‌آید. به تازگی آزمایش‌هایی نیز با یک دوربین کوچک بلعیدنی (کپسول آندوسکوپی) برای درون‌بینی دستگاه گوارش انجام شده‌است.

امروزه درون‌بینی، رایج‌ترین و دقیق‌ترین روش معاینه برای دیدن انحرافات و گرفتگی‌های بینی نیز هست.

درون‌بینی در عمل جراحی دیسک کمر نیز کاربرد دارد. از مهم‌ترین مزیت‌های عمل جراحی دیسک کمر با روش درون‌بینی، ترخیص سریع بیمار پس از عمل، کاهش درد، طول برش جراحی و محدودیت‌های حرکت و بهبودی سریع است. با این روش برخلاف روش‌های معمول و قدیمی‌تر، رباط‌ها و عناصر پیرامون مهره آسیب نمی‌بیند.

تاریخچه

برای نخستین بار درون‌بین دارای منبع نور در سال ۱۸۹۴/۵ توسط جان مکاینتایر در بیمارستان سلطنتی گلاسکو در اسکاتلند برای بررسی حنجره استفاده شد.

کاربرد در حوزهٔ پزشکی

برای هر کدام از موارد زیر در پزشکی ممکن است از درون‌بینی استفاده کنند:

تأیید تشخیص، اغلب با انجام بیوپسی برای بررسی شرایطی مانند کم‌خونی، خون‌ریزی، التهاب و سرطان‌های دستگاه گوارش.

درمان‌هایی مانند کتتر گذاشتن برای رگ خونریزی کننده، گشاد کردن مری باریک، برداشتن یک پولیپ یا از بین بردن یک ضایعهٔ خارجی.

سازمان‌های تخصصی که در مشکلات گوارشی متخصص هستند، توصیه می‌کنند که بسیاری از بیماران مبتلا به مری بارت، درون‌بینی را به‌صورت دوره‌ای انجام دهند.

ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی می‌توانند از درون‌بینی برای بررسی هر یک از قسمت‌های بدن که در زیر بیان شده‌است، استفاده کنند:

دستگاه گوارش:

• مری، معده و دوازدهه (ازوفاگوگاسترودئودنوسکپی)
• روده باریک (Enteroscopy)
• روده بزرگ / کولون (کولون‌بینی، سیگموئیدوسکوپی)
• درون‌بینی مغناطیسی
• مجرای صفراوی
• درون‌بینی رتروگراد (cholangiopancreatography یا ERCP)، کلانژیوپانکروتسکوپی با کمک دوازدهه‌بین (دئودنوموسکوپ)
• راست‌روده (راست‌روده‌بینی) و مخرج (مخرج‌بینی)، هر دو با عنوان (پروکتوسکوپی) نیز نامیده می‌شوند.

دستگاه تنفسی

• بینی (rhinoscopy)
• راه هوایی فوقانی (حنجره‌بینی)
• راه هوایی تحتانی (برونکوسکوپی)
• گوش (گوش‌بین)

دستگاه ادراری (سیستوسکوپی)

دستگاه تولیدمثل زنان (gynoscopy)

• گردن رحم (کولپوسکوپی)
• رحم (هیستروسکوپی)
• لوله‌های فالوپ (فالوپوسکوپی)

حفره‌های بدن که به‌صورت عادی بسته‌اند. (از طریق برش کوچک):

• حفره شکمی یا لگنی (لاپاروسکوپی)
• داخل مفصل (آرتروسکوپی)
• ارگان‌های قفسهٔ سینه (توراکوسکوپی و مدیاستینوسکوپی)

آندوسکوپی برای بسیاری از روندهای زیر استفاده می‌شود:

• آمنیون (آمنیوسکوپی)
• جنین (فتوسکوپی)

جراحی پلاستیک

پاناندوسکوپی (یا آندوسکوپی سه‌گانه)

• ترکیب حنجره‌بینی، ازوفاگوسکپی و برونکوسکوپی

جراحی ارتوپدی

• جراحی دست مانند انتشار تونل کارپال آندوسکوپی
• جراحی زانو مانند بازسازی رباط صلیبی قدامی
• فضای اپیدورال (اپیدوروسکوپی)
• بورس (بورسکتومی)

جراحی ریشه‌درمانی

• جراحی سینوس فکی
• جراحی ریشه دندان

جراحی آندوسکوپی اندونازال

جراحی آندوسکوپی ستون مهره‌ها

آندوسکوپی یک روش ساده است که اجازه می‌دهد تا یک پزشک در داخل بدن انسان با استفاده از یک ابزار به‌نام آندوسکوپ نگاه کند. ابزار برش را می‌توان به انتهای اندوسکوپ متصل کرد و سپس می‌توان از دستگاه برای انجام جراحی استفاده شود که معمولاً فقط جای زخم کوچکی باقی می‌ماند.