کلیات
پلاکت (Platelets) یا ترومبوسیت‌ها و یا گِرده (مصوب فرهنگستان) اجسام کروی یا بیضوی کوچکی به قطر ۴–۲ میکرون هستند که از قطعه قطعه شدن سیتوپلاسم سلول‌های بزرگی به نام مگاکاریوسیت در مغز استخوان حاصل می‌شود. پلاکت‌ها هسته ندارند. با وجود این در مهره‌داران پست سلول‌های هسته داری به نام ترومبوسیت معادل پلاکت می‌باشد. پلاکت سیتوپلاسم وسیع و گرانول‌های گرد متعدد دارند. پلاکت‌ها را ترومبوسیت نیز می‌نامند. تعداد پلاکت‌ها ۴۰۰–۱۵۰ هزار در هر میکرولیتر خون می‌باشد؛ و عمر آن‌ها ۱۱–۸ روز می‌باشد. هر پلاکت توسط غشایی غنی از گلیکوپروتئین محصور شده و بررسی‌ها بیان‌گر وجود آنتی‌ژن‌های گروه خونی ABO در غشای پلاکت‌ها می‌باشد.
عملکرد
کار اصلی پلاکت جلوگیری از خونریزی است؛ که این عمل با چسبیدن پلاکت‌ها به همدیگر و محل آسیب دیده رگ و ترشح مواد دخیل در انعقاد انجام می‌گیرد. تحریک پلاکت‌ها در محل آسیب عروقی باعث ترشح ADP می‌گردد که ADP چسبیده به سطح پلاکت موجب چسبیدن پلاکت‌ها بهم و تشکیل توده پلاکتی را می‌کند که به صورت درزگیر عمل کرده و از ادامه خونریزی جلوگیری می‌کند. هم‌زمان با ترشح ADP، سروتونین و ترومبوبلاستین پلاکتی نیز ترشح می‌گردد؛ که اولی باعث انقباض رگ‌ها و دومی باعث تبدیل پروترومبین به ترومبین می‌شود. ترومبین، فیبرینوژن محلول پلاسما را به فیبرین غیر محلول تبدیل می‌نماید که سلول‌های خونی در لابه‌لای توری ظریف حاصل از فیبرین گرفتار شده و لخته تشکیل می‌گردد.
پلاکت‌ها در رشد و تکامل، ایجاد یا از بین بردن سلول‌های سرطانی و فاکتور رشدی مشتق از پلاکت (PDGF) نیز مشارکت دارند.
تعداد طبیعی پلاکت
تعداد پلاکت طبیعی در خون بین ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰۰ در هر میکرومیلی‌لیتر است. پلاکت بالای ۵۰۰۰۰۰ را بیماری ترومبوسیتوز و پلاکت‌های کمتر از ۱۰۰۰۰۰ را بیماری ترومبوسیتوپنی می‌نامند. درصورتی که تعداد پلاکت‌ها خون کمتر از تعداد ۱۰۰۰۰۰ باشد درصورتیکه ضربه‌ای به دست یا پا بخورد کبود رنگ یا همان بنفش تیره خواهد شد
دلایل پایین بودن پلاکت خون
بزرگ شدن طحال
خون ریزی شدید و مصرف پلاکت خون
لوسمی یا سرطان خون
ترومبوسیتوپنی
انواع وراثتی کمبود پلاکت
انعقاد منتشر خون در داخل رگ‌ها
شیمی درمانی بعد از سرطان
عفونت و نارسایی مغز استخوان
در مورد پلاکت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۷۷۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۷
کاهش پلاکت خون باعث خونریزی خواهد شد، زیرا وظیفه اصلی پلاکت خون جلوگیری از خونریزی است. کمبود آن باعث خونریزی غیرطبیعی در پوست و دیگر قسمت‌های بدن می‌شود.
کد خبر: ۹۹۰۲۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۲
کد خبر: ۱۰۰۲۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۴
کد خبر: ۹۰۱۴۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۰۴
کد خبر: ۸۷۴۱۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۹
به دنبال رشد مصرف "پلاکت" در مراکز درمانی اعلام شد
کد خبر: ۷۴۰۶۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۳۰