سخنگوی سازمان انتقال خون اعلام کرد: در سال گذشته ۳۱ هزار و ۱۰۸ واحد پلاکت آفرزیس در مراکز درمانی توزیع شده است و هم اکنون ۱۷ درصد پلاکت مورد نیاز مراکز درمانی کشور با اهدای مستقیم و به روش آفرزیس تولید می‌شود.
به گزارش ایسنا، دکتر بشیر حاجی بیگی - سخنگوی سازمان انتقال خون ضمن اعلام این مطلب افزود: هم اکنون در ۳۱ مرکز استان کشور امکان اهدای خون به روش آفرزیس وجود دارد.
پلاکت چیست؟
امروزه مصرف پلاکت در کشور با توجه به افزایش سن و گسترش روز افزون مراکز خون و آنکولوژی و تشخیص به موقع بیماری های خونی، افزایش چشمگیری داشته باشد.
حاجی بیگی با اشاره به اینکه پلاکت یکی از ترکیبات خون است که به انعقاد و کنترل خونریزی در بدن کمک می کند، گفت: مقدار پلاکت در هر میلی متر مکعب از خون دست کم ۱۵۰ هزار سلول و حداکثر ۴۰۰ هزار سلول پلاکت است که در عمل انعقاد خون نقش دارند و در جلوگیری از خونریزی رگها به وسیله تشکیل توده پلاکتی به ترمیم جداره عروق کمک می‌کنند.
وی گفت: با تزریق هر واحد پلاکت میزان پلاکت‌های بدن بیمارتقریبا ۱۰ هزار عدد در هر میلی‌متر مکعب افزایش می‌یابد.
حاجی بیگی تاکید کرد: امکان نگهداری پلاکت در خارج از بدن و درون کیسه‌های نگهداری تا ۳ روز است و این فرآورده حیاتی باید در دمای ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد (دمای اتاق) نگهداری شود.
پلاکت رندوم چیست؟
حاجی بیگی درباره شیوه های تهیه پلاکت گفت: بیشتر پلاکتی که در حال حاضر در کشور تهیه و تولید می شود، پلاکت رندوم (Random) است و باید در همان ۶ ساعت اولیه پس از اهدای خون از دیگر سلولها و بخش های خون جدا شود و هر شش واحد آن که توسط شش نفر از اهدا کنندگان خون تهیه می شود یک دُز درمانی است.
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، طی سال ۹۸ نزدیک به ۹۵۰ هزار واحد پلاکت در مراکز درمانی و بیمارستانی کشور توزیع شده که به صورت رندوم توسط اهدا کنندگان خون در کشور اهدا شده است.
پلاکت آفرزیس هدف پیش رو
حاجی بیگی با اشاره به اینکه باید تهیه پلاکت در آینده به شیوه اهدای مستقیم انجام شود، گفت: در روش آفرزیس پلاکت از خون جدا شده و سایر اجزای خون همزمان به بدن اهداکننده باز می‌گردد.
سخنگوی سازمان انتقال خون در توضیح این روش گفت: در تهیه پلاکت به روش آفرزیس خون اهداکننده توسط ست یک بار مصرف جدا و وارد دستگاه تمام اتوماتیکی می شود که می تواند ترکیبات خون را از هم جدا کند. در هر بار اهدای پلاکت به روش آفرزیس به اندازه ۶ تا ۸ واحد اهدای خون به روش معمول پلاکت جمع آوری می شود.
حاجی بیگی ادامه داد: تفاوت این روش دریافت پلاکت با استخراج پلاکت از کیسه‌های خون اهدایی در این است که منشأ پلاکت، یک شخص است و با میزان بیشتری پلاکت اهدا می‌شود.
وی با بیان اینکه طول عمر پلاکت ۳ تا ۵ روز است، افزود: در این روش هم پلاکت‌ها بهتر حفظ می‌شوند و هم این که به هنگام ورود به بدن گیرنده تنوع آنتی‌ژن کمتری دارد و از نظر ترمیم و اصلاح کمبود پلاکت موفق‌تر عمل می کند. پلاکتی که تنها از یک اهدا کننده دریافت می شود، احتمال واکنش بدن بیمار به پلاکت را نسبت به دریافت پروتئین های متعدد از اهداکنندگان مختلف کاهش می‌دهد.
آمار اهدای پلاکت
با نیاز روز افزون به مصرف پلاکت، طی ۱۵ سال گذشته میزان تامین پلاکت از ۴۰۰ هزار واحد به یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد در سال رسیده است.
سخنگوی سازمان انتقال خون ایران گفت: استان لرستان ۳۴.۵ درصد، استان چهارمحال و بختیاری ۳۲.۲ درصد و استان های اصفهان و یزد ۲۹.۲ درصد از فرآورده های پلاکتی مورد نیاز مراکز درمانی را در سال گذشته به روش آفرزیس تهیه کرده و از استان های پیشتاز کشور بوده اند. ۱۰۰ درصد درخواست پلاکت فرزیس مورد نیاز مراکز درمانی کشور تولید و توزیع شده است.
گفتنی است از ۹۵۰ هزار واحد پلاکت به دست آمده از خون اهدایی در سال ۹۸ برابر با ۲۶۸ هزار واحد آن در شهر تهران توزیع شده است. مراکز درمانی و بیمارستانی استان خراسان رضوی با مصرف ۷۸ هزار و ۳۹۰ واحد و استان فارس با مصرف ۷۷ هزار و ۷۲۸ واحد بیشترین مصرف کننده پلاکت در کشور بوده اند.
مصارف درمانی پلاکت
حاجی بیگی با اعلام اینکه امکان اهدای پلاکت به روش آفرزیس در همه مراکز استان ها وجود دارد، افزود: هر واحد پلاکت ارزش درمانی ۶ تا ۸ واحد پلاکت رندوم را دارد. به همین دلیل پزشکان معالج نیز از این محصول رضایت بیشتری دارند.
وی در خصوص موارد مصرف این فرآورده خونی گفت: بیماران مبتلا به سرطان خون، بیماران مبتلا به کم خونی ناشی از عملکرد مغز استخوان، بیمارانی که پیوند مغز استخوان انجام داده یا تحت درمان با داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند و بیماران تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی از جمله مصرف کنندگان اصلی این فرآورده حیات بخش هستند.
سخنگوی سازمان انتقال خون ادامه داد: افرادی که بیماریهای خونریزی دهنده یا اختلالات انعقادی دارند، بیمارانی که به تزریق پلاکت خون کامل پاسخ نمی دهند یا دارای مقاوت پلاکتی هستند و بیمارانی که اعمال جراحی بزرگ مانند جراحی قلب باز دارند از مصرف کنندگان پلاکت آفرزیس هستند.
شرایط اهدای پلاکت مستقیم
شرایط اهدای پلاکت به روش آفرزیس همان شرایط اهدای خون است و افراد از سن ۱۸ تا ۶۰ سال می توانند پلاکت اهدا کنند. وزن بالای ۵۰ کیلوگرم و همچنین اهداکنندگان پلاکت سه روز قبل از اهدا، نباید آسپرین مصرف کنند، چون آسپرین و مصرف آن فعالت پلاکت در بدن را مختل می کند.
برای اهدای پلاکت باید تعداد پلاکت های موجود در هر میکرولیتر زیر ۱۵۰ هزار عدد نباشد.
در حال حاضر در کشور ما پلاکت به صورت رندوم از خون اهدا کنندگان، به شیوه آفرزیس، اشعه دیده و کم لکوسیت تهیه می شود.
پلاکت اشعه دیده در بیمارانی که پیوند مغز استخوان شده اند و برخی از سرطانهای خون مورد استفاده قرار می گیرد و هم اکنون در شهرهای مشهد، تهران، ساری، تبریز، اصفهان، شیراز، اهواز و کرمانشاه انجام می شود.
اهداکنندگان خون پس از انجام مراحل پذیرش، معاینه و مشاوره و آزمایش‌هایی نظیر شمارش سلول های خون، تعیین گروه خون، هپاتیت C و B، ایدز و سیفلیس طی یک فرآیند یک ساعته پلاکت اهدا خواهند کرد. پلاکت اهدایی در روش پلاکت فرزیس معمولا ۲ تا ۳ روز بعد از اهدا در بدن جایگزین می شود.
اهدا کنندگان پلاکت نباید ۳ روز قبل از اهدا آسپرین مصرف کنند؛ زیرا این دارو فعالیت پلاکت در بدن را مختل می کند.
سخنگوی سازمان انتقال خون ایران با بیان اینکه افزایش سن جمعیت در کشور نیاز و مصرف پلاکت رشد بیشتری یافته، از همه اهداکنندگان خون خواست با هدف تامین این فرآورده که نقش مهمی در کیفیت درمان بیماران دارد پیش قدم شوند.
وی افزود: در روش پلاکت فرزیس تمامی کیسه ها و سوزنها کاملا استریل و یک بار مصرف هستند و خون اهدا کننده در هیچ مرحله ای با دستگاه تماس ندارد و انتقال بیماریهای عفونی از طریق این دستگاه محال است و ا هدا کنندگان می‌توانند با خیال راحت به اهدای این ماده حیات بخش اقدام کنند.
گفتنی است؛ هر اهدا کننده می‌تواند با این روش ۲ بار در هفته و حداکثر ۲۴ بار در سال پلاکت اهدا کنند؛ با این شرط که بین دفعات اهدا دست کم ۴۸ ساعت فاصله داشته باشد.
سلام بنده 1میلیون700هزار پلاکت دارم