کلیات

شناسنامه اعتباری، نشان می‌دهد که هر شخصی چه تسهیلاتی را از بانک‌ها و موسسات اعتباری دریافت کرده اند و چگونه نسبت به پرداخت اقساط آن اقدام نموده است. اگر شخص اقساط خودش را به موقع پرداخت کرده باشد شناسنامه اعتباری او مثبت و اگر در پرداخت اقساط تاخیر داشته باشد شناسنامه اعتباری او دارای سابقه اعتباری منفی خواهد بود؛ بنابراین شخص می‌تواند با پرداخت به موقع اقساط تسهیلات دریافتی اش باعث اصلاح شناسنامه اعتباری و ایجاد «شهرت اعتباری» برای خودش بشود.
در حقیقت، شناسنامه اعتباری شخص، معرفی نامه‌ای است که کارنامه و عملکرد اعتباری شخص را در زمینه پایبندی او به ایفای تعهدات نشان می‌دهد. از این رو وقتی این شخص برای دریافت تسهیلات به شعبه بانک مراجعه کند، متصدی شعبه با دریافت و ارزیابی شناسنامه اعتباری او متوجه خواهد شد این شخص تا چه میزان به تعهداتش پایبند بوده است. به عنوان مثال آیا این شخص اقساط تسهیلات قبلی خود را سر موعد تعیین شده پرداخت نموده یا این که آن را دیر پرداخت می‌کرده است.


مزایای شناسنامه اعتباری
شناسنامه اعتباری، میزان پایبندی شما در ایفای تعهداتان را برای استفاده کنندگان از شناسنامه منعکس نموده و به عنوان عاملی مهم در پرداخت تسهیلات به شما مورد توجه قرار می‌گیرد. به این معنی که شما با مدیریت پرداخت اقساط تسهیلات دریافتی تان می‌توانید زمینه کسب شهرت اعتباری را برای خود فراهم کنید.
این موضوع از دونظر دارای اهمیت است: یکی اینکه هرچه شما از شهرت اعتباری بالاتری برخوردار باشید راحت‌تر و سریع‌تر می‌توانید در مواقع لزوم تسهیلات دریافت کنید. از سوی دیگر بانک‌ها و موسسات اعتباری نیز با اطمینان بیش‌تر تسهیلات را به شما پرداخت خواهند نمود. وقتی بانک‌ها چند مشتری را به صورت همزمان مورد ارزیابی قرار می‌دهند، آن شخص که از شناسنامه اعتباری مناسب تری برخوردار باشد، شانس بیشتری برای دریافت تسهیلات خواهد داشت؛ بنابراین مثبت نگهداشتن شناسنامه اعتباری اهمیت بالایی دارد.
برخورداری از یک شناسنامه اعتباری مثبت از ارزش فراوانی برخوردار است. در کشور‌های دیگر افراد برای انجام هرگونه معاملات اعتباری مثل خرید‌های نسیه، اجاره واحد مسکونی، خرید اقساطی بیمه نامه، دریافت وام‌های خرد از صندوق‌ها و موسسات مالی خرد، انعقاد قرارداد‌های لیزینگ، تکمیل پرونده استخدام و از این قبیل، شناسنامه اعتباری خود را از سامانه اعتبارسنجی دریافت و به طرف دیگر ارائه می‌نمایند.


چه بخش‌هایی در شناسنامه اعتباری وجود دارد؟
شناسنامه اعتباری دارای چهاربخش کلی است:

اطلاعات هویتی: شامل کدملی، نام و نام خانوادگی، نام پدر، جنسیت، تاریخ تولد، محل تولد، وضعیت تاهل، شماره تماس، نشانی.
سابقه اعتباری: سابقه اعتباری، بخش اصلی شناسنامه اعتباری را تشکیل می‌دهد. این بخش حاوی اطلاعات تسهیلات دریافتی، نحوه بازپرداخت اقساط آن و سایر سوابق مثبت و منفی در عمل به تعهدات مستقیم و غیرمستقیم است.
آمار استعلام: نشان می‌دهد که شما به چه میزان در معرض استعلام از سامانه اعتبارسنجی قرار داشته اید.
اطلاعات تعهدات عمومی: این بخش حاوی اطلاعات در زمینه سوابق منفی نزد سازمان‌های دیگر از جمله چک برگشتی، بدهی به مالیات و بدهی به گمرک می‌باشد.

هر شخص دارای یک رتبه و نمره اعتباری در سامانه می‌باشد که با استفاده از اطلاعات موجود در شناسنامه اعتباری و به صورت سیستمی تولید می‌گردد.


چطور می‌توانید شناسنامه اعتباری خود را مشاهده نمایید؟
زمانی که برای دریافت تسهیلات به شعبه بانک یا موسسه اعتباری عضو سامانه مراجعه می‌کنید، با پر کردن فرم تقاضای تسهیلات و رضایت نامه دریافت گزارش، متصدی شعبه، شناسنامه اعتباری شما را از سامانه اعتبارسنجی دریافت خواهد کرد. در این هنگام شما می‌توانید با مشاهده شناسنامه اعتباری خود از اطلاعات موجود در شناسنامه مطلع شوید.


چطور سابقه اعتباری خود را بهبود دهیم؟
برای دستیابی به این مهم توصیه می‌شود موارد زیر را مدنظر قرار دهید:
۱- شناسنامه اعتباری هر شخص بیان کننده وضعیت اعتباری وی تلقی شده و ملاک ارزیابی متقاضیان تسهیلات در کشور می‌باشد؛ لذا بکوشید تا شناسنامه اعتباری خود را مثبت و بدون سابقه منفی نگهدارید.
۲- اقساط تسهیلات اعتباری دریافتی خود را به موقع پرداخت نمایید و در صورتی که در مواقعی برخی از اقساط را به موقع بازپرداخت ننموده اید به نوعی برنامه ریزی کنید تا اقساط آتی تسهیلات موجود را به موقع و بدون تاخیر واریز گردد. رعایت در پرداخت به موقع و مستمر اقساط موجب وضعیت شناسنامه اعتباری شما خواهد شد.
۳- در پذیرش ضمانت تسهیلات دیگر نهایت دقت به عمل آید چرا که در هر گونه تاخیر در بازپرداخت تسهیلات از سوی شخصی که شما ضامن وی شده اید موجب خواهد شد تا شناسنامه اعتباری شما کاهش یابد.
۴- اگر تسهیلاتی را دریافت نموده اید و مدت زیادی است که اقساط آن را پرداخت ننموده اید، با مراجعه به بانک خود و ضمن تسویه اقساط معوق و ادامه روند منظم خود در پرداخت اقساط موجب بهبود شناسنامه اعتباری تان شوید.
۵- به صورت دوره‌ای (حداقل سالی یکبار) شناسنامه اعتباری خود را از بانک‌ها و موسسات اعتباری عضو سامانه دریافت و اطلاعات آن را مورد بررسی قرار دهید.
۶- در صورتی که در اطلاعات موجود در شناسنامه اعتباری خود موارد مغایرت وجود داشت، با اعلام موضوع به شعبه بانک آن را مورد بررسی قرار دهید.
۷- در پایبندی و ایفای بموقع به تعهدات خود از جمله چک‌های برگشتی، بدهی‌های مالیاتی و سایر بدهی‌های خود کمال دقت را داشته باشند.