کلیات

جنبش جهاد اسلامی فلسطین، سازمان سیاسی و نظامی فلسطینی است که بر اساس اندیشه امام خمینی (ره) تشکیل شد. هدف این سازمان از میان بردن اسرائیل از طریق مبارزه مسلحانه و برپایی کشوری به نام فلسطین با حکومت اسلامی است. این سازمان در فهرست گروه‌های تروریستی اتحادیه اروپا، بریتانیا،  ژاپن،  آمریکا،  کانادا و چندین کشور و نهاد بین‌المللی دیگر قرار دارد.

تاریخچه

جهاد اسلامی فلسطین در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسط سه دانشجوی فلسطینی در مصر؛  فتحی شقاقی و عبدالعزیز عوده و بشیر موسی به عنوان بخشی از جهاد اسلامی مصر تشکیل شد. آن‌ها با وجود اینکه سنی بودند، اما از انقلاب اسلامی ایران که به برپایی یک حکومت دینی منجر شده بود، تأثیر زیادی گرفته بودند.

فعالیت‌های جهاد اسلامی فلسطین پس از مدتی به‌طور مستقل از جهاد اسلامی مصر پی‌گیری می‌شد و جهاد اسلامی مصر در ژوئن ۲۰۰۰ در اتحاد با القاعده سازمانی به نام قاعده الجهاد را شکل داد.

نقش و جایگاه در مبارزات

جهاد اسلامی یکی از مشهورترین گروه‌های نظامی فلسطینی است و نام آن در درگیری‌های نظامی اسرائیل و فلسطین بسیار شنیده می‌شود. با این حال آن‌ها یک سازمان نسبتاً کوچک و حاشیه‌ای محسوب می‌شوند. جهاد اسلامی در طول حیات خود حاضر به مصالحه با اسرائیل نشده به همین علت غربی‌ها آن را یکی از تندروترین گروه‌های فلسطینی محسوب می‌کنند.

موضع در برابر دولت خودگردان

 این سازمان دولت خودگردان فلسطین را نیز به رسمیت نمی‌شناسد و خواهان انحلال آن است.

دبیر کل جنبش

زیاد نخاله دبیرکل کنونی این جنبش است که پس از رمضان عبدالله شلح برای تصدی این جایگاه انتخاب شد.

فعالیت‌های نظامی

جهاد اسلامی مبارزه مسلحانه را یک استراتژی سیاسی برای نابودی کامل کشور اسرائیل، برپایی حکومت اسلامی در فلسطین و اجرای قوانین اسلامی در جامعه می‌داند.
عملیات‌های جهاد اسلامی مشابه جنگ‌های چریکی است و خود را به اهداف نظامی و منطقه خاصی محدود نمی‌کند. ساختار تشکیلاتی این سازمان نیز با استفاده از گروه‌های کوچک ضربتی و استفاده از هسته‌های کوچک مستقل ۴ یا ۵ نفره به جای شکل هرمی سنتی به ساختار ویژه جنگ چریکی شباهت دارد.

شاخه نظامی این سازمان گردان‌های قدس نامیده می‌شود. آنان مسئول حملات بسیاری علیه اسرائیل از جمله بمب‌گذاری‌های انتحاری و شلیک راکت‌های قدس به شهر‌های اسرائیلی هستند که کشته‌های زیادی برجای گذاشته و عامل اصلی حمله اسرائیل به غزه در دسامبر ۲۰۰۸ بوده‌است. چرا که این موشک‌ها عمدتاً از نوار غزه که پس از نبرد غزه در ژوئن ۲۰۰۷ تحت کنترل کامل حماس است، پرتاب می‌شوند.

عقاید و خط مشی

در میان گروه‌های فلسطینی جهاد اسلامی بیشترین نزدیکی را با حماس دارد. هر دو آن‌ها اسلام‌گرا هستند، هر دو آن‌ها موجودیت اسرائیل را به رسمیت نشناخته و با هدف نابودی آن می‌جنگند. عملیات‌های نظامی مشترکی را علیه اسرائیل به انجام رسانده‌اند. هر دو در جریان جنبش اخوان‌المسلمین در مصر شکل گرفتند و هر دو مورد حمایت گسترده مالی و سیاسی ایران قرار دارند،  اما آن‌ها برخلاف حماس تاکنون در هیچ انتخاباتی در دولت خودگردان فلسطین شرکت نکرده‌اند؛ و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی چندانی ندارند.

موضع در برابر موافقت نامه اسلو

جهاد اسلامی مخالف سرسخت موافقتنامه‌های اسلو است.

موضع اسرائیل در برابر جنبش

دولت اسرائیل این گروه را به‌طور مستقیم زیر نظر جمهوری اسلامی ایران‌ می‌داند. در سال ۲۰۱۰ که ارتش اسرائیل کشتی ویکتوریا را در آب‌های مدیترانه متوقف کرد و مدعی شد که ده‌ها تن محموله نظامی از جمله راکت‌های زمین به دریا در این کشتی که از بندرعباس بارگیری شده بود از سوی سپاه قدس برای نیرو‌های جهاد اسلامی در غزه فرستاده می‌شد.

در مارس ۲۰۱۲ نیز بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر وقت اسرائیل، جهاد اسلامی را «یک تشکل کاملاً ایرانی» توصیف کرد که «جمهوری اسلامی ایران صاحب و بانی این سازمان است … و تسلیحات، آموزش و کمک‌های لجستیک را همگی از ایران دریافت می‌کند».

• زیاد النخاله کیست؟
• در مورد غزه چه می دانید؟
• با فلسطین بیشتر آشنا شوید
• در مورد حماس چه می دانید؟