کلیات
بااردار شدن و بارداری ممکن است برای زنان شاغلی که بخشی از هزینۀ زندگی را تأمین می‌کنند، نگرانی‌هایی ایجاد کند. طول مدت مرخصی زایمان، دستمزد ایام مرخصی زایمان و همچنین وضعیت کاری آنها بعد از پایان مرخصی زایمان، دغدغۀ بسیاری از زنان باردار شاغل است. با آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به مرخصی زایمان و کمک‌هزینۀ این دوره می‌توانید کمی از نگرانی‌های خود را کم کنید. در این مطلب می‌توانید با قوانین مرخصی‌ها، کمک‌هزینه در طول مرخصی زایمان و بازگشت به محل کار پس از زایمان آشنا شوید.
قوانین مرتبط با مرخصی زایمان
طبق اصلاحیۀ قانون تنظیم جمعیت خانواده مصوب ۲۰ خرداد ۹۲ مجلس، مرخصی زایمان برای زنان باردار شاغل از شش ماه به نه ماه افزایش پیدا کرده است. با این حال، تنها برخی از نهادهای دولتی نسبت به اجرای این قانون اقدام کرده‌اند و عموماً شرکت‌های خصوصی تنها با شش ماه مرخصی زایمان موافقت می‌کنند. زنان بارداری که نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه خواهند کرد، در اواخر دورۀ بارداری خود می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند. شرکت‌های خصوصی نیز موظف هستند با این مرخصی موافقت کنند. زن باردار شاغل می‌تواند در صورت موافقت کارفرما در ماه آخر بارداری تقاضای مرخصی زایمان کند.
مرخصی زایمان بخشی از سابقۀ کار فرد به حساب می‌آید و استفاده از آن، سایر مرخصی‌هایی را که مطابق قانون، یک فرد شاغل می‌تواند از آنها استفاده کند تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. با توجه به این که مدت مرخصی زایمان، بخشی از سابقۀ کار فرد شاغل است به این مدت عیدی و پاداش نیز تعلق خواهد گرفت. در مدت مرخصی زایمان به مادر باردار کمک‌هزینۀ بارداری تعلق می‌گیرد که به عنوان دستمزد مدت مرخصی زایمان نیز شناخته می‌شود. این مبلغ در شرکت‌های خصوصی توسط تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود.
اگر در دوران بارداری مادر به خاطر مشکل و بنا به تشخیص پزشک نیاز به استراحت در خانه داشته باشد، می‌تواند از مرخصی استعلاجی استفاده کند. مرخصی استعلاجی هیچ تأثیری بر حق استفاده از مرخصی زایمان برای مادران نخواهد داشت و اضافه بر مدت زمان مرخصی زایمان است و از آن کم نخواهد کرد. برای بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی، اگر مرخصی استعلاجی از هفت روز در هر نوبت یا ۱۵ روز در یک سال بیشتر نباشد، تأییدیۀ پزشک معالج کافی است. در مواردی که مرخصی استعلاجی بیشتر از ۱۵ روز و کمتر از ۶۰ روز باشد، تأییدیۀ پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی مورد نیاز است و در صورت نیاز به مرخصی بیشتر از این مقدار، موضوع باید به تأیید شورای پزشکی تأمین اجتماعی برسد. غرامت دستمزد ایام بیماری در شرکت‌های خصوصی توسط تأمین اجتماعی پرداخت خواهد شد و این مدت به عنوان سابقۀ فرد محاسبه می‌شود.
کمک‌هزینه بارداری در ایام مرخصی زایمان
مرخصی زایمان به همۀ زنان شاغل تعلق می‌گیرد، اما دریافت کمک‌هزینۀ بارداری در شرکت‌های خصوصی مطابق قوانین تأمین اجتماعی است و در برخی از شرکت‌های دولتی نیز بر اساس بخش‌نامه‌های داخلی عمل خواهد شد. کمک هزینۀ بارداری برای زنان شاغل تحت پوشش تأمین اجتماعی در موارد زیر پرداخت می‌شود:
در یک سال گذشته، حداقل ۶۰ روز کاری حق بیمه پرداخت کرده باشد.
در مدت مرخصی، مشغول به کار نباشد و دستمزدی دریافت نکند.
در زمان تقاضای مرخصی، مشغول به کار یا در مرخصی استحقاقی باشد.
زایمان مربوط به فرزند چهارم به بعد نباشد.
در حال حاضر تأمین اجتماعی تنها کمک‌هزینۀ بارداری برای مدت شش ماه را پرداخت می‌کند. مبلغ این کمک‌هزینه بر اساس مبلغ دستمزدی محاسبه می‌شود که مبنای محاسبۀ حق بیمۀ شماست. اگر شرکت شما دستمزدی بیشتر از آنچه در لیست بیمه به تأمین اجتماعی اعلام شده است به شما پرداخت می‌کند، ملاک محاسبۀ کمک‌هزینۀ بارداری مبلغ اعلام‌شده به تأمین اجتماعی است. اگر در جریان دستمزدی نیستید که توسط شرکت به تأمین اجتماعی اعلام می‌شود، می‌توانید از بخش منابع انسانی شرکت در مورد آن سؤال کنید.
طبق قوانین تأمین اجتماعی، کمک‌هزینۀ بارداری معادل دو سوم آخرین دستمزد شخص است. آخرین حقوق بر اساس میانگین سه ماه آخر آن بخش از حقوق که حق بیمه از آن کسر می‌شود محاسبه خواهد شد. درصورتی‌که مادر باردار بنا به تشخیص پزشک، نیاز به استراحت یا درمان داشته باشد و مطابق قانون، مشمول استفاده از مرخصی استعلاجی باشد، تأمین اجتماعی مبلغی را به عنوان غرامت دستمزد ایام بیماری به شخص بیمه‌شده پرداخت خواهد کرد. مادران شاغل تحت پوشش تأمین اجتماعی برای دریافت کمک‌هزینۀ بارداری یا غرامت دستمزد ایام بیماری باید با در دست داشتن مدارک شامل اصل دفترچۀ بیمه و گواهی پزشک معتبر به شعبۀ سازمان تأمین اجتماعی مراجعه کنند. تأمین اجتماعی معمولاً مبلغ کمک‌هزینۀ بارداری و سایر هزینه‌ها را در یک نوبت و در پایان دوره به حساب شما پرداخت خواهد کرد.
مرخصی زمان شیردهی زنان شاغل
از آنجا که شیر مادر یکی از مؤثرترین عوامل در افزایش سلامت نوزاد است، قوانینی در ایران برای حمایت و تشویق مادران جهت تغذیۀ نوزادشان از شیر خود وضع شده است. بر اساس این قوانین، مادرانی که به کودک شیر می‌دهند، می‌توانند روزانه از یک ساعت مرخصی برای شیر دادن فرزندان خود استفاده کنند. مادرانی که نوزادان آنها در مهدکودک یا محلی نزدیک به محل کار هستند و امکان رفت و آمد برای آنها مقدور است، می‌توانند بر حسب نیاز، این مرخصی یک ساعته را سه نوبت در روز استفاده کنند، البته درصورتی‌که مجموع مرخصی استفاده‌شده در هر روز بیشتر از یک ساعت نشود. سایر مادران می‌توانند با توافق کارفرما یک ساعت زودتر محل کار خود را ترک کنند. این قانون مشمول مادرانی است که طبق تأیید پزشک یا مراکز بهداشتی، نوزاد شیرخوار خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنند. زنان باردار بیمه‌شده باید توجه کنند که در صورت استفاده نکردن از این مرخصی امکان جمع شدن یا دریافت هزینۀ آن را نخواهند داشت. بنابراین بهتر است از این فرصت برای شیر دادن به نوزاد شیرخوار خود استفاده کنید.
بازگشت به کار پس از مرخصی زایمان
یکی از دغدغه‌های مهم زنان باردار شاغل، امنیت شغلی آنها در دوران بارداری و پس از آن است. قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی، به صراحت شرکت‌ها و کارفرماها را موظف کرده است تا امنیت شغلی زنان در دوران بارداری، پس از مرخصی زایمان و در دوران شیردهی را تأمین کنند، اما ممکن است برخی از شرکت‌ها و نهادها مشکل‌هایی را برای زنان باردار جهت بازگشت به کار یا استفاده از حقوق دوران شیردهی ایجاد کنند.
طبق قانون، قرارداد افراد در دوران مرخصی زایمان به حالت تعلیق درمی‌آید و بعد از مرخصی زایمان مجدداً فرد باید به کار قبلی خود بازگردد. مطابق قانون کار، اگر مادر باردار قرارداد کار موقت دارد که پایان آن در زمان مرخصی زایمان است، مدت مرخصی زایمان به مدت قرارداد اضافه خواهد شد و پس از پایان مدت مرخصی، فرد باید به سر کار خود بازگردد. همچنین قانون، شرکت‌ها و کارفرماها را از اخراج زنان باردار و زنانی که به کودک خود شیر می‌دهند، در مدتی که مشمول حمایت قانون هستند، منع کرده است و کارفرما نمی‌تواند زنان باردار را در دوران بارداری، در زمان مرخصی زایمان یا در دورۀ شیردهی اخراج کند. اگرچه بسیاری از شرکت‌ها قوانین را رعایت می‌کنند، اما اگر به هر دلیلی شرکت از پذیرش شما پس از پایان مرخصی زایمان امتناع کرد یا در دوران بارداری شما را اخراج کرد، می‌توانید با مراجعه به ادارۀ کار منطقه یا شهر خود شکایتی را از کارفرما تنظیم کنید. در چنین مواردی هیئت تشخیص وزارت کار، حکم بازگشت مادر به محل کار را صادر می‌کند و مادر می‌تواند به سر کار خود بازگردد. اگر کارفرما از پذیرش حکم بازگشت به کار امتناع کند، شخص بیمه‌شده می‌تواند تقاضای استفاده از مزایای بیمهٔ بیکاری بدهد. در این صورت مطابق قانون برای مدت بیکاری، فرد دستمزد بیکاری دریافت خواهد کرد.
در مورد مرخصی زایمان در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
مشاور امور زنان وزیر آموزش و پرورش، با اشاره به اجرای مرخصی ۹ ماهه زایمان برای معلمان رسمی و پیمانی، گفت: پس از اتمام مرخصی ۹ ماهه زایمان، معلمان حتما در مدرسه و یا در نواحی و منطقه‌های دیگر جایابی می‌شوند.
کد خبر: ۱۱۸۳۱۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۳
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور توضیحاتی درباره مرخصی پس از زایمان زنان ارائه داد.
کد خبر: ۱۱۴۹۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۷
طبق اعلام جدید سازمان اداری و استخدامی، مدت مرخصی زایمان برای یک قلو همان ۹ ماه ولی برای دوقلو و بیشتر تا یکسال افزایش یافته است.
کد خبر: ۱۱۰۵۴۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
قبل از صدور این دستورالعمل، شش ماه استحقاقی پس از اتمام دوره مرخصی به صورت یکجا پرداخت می‌شد که با تدابیر اتخاذ شده سازوکاری فراهم شد تا فردی که در مرخصی زایمان به سر می‌برد بتواند هرماه مبلغی را دریافت کند.
کد خبر: ۱۱۰۵۰۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۷
اداره کل روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی از صدور بخشنامه‌ای خبر داد که برای بهینه‌سازی فرایندها با رویکرد کاهش مراجعات، افزایش رضایتمندی بیمه‌شدگان و تسریع و تسهیل در ارائه خدمات غیرحضوری در نحوه پرداخت دستمزد ایام بارداری ( مرخصی زایمان ) تغییراتی ایجاد شده است.
کد خبر: ۱۰۷۴۷۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۶
سازمان تامین اجتماعی به عنوان یکی از بزرگترین نهادهای عمومی غیر دولتی کشور نقش به‌سزایی در تامین امنیت اجتماعی جامعه بیمه شده ایفا کرده و همواره حامی جامعه بزرگ بیمه شده از طریق ارائه خدمات بیمه‌ای و درمانی بوده است.
کد خبر: ۱۰۶۳۹۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۳
حجت الاسلام والمسلمین مصدق گفت: در حال حاضر مرخصی زایمان مشمولان تامین اجتماعی ۹ ماه است و رعایت مصوبه هیات وزیران الزامی است.
کد خبر: ۱۰۵۵۲۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۰
گزیده خبرهای «تابناک جوان» را اینجا بخوانید.
ما برای شما، در تابناک جوان هر روز گزید‌ه‌ای از آخرین اخبار و مطالب جذاب پیرامون موضوعات کسب و کار، رسانه، فرهنگ و هنر، خانواده، نشاط و سرگرمی، جامعه و ... را تولید و/یا ارائه می‌کنیم. «تابناک جوان» برای انتشار مطالب ارسالی شما نیز آمادگی دارد! روی تیتر‌ها کلیک کنید تا گزارش کامل گزیده خبرهای «تابناک جوان» را بخوانید.
کد خبر: ۱۰۵۴۶۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۶
مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی با صدور دستور اداری به شعب این سازمان در سراسر کشور اجرای مصوبه هیأت وزیران مبنی بر افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه را ابلاغ کرد.
کد خبر: ۱۰۵۴۵۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۶
بالاخره بعد از هشت‌سال، ساز و کار تامین منابع مالی برای استفاده مادران از مرخصی ۹ ماهه زایمان با دریافت حقوق کامل مشخص شد و دولت برای حل و فصل ماجرا، یک مصوبه داد.
کد خبر: ۱۰۵۱۹۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۵
جدیدترین اخبار گوناگون را در «تابناک با تو» از دست ندهید. در این سایت شما هر روز گزید‌ه‌ای از تازه ترین اخبار پیرامون موضوعات خانواده، سلامت و بهداشت، سرگرمی و دانستنی‌ها، آشپزی، فیلم و عکس‌هایی از سراسر جهان، دکوراسیون و ... را دنبال خواهید کرد. همچنین «تابناک باتو» هر روزه آماده است، مطالب ارسالی شما را نیز متناسب با موضوعات همسان با سایت منتشر کند. گزارش کامل از گزیده‌خبر‌های امروز «تابناک با تو» را با کلیک بر تیتر آن بخوانید.
کد خبر: ۹۴۸۴۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۰/۱۲
والدین لهستانی بهنگام فرزندآوری می‌توانند از مرخصی یک ساله با عنوان "مرخصی والدین" استفاده کنند؛ والدین تا سن ۱۸ سالگی فرزند می‌توانند از این مرخصی استفاده نمایند.
کد خبر: ۹۳۹۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۰۵
کد خبر: ۹۳۴۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۱۴
کد خبر: ۹۱۶۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۵
کد خبر: ۹۰۴۴۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۰
دانستنی‌های حقوقی؛
یکی از دادخواست‌های مطرح در دیوان عدالت اداری از زمان تصویب مصوبه ۱۹ تیر ۹۲ هیأت وزیران مبنی بر افزایش مرخصی زایمان از ۶ ماه به ۹ ماه، مباحث مربوط به مرخصی زایمان و حق و حقوق زنان شاغلی است که از این امکان قانونی برای رشد و پرورش هر چه بهتر نوزادانشان استفاده می‌کنند.
کد خبر: ۹۰۳۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۸
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: بر اساس ماده ۲۱ طرح جمعیت و تعالی خانواده، مرخصی زایمان مادران باردار ۹ ماه تعیین شد.
کد خبر: ۸۸۴۶۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۱۹
کد خبر: ۸۷۰۶۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۲۷
کد خبر: ۸۷۰۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۲۷
کد خبر: ۸۶۶۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۵