کلیات

جاهای دیدنی سمنان به قدری زیاد است که برای بازدید از به روزها و ساعات بسیاری نیاز دارید اما ما در ویکی گردی سعی کرده ایم تا برخی از جاهای دیدنی سمنان را به شما معرفی کنیم تا سفری خاطره انگیز به سمنان داشته باشید.استان سمنان یکی از مناطق کویری ایران است که در جنوب رشته کوه البرز قرار دارد.علاوه بر جاذبه های گردشگری کویر لوت در جنوب سمنان، می‌توان از طبعیت سرسبز و خوش آب و ‌هوای آن در شمال و شمال شرق استان لذت برد. همچنین به علت تاریخی بودن این استان، جاهای دیدنی سمنان بسیار زیاد است که بیانگر قدمت سمنان است. 

دروازه ارگ سمنان

دروازه ارگ سمنان دروازه‌ی شمالی و تنها اثر باقی مانده از ارگ سمنان است. قدمت این بنا در دوران قاجار و در دوران بهمن میرزای بهاالدین، فرزند فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. در این بنا کتیبه‌ای وجود دارد که بنا به آنچه در آن پنوشته شده، این ساختمان در سال ۱۳۰۲ هجری قمری، در زمان سلطنت ناصر‌الدین شاه قاجار و حکمرانی انوشیروان میرزا، حمکران دامغان، شاهرود و بسطام به پایان رسیده است. در دوران رضاشاه، هنگام ساخت خیابان‌ها و بناهای جدید، تمامی مجموعه‌ی ارگ دولتی قدیم، به‌جز دروازه‌ی شمالی آن تخریب شد. این اثر تاریخی در ۳۰ خرداد سال ۱۳۵۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بازار سمنان

این بازار  به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است؛ بازار شمالی ۱/۵ کیلومتر طول دارد و آن را با نام راسته بازار یا بازار بالا می‌شناسند. در این بازار ۵ مسجد و ۴ کاروانسرای مخروبه وجود دارد. از تکیه‌های معروف آ می‌توان به تکیه ناسار اشاره کرد. به بازار جنوبی نیز بازار پایین یا بازار کوچک گفته می‌شود. همچنین به‌دلیل نزدیکی آن به امامزاده یحیی‌بن موسی، آن را بازار حضرت نیز می‌خوانند. این بازار حدودا ۲۰۰ متر طول و ۵۰ بابا مغازه دارد. این بنا با شماره‌ی ۱۷۴۰، در ۱۱ تیر سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازار سمنان در دوران قاجار ساخته شده است و در خیابان امام، خیابان شهدا قرار دارد. طول این بازار حدود ۱۶۰۰متر است و حدود ۱۸۰ سال قبل، در آغاز دوران سلطنت قاجاریان ساخته شده است. معماری این بازار به سبک معماری کهن ایرانی، با سقف‌های خشتی و آجری و متناسب با شرایط آب و هوایی خاص منطقه‌ی کویری است. این بازار تا به امروز، بزرگترین مرکز خریدوفروش کالاهای تجاری در سمنان است. در گذشته، بازار سمنان از راسته بازار و بازار شیخ علاالدین (بازار مرده‌ها) تشکیل می‌شد.

مسجد جامع سمنان

مسجد جامع سمنان یکی از قدیمی‌ترین بناهای شهر است که در گذر زمان، تغییر و تحولات زیادی در آن به وجود آمده است. در این بنا آثاری از دوران سلجوقی و تیموری به چشم می‌خورد. گفته می‌شود این مسجد در قرون اول هجری و روی خرابه‌های آتشکده ساخته شده است. مسجد جامع سمنان در گذر تاریخ، از نظر مذهبی، فرهنگی و اجتماعی، ارزش و اعتبار زیادی دارد. این بنا به گفته و تقسیم بندی مرحوم پیرنیا به سبک معماری آذری بنا شده است. 

در مورد تاریخچه‌ی ساخت این مسجد در کتاب مرآت‌البلدان آمده است که:

در زمان خلافت علی ابن ابیطالب (ع)، ایشان فرمودند که از کوفه تا بخارا ۱۰۰۱ مسجد بنا کنند، در حکومت عبدالله ابن عمر، ثروتمندان سمنان مسجد کنونی این شهر را ساختند ولی این بنا دارای چندان شکوهی نبود. 

مناره‌ی این مسجد در دوران سلجوقی ساخته شده که در گوشه‌ی شمال شرقی مسجد قرار دارد که ارتفاع آن از سطح زمین ۳۱/۲۰ متر است و روی آن کتیبه‌ای زیبا به خط کوفی و طرح و نقشی آجری وجود دارد. این بنای تاریخی در ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ با شماره‌ی ۱۶۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد امام سمنان

مسجد امام سمنان با نام‌های مسجد سلطان و مسجد شاه نیز شناخته می‌شود. این مسجد یکی از مهم‌ترین و زیباترین بناهای تاریخی موجود در شهر سمنان است. قدمت این بنا به دوران قاجار می‌رسد و در زمان حکومت فتحعلی شاه ساخته شده است. استاد صفرعلی معمار، معمار این مسجد بود و ساخت آن را رد سال ۱۲۴۳ هجری شمسی به پایان رساند. چهار در ورودی در قسمت‌های شمالی، جنوب، شرق و شمالی غربی این مسجد وجود دارد که سردرهای شمالی و شرقی آن را با مقرنس‌های زیبایی زینت داده‌اند. 

بعد از پیروزی انقلاب، مسجد امام سمنان بیشتر مورد توجه قرار گرفت و سازمان میراث فرهنگی اقدام به مرمت و بازسازی آن کرد. ایوان غربی این مسجد با ارتفاع ۱۹٫۵ متر، بسیار زیباتر از دیگر ایوان‌ها است و کاشی‌کاری و کتیبه‌ها بر جذابیت آن افزوده است. در طرفین ایوان‌ها و چهار گوشه‌ی صحن، شبستان، چهار مهتابی بزرگ، اتاق و چندین حجره ساخته شده و زیر حجره‌ها نیز شبستان‌هایی با پنجره‌های مشبک آجری لعابدار قرار دارد. این مسجد با شماره‌ی ۳۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

شهمیرزاد

شهری تاریخی با جاذبه گردشگری بین‌الملل در شمال مرکز سمنان است. در زمستان سرد و در تابستان آب‌وهوای آن معتدل می‌شود. این مکان یعنی شهمیرزاد، بهشت کویر شناخته‌ شده است. بزرگ‌ترین باغ گردوی جهان را به مساحت 750 هکتار و 165 هکتار باغات آلو را در دل خود جای‌داده است و معاش ساکنین آن بر پایه کشاورزی بنا نهاده شده است. گویش مردمان اش " شامرزایی" است. در این شهر بیش از 20 منطقه دیدنی وجود دارد. شهری مناسب برای قدم زدن زیر درختان سپیدار و گوش دادن به آواز پرندگان است.

خانه تدین سمنان

خانه‌ی تدین با نام خانه‌ی محمدیه هم شناخته می‌شود و متعلق به یکی از تجار سرشناس سمنانی بود. این خانه‌ی تاریخی در خیابان طالقانی سمنان، در راسته بازار شمالی-جنوبی، داخل کوچه‌ای قرار دارد. خانه‌ی تدین در دوران قاجار ساخته شده و سازمان میراث فرهنگی در حال مرمت این بنا است. شما در این خانه حوض‌خانه، تالارهای زمستان‌نشین و تابستان‌نشین، اصطبل، آشپزخانه و حیاط مرکزی را می‌بینید که در آن معماری گودال باغچه به کار رفته که یکی از تکنیک‌های معماری سنتی ایرانی به شمار می‌رود. 

بخش تابستان‌نشین این بنا، بادگیری بلند و حجیم دارد که یکی دیگر از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بنا است. خانه‌ی تدین از ۲ بخش اصلی تشکیل شده است: حیاط اندرونی برای زندگی افراد خانواده و حیاط بیرونی برای پذیرایی از میهمانان و ملاقات‌های تجاری. البته فضای جانبی دیگری هم به‌عنوان بخش خدماتی وجود دارد که به حیاط اندرونی وصل است . هرکدام از این بخش‌ها، دارای ۳ در ورودی مجزا هستند. هم‌اکنون از این خانه به‌عنوان ساختمان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سمنان استفاده می‌شود.

عمارت و باغ امیر سمنان

عمارت و باغ امیر یکی از خانه‌های تاریخی شهر سمنان است که در خیابان باغ فردوس این شهر قرار دارد. این بنا در دوران قاجار، بین سال‌های ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵، توسط استاد معمارباشی و به دستور میرزا آقا فامیلی احداث شده است. این عمارت در مجاورت باغ بزرگ امیر اعظم (مشهورترین حاکم ایالت قومس) قرار داشت و به همین علت نام آن را عمارت و باغ امیر گذاشته‌اند. در ساخت این بنا از اصول معماری صفویه استفاده شده و حدود ۳ هزار مترمربع وسعت دارد. این عمارت شامل دو باغ و منزل مسکونی است که دارای فضاهای عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی است.

امروزه این باغ توسط توسط شهرداری خریداری شده و امروزه آن را به خانه‌ سمنان تبدیل کرده‌اند که به ۲ فاز تقسیم شده است: فاز اول که موزه است و شامل بخش‌هایی همچون چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما است؛ فاز دوم هم سفره‌خانه‌ی سنتی است که گویا هنوز به بهره‌برداری نرسیده است. در این خانه می‌توانید  بزرگترین سند و وقفنامه آب سمنان به طول شش متر، شیرهای آب قدیمی و ساعت آبی، بالغ بر ۱۰۰ سند قدیمی از اواخر قاجاریه تا دوره معاصر از جمله کوپن آذوقه مربوط به جنگ جهانی اول و دوم، اولین قرارداد تجاری سمنان با دولت روسیه، برگه تعرفه انتخابات مجلس سنا و شورای ملی مربوط به سال ۱۳۳۱ را ببینید. این عمارت در ۹ آبان سال ۱۳۷۷ با شماره‌ی ۲۱۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه رجبی یا عمارت بادگیر سمنان

خانه‌ رجبی از دیگر خانه‌های تاریخی شهر سمنان است که در میدان ابوذر غفاری، خیابان ابوذر غفاری قرار دارد. این خانه در اواسط دوران قاجار ساخته شده و متعلق به خانواده‌ رجبی (کلانتر وقت سمنان) بود. این خانه شامل یک حیاط مرکزی، باغچه، یک راهروی طولانی که از هشتی به حیاط متصل است، اتاق‌های تابستانی دارای بادگیر رو به شمال، اتاق های زمستانی رو به غرب در ۲ طبقه و با ارتفاع کم (تا خانه زودتر گرم شود) است. 

خانه‌ رجبی یک بادگیر دارد که روی قسمت جنوبی قرار داشته و منحصربه‌فرد است. اتاق‌های شمالی و رو به جنوب در زمستان استفاده می‌شد و اتاق‌های رو به شرق که در غرب خانه قرار دارد، در پاییز و بهار مورد استفاده قرار می‌گرفت. قسمت جنوبی، شرقی و غربی این خانه نسبت به ضلع شمالی آن، زیباتر است و تزیینات بیشتری در آن به کار رفته است. این بنا در تاریخ ۱۲ آذرماه ۱۳۷۵، با شماره‌ی ۱۷۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

جنگل ابر شاهرود

جنگل ابر یکی از قدیمی‌ترین جنگل‌های دنیا محسوب می‌شود که چهل میلیون سال قدمت دارد و متعلق به دوران سوم زمین شناسی، یعنی عصر ژوراسیک است. این جنگل ادامه جنگل‌های سرسبز شمال کشور به شمار می‌رود و ۳۵ هزار هکتار وسعت دارد. از ویژگی‌های این جنگل ارتفاع زیاد آن از سطح دریا است؛ به‌گونه‌ای که در فصل‌های گرم سال دمای هوای پایینی دارد. میانگین بیشترین دما در این جنگل ۲۰ درجه سانتی‌گراد و میانگین کمترین دما شش درجه است. شب‌ها و صبح‌های زود هوا خیلی سرد می‌شود.

جنگل رودبارک، منظره‌ای بکر از جاهای دیدنی سمنان

جنگل رودبارک مهدیشهر برای کسانی مناسب است که دنبال یک طبیعت جذاب در جاهای دیدنی سمنان هستند. این جنگل بی‌نظیر بخشی از منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی پرور است و زیبایی بکر آن وصف نشدنی است. در مسیر این منطقه‌ی جنگلی کوهستانی، رودخانه دائمی و شیرین رودبارک قابل مشاهده است که نام جنگل از این رود سرچشمه می‌گیرد. تنوع گیاهی و جانوری این جنگل پهن برگ فوق‌العاده است و حیوان‌هایی مثل آهو، گوزن قرمز، گراز، قوچ و… ساکن آن هستند. جنگل رودبارک در بهار و تابستان آب‌وهوایی دلپذیر، پاییزی سرد و زمستان‌هایی سفیدپوش دارد.

ویکی گردی