تعریف
چک بلامحل یا چک برگشتی به چکی گفته میشود که دارنده آن پس از ارائه چک به بانک برای دریافت پول با حساب خالی صادر کننده چک مواجه میشود و یا به دلیل دیگری نمیتواند وجه چک را دریافت کند. با این حال و مطابق قانون مواد ۳ و ۱۰ قانون صدور چک برای چک برگشتی و یا بلا محل شرایط مشخصی در نظر گرفته شده است.
چک صادر شده توسط صادر کننده در حالی برگشتی تلقی خواهد شد که در تاریخ مندرج بر روی چک، صادرکننده در حساب خود موجودی نداشته یا موجودی آن کمتر از مبلغ چک باشد، یا صادرکننده¬ی چک پس از صدور چک، تمام یا قسمتی از وجهی را که با توجه به آن چک صادر کردهاست، از بانک خارج کند، یا در صورتی که همه شرایط برای پرداخت مبلغ چک فراهم باشد، اما صادرکنندهی چک بدون وجود علت قانونی به بانک دستور دهد که مبلغ چک را نپردازد؛ یعنی دستور عدم پرداخت صادر کن و نیز در شرایطی که چک به صورت نادرست و اشتباه صادر شده باشد. برای مثال اگر بانک به عللی همچون عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک و مانند آن وجه چک را نپردازد. به این موارد باید شرایطی که فرد با علم به اینکه حساب وی بسته و مسدود است، اقدام به صدور چک کند را نیز اضافه کرد.
اگر یکی از شرایط ۵ گانهی بالا وجود داشته باشد، بانک گواهی عدم پرداخت صادر خواهد کرد و در این حالت گفته می¬شود که این چک برگشت خوردهاست. بانک باید در این گواهی ذکر کند که به چه علت مبلغ چک را نپرداختهاست.
روش های پیگیری
پس از محرز شدن شرایط چک برگشتی، دارنده چک میتواند از دو روش حقوقی و کیفری وضعیت چک را تا به سرانجام رسیدن دنبال کند.
از آنجا که فرآیند رسیدگی و پیچ و خم های استفاده از روش حقوقی بسیار زیاد است، به همین دلیل روش کیفری بیشتر از شیوههای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
این توضیح ضروری است که صدور چک بلامحل جرم است و اگر دارندهی چک از روش کیفری استفاده نکرده و شکایت کند، صادرکننده هم موظف به پرداخت مبلغ چک خواهد بود، هم باید مجازات قانونی آن یعنی حبس برای حداکثر دو سال را تحمل کند و هم طبق ماده ۲۱ قانون صدور چک، اگر بیش از یک بار چک بی¬محل صادر کند، تمامی حساب¬های جاری او توسط بانک ها بسته خواهد شد و هیچ بانکی نمی¬تواند تا سه سال به نام وی حساب جاری دیگری باز کند.
به این موارد باید اضافه کرد که طبق قانون دارنده¬ی چک می¬تواند از دادگاه تقاضا کند که صادرکننده را به پرداخت همه ی خسارات و هزینه¬هایی که برای وصول طلب خود متحمل شدهاست، محکوم کند.
شرایط پیگیری قانونی
البته پیگیری فرایند کیفری داردرسی مراحلی دارد که برای محقق شدن آن و برای اینکه دارنده ی چک بلامحل بتواند از روش کیفری استفاده کند، مطابق ماده ۱۱ قانون صدور چک باید شرایط زیر را رعایت کند:
الف- باید ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه کند.
ب- اگر بانک به هر علت گواهی عدم پرداخت صادر کند، دارنده باید ظرف مدت ۶ ماه از صدور این گواهی شکایت خود را در مرجع صالح مطرح کند.
ج- صدور چک بلامحل یک جرم است و برای اینکه دادگاه بتواند به آن رسیدگی کند، نیاز به شکایت دارنده ی چک دارد.
د-شکایت کیفری رایگان نیست و دارنده ی چک باید هزینهی شکایت خود را بپردازد.
بنابر آئین نامه تعرفه خدمات قضایی مبلغ پنج هزار تومان هنگام مطرح نمودن شکایت دریافت میشود. علاوه بر این مبلغ، باید در مورد چکهای تا مبلغ ۱۰۰ هزار تومان معادل ۱۵۰۰ تومان، چکهای ۱۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان معادل ۴۰۰۰ تومان و بیش از یک میلیون تومان معادل ۱۵۰۰۰ تومان، پرداخت شود. برای نمونه در چک به مبلغ ۱۰۰ هزار تومان، باید ۶ هزار و پانصد تومان هزینه دادرسی پرداخت شود. البته هزینه اوراق و تصدیق مستندات به طور جداگانه محاسبه و وصول میشود.
باید توجه کرد که منظور از روش کیفری طرح کردن شکایت در دادسرا، منظور از روش حقوقی ارائه¬ی دادخواست به دادگاه حقوقی و منظور از روش ثبتی مراجعه به اجرائیه ی ثبت است. در روش کیفری فرد باید ابتدا شکایت نامه (شکوائیه) تنظیم کند و سپس شکایت خود را در دادسرای محلی که بانک صادرکننده¬ی گواهی عدم پرداخت در آن قرار دارد، طرح کند. علاوه بر دادسرا، دفاتر ارائه ی خدمات الکترونیکی قضایی راهاندازی شدهاست که دارنده ی چک بلامحل می¬تواند جهت پیگیری الکترونیکی شکایت مربوط به صدور چک بلامحل و کسب اطلاع از وضعیت پرونده، به این دفاتر مراجعه و با ارائه ی مدارک لازم یعنی کپی گواهی شده برابر اصل چک و کپی گواهی شده برابر اصل گواهی عدم پرداخت، شکایت خود را طرح کند.
تابناک بررسی کرد
شرایط نامساعد چک های بانکی در تیرماه امسال حاکی از نامساعدی محیط کسب و کار است، جزئیات این چک های برگشتی نشان از بدتر شدن اوضاع دارد.
کد خبر: ۱۲۵۵۲۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۲
بانک مرکزی الزامات و فرآیندهای اجرایی تکالیف قانونی ناظر بر انسداد وجوه حسابهای بانکی متعلق به صادرکننده چک برگشتی و نحوه رفع انسداد از وجوه مسدود شده را به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
کد خبر: ۱۲۲۸۵۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۵
کد خبر: ۱۱۹۲۴۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۰
کد خبر: ۱۱۹۲۲۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۹
محمدی دست خالی از بانک به خانه رفت
در روزهایی که سپاهان همه مهاجمان تراز اول داخلی را جذب کرده و تیمهای متمول لیگ مثل تراکتور و پرسپولیس بدون تمام کننده ماندهاند، آزاد شدن مهرداد محمدی کار دست آبیها خواهد داد.
کد خبر: ۱۱۸۳۴۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۵
کد خبر: ۱۱۷۹۶۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۸
کد خبر: ۱۱۳۴۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۹
اتفاقی عجیب در شعب بانکی
طبق قانونی که بانک مرکزی به آن تاکید و اشاره دارد، شاهد رفتاری خلاف آن در برخی از بانکها هستیم. انتظار میرود که بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر بر روند اجرای قانون جدید چک، نسبت به مشکلات پیش آمده برای مردم بی تفاوت نباشد و هرچه سریعتر موضوع را بررسی و چاره اندیشی کند.
کد خبر: ۱۱۳۲۹۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۲
بیش از ۶.۱ میلیون فقره چک با ارزشی بالغ بر ۳۰۵ هزار میلیارد تومان از چکهای مبادلهای وصول شده است که از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب ۸.۱ و ۲۷ درصد افزایش دارد.
کد خبر: ۱۱۳۲۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹
براساس قانون جدید چک وجوه حساب های صادرکننده چک برگشتی به میزان کسری مبلغ چک مسدود خواهد شد.
کد خبر: ۱۱۲۱۸۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۰
به گفته یک مقام مسئول، بانک مرکزی از فردا (شنبه ۷ خردادماه ۱۴۰۱) بخش جدیدی از قانون چک عملیاتی خواهد شد و این بخش به مسدودسازی وجوه چک برگشتی در کلیه حسابهای بانکی فردی که چک برگشتی را صادر کرده است، مربوط میشود.
کد خبر: ۱۱۲۱۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۶
کد خبر: ۱۱۱۷۲۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۱۶
حسب دستورالعمل ابلاغی بانک مرکزی، انسداد حسابها در همه بانکها به ترتیب کوتاهمدت، بلندمدت، پسانداز و جاری و تا سقف مبلغ چک برگشتشده خواهد بود. همچنین دارنده چک میتواند با نامه مرجع قضایی، نسبت به برداشت مبلغ مسدودشده اقدام کند.
کد خبر: ۱۱۰۶۲۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۵
یکی از تغییرات اساسی که در سال ۱۴۰۰ در چکها ایجاد شده است، شکل ظاهری چکهاست. چکهای جدید که این روزها از آنها به عنوان چک صیادی در جامعه نام برده میشود، یک تغییر اساسی نسبت به چکهای قدیم داشته است که مربوط به رنگ چک است.
کد خبر: ۱۱۰۰۳۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۲
بانک ایران زمین در پویش آگاهی رسانی به مشتریان درباره قانون جدید چک و الزامات جدید صدور چک اقدامات گستردهای را با انتشار اینفوگرافی و ویدئوانجام داده است.
کد خبر: ۱۰۷۵۱۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۸
بانک مرکزی آمار چک های مبادله شده در تیرماه را بالاخره با تاخیر منتشر کرد که نشان می دهد در تیر ماه امسال، نسبت تعداد چک های برگشتی به چک های مبادله شده برابر با ۹.۱ درصد است.
کد خبر: ۱۰۷۴۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۴
کد خبر: ۱۰۵۹۷۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۲
گزارش
مرادمند در استقلال بیشتر نیمکت نشین بوده و نتوانست عملکرد درخشانی ارائه دهد. درباره دستمزد و رقم قرارداد این مدافع اعداد خارق العاده به گوش میرسد.
کد خبر: ۱۰۵۹۳۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۱
در خبرها آمده ۶۷۰ هزار فقره چک در اردیبهشت ماه برگشت خورده است. موضوعی که سوژه انتشار طنزی در صفحه طنز و کارتون شهرونگ شد.
کد خبر: ۱۰۵۹۲۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۱
طبق اعلام بانک مرکزی باید عملیات ثبت، تایید و انتقال چک مشتریان از سامانه پیچک سمت بانک مرکزی ارسال گردد. در همین راستا بانک ایران زمین جهت سهولت مشتریان خود فرآیندهای ثبت چک صیاد، تایید یا رد چک صیاد و انتقال چک صیاد را در اینترنت بانک اشخاص حقوقی یا حقیقی مشترک دارای شرایط برداشت جدید فراهم کرده است.
کد خبر: ۱۰۴۸۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶