کلیات

رشته پرستاری از رشته های محبوب گروه علوم تجربی محسوب می شود که به رغم دشواری و مشقت هایی که دارد، همه ساله بسیاری از داوطلبان علوم تجربی به امید قبولی در آن درس می خوانند.

رشتۀ پرستاری یکی از رشته‌های علوم تجربی است که در عرصه های بهداشت و درمان به جامعه خدمات ارائه می دهد. در این مطلب سعی کردیم به توضیحاتی دربارۀ این رشته و شرایط کاری آن بپردازیم.

رشته پرستاری

پرستاری یکی از شاخه های علوم پزشکی است که وظیفۀ مراقبت از بیماران را به عهده دارد و می توان آن را یکی از رشته های مهم تحصیلی در حوزه بهداشت و درمان دانست که نبود آن خللی در نظام درمان ایجاد می کند. رشته پرستاری، دانشی است که به افراد می آموزد چطور فعالیت های مراقبتی را برای بیمار انجام دهد تا روند بهبود بیماری سریع تر شود. این مراقبت ها جنبه تخصصی داشته و بخشی از آن ها با رشته پزشکی همپوشانی دارد.

پرستاران وظیفه های متنوعی را در امر درمان برعهده دارند که عبارتند از: نقش مراقبتی، حمایتی، درمانی، هماهنگی ، مشورتی ، مدیریتی و تحقیقاتی. اهمیت و جایگاه پرستاری تا بدان حد است که حتی می توان آن را در کنار پزشکی قرار داد. پرستار با مراقبت از تمامی افراد جامعه در سه سطح پیشگیری، درمان و توانبخشی ایفای نقش می‌کند. پرستار باید وظایف خود را در حیطه‌های پیشبرد، بهبود و برقراری بهداشت، پیشگیری از بیماری، حفظ سلامتی و تسکین درد و رنج بیمار انجام دهد زیرا این شغل علاوه بر تخصص و مهارت ریشه در انسانیت دارد.

برای موفقیت در رشته پرستاری داشتن ویژگی های نظیر توانایی ذهنی و جسمی مناسب (به صورتی که فرد طاقت شیفت‌های متعدد و خستگی‌های مفرط را داشته باش)، داشتن نظم و مسئولیت پذیری، صبر و همدردی و حس دلسوزی، احترام و داشتن برخورد مناسب با بیماران، حفظ آرامش در شرایط بحرانی، علاقه و تمایل قلبی برای کمک به دیگران و … لازمۀ این رشته است.
وظایف پرستاران با توجه به بخش های بیمارستان و مراکز درمانی متفاوت است. مثلا یک پرستار که در بخش اورژانس و یا پایگاه اورژانس بیمارستان کار می کند با پرستار بخش اطفال بیمارستان یا بخش داخلی و جراحی و یا ICU و CCU و یا اتاق عمل از نظر شرایط محیط کار با هم تفاوت دارند. به طور کلی یاری نمودن به پزشکان و سایر کادر بیمارستان، ثبت مشخصات بیمار در پرونده پزشکی و همچنین ارائه گزارشات پرستاری، همکاری با بخش های مختلف بیمارستان، دادن داروهای بیمار مطابق دستورات پزشک معالج، انجام دادن کارهای تزریقاتی، تزریق خون، تمیز کردن و پانسمان زخم های بیماران و … از جمله وظایفی است که پرستاران بر عهده دارند.

رشته پرستاری جزو ۱۱ رشته علوم پزشکی است که گذراندن طرح اجباری است؛ در واقع، یک پرستار بعد از فارغ التحصیلی و دریافت مدرک لیسانس خود، باید حدود دو سال طرح اجباری در مناطق محروم و کم برخوردار را بگذراند.

دانشگاه هایی که رشته پرستاری ارائه می کنند

رشته پرستاری جزو رشته‌های پیراپزشکی محسوب می‌شود که هر ساله در بسیاری از دانشگاه‌های سراسر کشور، با ظرفیت بیشتر از سایر رشته‌های پیراپزشکی پذیرش دارد. دانشگاه های سراسری دوره روزانه، دانشگاه آزاد اسلامی و پردیس خودگردان در رشتۀ پرستاری پذیرش دارند.

دروس رشته پرستاری

دروس پایۀ پرستارثی شامل: تشریح، فیزیولوژی، ایمونولوژی، بیوشیمی، میکروب شناسی، انگل شناسی و آمار حیاتی مقدماتی می شود.

دروس اصلی پرستاری عبارت است از: تغذیه و تغذیه درمانی، اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری ها، روانشناسی اجتماعی، دارو شناسی، زبان تخصصی و اصول و روش آموزش به بیمار.

دروس تخصصی این رشته شامل: اصول و فنون کاربرد احکام اسلامی در پرستاری، بررسی وضعیت سلامت، پرستاری بهداشت جامعه، پرستاری بهداشت مادران و نوزادان و مراقبت های دوران بارداری و زایمان، بیماری های داخلی، عفونی و پرستاری های مربوط، پرستاری ویژه، پرستاری در فوریت ها، کودکان و پرستاری مربوط ۱ (کودک سالم)، کودکان و پرستاری مربوط ۲ (کودک بیمار)، بهداشت روانی، بیماری ها و پرستاری های مربوط، اصول مدیریت خدمات پرستاری، تاریخ و تحولات و اخلاق پرستاری و کارآموزی می شود.

درآمد و حقوق رشته پرستاری

رشتۀ پرستاری جزو رشته‌هایی است که از همان دوران دانشجویی فرد وارد بازار کارشده و مشغول به کار می‌شود. تنوع محیط کار پرستاران هم بسیار زیاد است. فارغ التحصیلان این رشته نگرانی دربارۀ آیندۀ شغلی خود ندارند و تقریبا شغل آنها تضمین شده است. فارغ التحصیلان رشته پرستاری می توانند در بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز درمانی و مراکز نگهداری سالمندان و کودکان دولتی و خصوصی به عنوان پرستار شیفت، سرپرستار، سوپروایزر بالینی، سوپروایزر کنترل عفونت، سوپروایزر آموزشی و ریاست پرستاری بیمارستان مشغول به کار شود. فارغ التحصیلان رشته پرستاری همچنین می توانند به صورت مستقل برای تأسیس مرکز بهداشت خصوصی (جهت ارزیابی وضعیت سلامت افراد جامعه) و یا تاسیس مهدکودک اقدام کنند.

درآمد یک پرستار به محل استخدام، سمت‌های بیمارستانی، ساعات شغلی و موقعیت جغرافیایی بستگی دارد.