پانزده ماه پس از گفت وگوهای ژنو 2، مذاکرات ژنو 3 در فضایی برگزار شد که کشورهای1+5 مسیر بی فایده و پر هزینه راهبرد فشار و تحریم در قبال ایران را بیش از همیشه تجربه کرده بودند و این موضوع آنها را مجدداً به پای میز مذاکره کشاند.
به گزارش «تابناک»، کشورهای غربی با توجه به برآورده نشدن اهدافشان در پروژه تحریم ها، گمان می‌کردند که شاید بتوانند در پای میز مذاکره به اهداف خود برسند؛ اما گمان نمی‌کردند که گفت وگوهای ژنو 3 به جلسه محاکمه آنها به دلیل همسویی با تروریست‌ها تبدیل شود.
بنا بر این گزارش، شهادت پرفسور مجید شهریاری، دانشمند هسته‌ای کشورمان از همان آغاز به شدت فضای نشست ژنو 3 را تحت تأثیر خود قرار داد، به گونه ای که سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مسئول تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران با قدرشناسی از خون پاک این شهید والا مقام در یک ابتکار عمل کشورهای طرف مذاکره را با این پرسش به چالش کشید که چرا شما ترور این شخصیت برجسته علمی و دانشگاهی را محکوم نکردید؟ اینکه بازرسان آژانس نام دانشمندان ایرانی را اعلام و شورای امنیت آن را در فهرست قطعنامه‌ها گذارد و با اقدام تروریستی در راستای اجرای قطعنامه این دانشمندان هدف قرار گیرند، رسوایی بزرگی برای شورای امنیت است که باید به جامعه جهانی درباره آن پاسخ دهند.
بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران با آمادگی بیشتری نسبت به گذشته، با اقتدار و منطق روشن وارد این دور از گفت وگوها شد و همان گونه که در گفت وگوهای ژنو 1 و 2 گروه مذاکره کننده ایرانی اجازه نداد حقوق ملت ایران موضوع گفت وگو قرار بگیرد، در مذاکرات ژنو 3 نیز حقوق ملت ایران را مفروض گفت وگوها دانست و به هیچ عنوان اجازه نداد به حقوق مسلم ملت ایران تعرضی صورت بگیرد.
از سویی، کشورهای غربی که با نابسامانی‌های فراوانی در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دست به گریبان هستند، با توجه به اینکه نباید مسیری را انتخاب کنند که به خاطر منافع برخی گروه ها به ویژه صهیونیست ها، هزینه های بیشتری را به ملت های خود تحمیل کنند پا به این مذاکرات گذاشتند.
به هر حال، اکنون و پس از پایان این دور از مذاکرات، کشورهای 1+5 در برابر یک آزمون حساس قرار گرفته اند و آن میزان پایبندی به توافق صورت گرفته در گفت وگوهای ژنو 3 است؛ توافقی که دبیر شورای عالی امنیت ملی آن را چنین بیان کرد: «گفت وگو برای همکاری حول نقاط مشترک »
نکات برجسته درباره مذاکرات ژنو 3
1 ـ غربی ها فقط با دستور کار شکلی وارد مذاکرات شده بودند اما ایران توانست یک موضوع محتوایی مهم در مورد دستور کار مذاکرات آتی را به آنها تحمیل کند.
2 ـ توافق نهایی جلسه که توسط خانم اشتون جمع بندی شده این است که دستور کار جلسه بعدی «یافتن نقاط مشترک» و «گفت وگو برای همکاری حول نقاط مشترک» خواهد بود؛ این دقیقا چیزی است که پیش از مذاکرات توسط ایران اعلام شده بود.
3 ـ به دلیل فشار برخی گروه‌ها در غرب به ویژه صهیونیست‌ها، ضعف خانم اشتون و اختلافات و سردرگمی داخلی کشورهای 1+5، در پایبندی آنها به توافق به عمل آمده تردیدهایی بروز کرده است.
4 ـ واقعیت این است که هیئت مذاکره کننده ایرانی با پیروزی از ژنو بازگشت و دور بعدی مذاکرات با دستور کار هیأت ایرانی برگزار خواهد شد.
5 ـ مذاکرات ژنو 3 علاوه بر اینکه یک پیروزی دیپلماتیک برای ایران بود، یک پیروزی رسانه‌ای هم به شمار می رود. عملیات رسانه ای انجام شده از جانب ایران در این دور از مذاکرات، یک عملیات بسیار موفق و با در دست داشتن ابتکار عمل و از موضع فعالانه بود که می توان آن را یک نمونه قابل توجه از پیروزی ایران در جنگ نرم به شمار آورد. رسانه های غربی در مدت مذاکرات کاملا منفعل بودند و در موارد متعدد به بازنشر تولیدات رسانه های ایران پرداختند.
6 ـ ایران در گفت وگوهای ژنو 3 موفق شد اولا به افکار عمومی جهانی نشان دهد که 1+5 و تروریست‌ها در جنایت علیه دانشمندان ایرانی هم دست بوده اند و عملا تقسیم کاری میان آژانس، شورای امنیت و تروریست ها وجود دارد، دوم آن که به محاکمه جدی 1+5 در این باره پرداخت و سوم این که توانست 1+5 را وادار به عذرخواهی در این مورد نمایند.
7 ـ ایران در گفت وگوهای ژنو 3 ثابت کرد راهبرد دو مسیره غرب مبتنی بر فشار ـ مذاکره، شکست خورده و ناکارآمد است و تحریم ها نه تنها خللی در اراده ملت ایران نداشته بلکه آن را در پیمودن راه پیشرفت و تعالی مصمم تر کرده است.
8 ـ بر مبنای تعهدی که 1+5 داده بحث درباره حقوق هسته‌ای ایران به هیچ وجه در دستور کار هیچ مذاکره‌ای در آینده نخواهد بود و این دستاورد بزرگ جمهوری اسلامی ایران است.
