مردم بخش رومشکان شهرستان کوهدشت در گزارش‌هایی با استناد به بیرون زدن زبانه‌های آتش از دل صخره‌ها در خواستار پیگیری رسانه‌ها در این زمینه شدند که در نهایت اظهارات کارشناسان وجود میدان نفتی و گازی در این منطقه را تایید می‌کند.
به گزارش خبرنگار مهر در خرم آباد، بیرون زدن زبانه‌های آتش از دل صخره‌های منطقه رومشکان شهرستان کوهدشت و نگرانی کشاورزان منطقه از آتش سوزی در زمین‌هایشان شاید اولین جرقه در زمینه وجود میدان گازی در این شهرستان بود که پس از پیگیریهای صورت گرفته کارشناسان این احتمال را تایید کردند.
این در حالی است که پیش از این نیز در حدود 10 کیلومتر دورتر از محلی که زبانه‌های آتش بیرون می‌زند، برخی عملیاتهای اکتشاف نفت و گاز صورت گرفته است که کارشناسان زمین شناسی ارتباط خروج این گازها با این عملیات اکتشاف را محتمل می‌دانند.
به هر حال خبرنگار مهر در راستای اطلاع از دلایل خروج زبانه‌های آتش از صخره‌های اطراف رومشکان با کارشناسان زمین شناسی استان گفتگوهایی صورت داده است که مشروح آن در ذیل می‌آید.
دکتر پازوکی: خروج زبانه‌های آتش منشا گازی دارد و ناشی از اکتشافات منطقه استدکتر امیر پازوکی، دکترای زمین شناسی در این رابطه معتقد است که خروج زبانه‌های آتش در منطقه به طور قطع منشا گازی دارد و می‌گوید: با توجه به اینکه در اطراف این منطقه اکتشاف‌های نفتی در حال انجام است و هر جا که نفت باشد گاز هم هست این موضوع به احتمال قوی به این اکتشافات مرتبط است.
وی ادامه داد: حفاریهای انجام شده در منطقه موجب خروج گازها از روزنه‌ها و بالا آمدن آنها به سمت زمین و در نتیجه شعله ور شدن آنها شده است.
این کارشناس زمین شناسی با بیان اینکه این گاز از طبقات پایین زمین به سطح زمین آمده است، یادآور شد: با توجه به اینکه لایه اول گاز است به احتمال قوی در منطقه نفت نیز وجود دارد.
دکتر پازوکی در مورد اثرات زیست محیطی این پدیده در منطقه نیز به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه این گازها پس از خروج از زمین مشتعل می‌شوند مشکل خاصی برای مردم و ساکنان و محیط زیست منطقه ایجاد نمی‌کنند.
وی با تاکید بر اینکه به لحاظ زیست محیطی در این زمینه نگرانی وجود ندارد، یادآور شد: البته این گاز سرمایه ملی است که باید هرچه سریعتر در راستای استفاده از آن عملیات مهار صورت گیرد.
دو احتمال دکتر احمدی پور در مورد خروج گاز در منطقهو اما دکتر محمدرضا احمدی پور دکترای زمین شناسی و از متخصصان در این زمینه دو احتمال را در رابطه با خروج این گازها مطرح می‌کند. وی که با خبرنگار مهر گفتگو می‌کرد در این رابطه اظهار داشت: یکی از موارد محتمل خروج گاز از چاه در حال حفاری است که باید توسط کارشناسان این موضوع بررسی شود.
وی ادامه داد: یکی دیگر از احتمالات این است که در همان منطقه‌ای که گاز از دل صخره‌ها خارج می‌شود احتمال وجود یک منبع سوخت فسیلی وجود دارد که بازهم در این زمینه باید مطالعات لازم صورت گیرد.
دکتر احمدی پور با تایید وجود منبع گازی و نفتی در این منطقه، یادآور شد: البته وسعت این میدان باید توسط مطالعات تعیین شود که این مطالعات نیز هزینه بر بوده و نیازمند صرف هزینه‌های میلیاردی است.
وی یادآور شد: اول باید از این موضوع مطمئن شویم که گاز نشت یافته مربوط به چاه در حال حفاری نیست بعد به سراغ گزینه‌های بعدی برویم.
در منطقه به طور قطع یک منبع سوخت فسیلی وجود دارددکتر احمدی پور معتقد است که در صورتی که این گاز مرتبط به چاه در حال حفاری نباشد موضوع پیچیده تر خواهد شد، خاطرنشان کرد: اینکه در این منطقه یک منبع فسیلی وجود دارد مورد تایید است چرا که حجم بالای نفت را گاز تشکیل می‌دهد و این گاز در منطقه از طریق شکافها در حال بیرون آمدن است.
وی ادامه داد: در محلهایی که عملیات اکتشاف نفت و حفاری چاه صورت می‌گیرد بدنه چاه به وسیله گچ و نمک پوشانده می‌شود که گاز حرکت نکند اما ممکن است در هنگام حفاری مقداری از این موانع برداشته شده و این امر موجب نشت گاز شده باشد.
این کارشناس مسائل زمین شناسی ادامه داد: احتمال دیگری که وجود دارد این است که در حین حفاری انحراف پیش آمده باشد که این امر نیز موجب نشت گاز به این منطقه شده است.
دکتر احمدی پور به فاصله بیش از 10 کیلومتری محل نشت گاز با محل حفارهای اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این موضوع احتمال دیگری را نیز مطرح می‌کند که یک مخزن دیگر گازی در این منطقه وجود داشته باشد.
گازی که از دل صخره‌ها بیرون می‌آید گاز طبیعی استوی با تاکید بر اینکه گازی که از دل صخره‌های منطقه بیرون می‌آید گاز طبیعی است، ادامه داد: این گاز از یک منبع به بیرون فوران می‌کند که حجم و وسعت آن معلوم نیست و باید مطالعات در این زمینه انجام شود.
نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که عملیات اکتشاف نفت در 10 کیلومتری محل خروج گاز تا عمق نزدیک به دو هزار و 600 متری صوت گرفته است در صورتیکه کارشناسان معتقدند که احتمال کشف نفت حداقل در عمق شش هزار متری وجود دارد.
دکتر احمدی به این شائبه اینگونه پاسخ می‌دهد: چاههای نفت معمولا در عمق 6 تا هفت هزار متری زده می‌شوند که هرچه از سمت جنوب به سمت استان لرستان بیائیم با توجه به کاهش ضخامت آهک آسماری این عمق کمتر می‌شود.
وی البته با تاکید بر اینکه نشت گاز از محل حفاری چاه نفت در حد یک احتمال است، یادآور شد: این تنها مطالعات است که می‌تواند ما رابه یقین در مورد محل وجود این منبع گازی برساند.
دکتر زمانیان: خروج گاز نشان دهنده یک میدان نفتی استدکتر حسن زمانیان از دیگر کارشناسان زمین شناسی استان لرستان که دارای دکترا در این حوزه است، اظهارات دیگری دارد.
وی معتقد است تا زمانیکه جزئیات لازم از این پدیده گردآوری نشود نمی‌توان نظر قطعی در زمینه وسعت این میدان گازی و منشا آن داد.
دکتر زمانیان که در گفتگو با خبرنگار مهر سخن می‌گفت، خاطرنشان کرد: خروج گاز از دل زمین به طور یقین نشان دهنده یک میدان گازی است.
وی تصریح کرد: اگر در نزدیکی این منطقه اکتشاف نفتی صورت نگرفته باشد این موضوع می‌تواند به دلیل شکستگی‌هایی باشد که در زمین ایجاد شده و حال این گاز به سطح زمین راه پیدا کرده است.
احتمال نشت گاز بر اثر شکستگی زمین در منطقهدکتر زمانیان اولین احتمال در این زمینه را مرتبط با اکتشافات گاز در منطقه می‌داند و یادآور می‌شود: اگر در این زمینه کاری انجام نشده باشد به احتمال قوی موضوع نشت گاز ناشی از شکستگی زمین است.
از وی در مورد فاصله 10 کیلومتری محل حفاری چاه نفت با محل نشت گاز می‌پرسیم و اینکه آیا این موضوع ممکن است به هم ارتباط داشته باشد. این کارشناس در پاسخ به این سوال می‌گوید: این فاصله، فاصله کمی نیست و به اعتقاد من احتمال نشت گاز از این محل ناشی از حفاری انجام شده در 10 کیلومتری محتمل نیست.
دکتر زمانیان ادامه داد: البته این موضوع به این امر وابسته است که حفاری چاه نفت به صورت افقی یا مایل صورت گرفته باشد که اگر حفاری به صورت مایل باشد احتمال تاثیر وجود دارد.
وی خاطر نشان کرد: به اعتقاد من تا زمانی که اطلاعات دقیقی از وضعیت زمین شناسی منطقه و حجم ذخایر به دست نیاید نمی‌توان در این زمینه پیش بینی‌هایی را مطرح کرد.
به هر حال با استناد به سخنان سه کارشناس یاد شده وجود منبع گازی در این منطقه قطعی است که میزان، گستردگی، حجم و دلیل نشت گاز باید مورد بررسی کارشناسی صورت گیرد تا ابعاد بیشتری از این موضوع روشن شود.
مدیرکل مدیریت بحران لرستان: دلیل نشت گاز اکتشافات نفتی در منطقه استدر نهایت مدیرکل ستاد حوادث غیرمترقبه استان لرستان در این زمینه اظهارات متفاوتی دارد.
رضا آریایی در گفتگو با خبرنگار مهر در خرم آباد اظهار داشت: ما در استان لرستان و به ویژه دو شهرستان کوهدشت و پلدختر تشکیلات زمین شناسی را داریم که در طاقدیس‌های آنها محلی برای ذخیره نفتی وجود دارد.
وی ادامه داد: این در حالیست که سنگ پوشش لایه‌های نفتی معمولا ریزدانه‌ها هستند و وجود آهک‌های آسماری و تشکیلات شهبازان در محل و بالا بودن تخلل این سازندها شرایطی را ایجاد می‌کند که بعد از انجام عملیات حفاری با شکست لایه‌های سنگ پوشش گاز به لایه‌های متخلل فوقانی و در نهایت سطح زمین نشت پیدا کند که این گاز در تماس با مواد مشتعل شعله ور می‌شود.
آریایی ادامه داد: این امر کاملا طبیعی بوده و برای مدت کوتاهی تا انجام عملیات مهار در هنگام اکتشاف در همه چاههای نفت وجود دارد ولی بعد از مدتی با انجام تمهدیدات لازم توسط شرکت حفار نشت گاز به طور کامل متوقف می‌شود.
مدیرکل مدیریت بحران استان لرستان یادآور شد: ما در بعضی نقاط ایران هنگام عملیات اکتشاف شاهد نشت نفت یا قیر به سطح زمین هستیم که البته در استان لرستان تنها شاهد نشت گاز بوده ایم.
منطقه تحت تاثیر آتش سوزی در کنترل کارشناسان وزارت نفتآریایی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه اکیپ شرکت نفت مستقر در منطقه دارای کارشناسان مجرب و مجهز به کلیه تجهیزات است، منطقه تحت تاثیر آتش سوزی کاملا کنترل شده است و امکان وقوع حادثه در این منطقه به حداقل رسیده است.
وی با تاکید بر اینکه مهار گاز نشت شده دارای فرآیند تخصصی است که در حیطه کار کارشناسان وزارت نفت است، یادآور شد: همچنین منطقه نشت گاز دارای پوشش گیاهی است که با گرم شدن هوا حداکثر ظرف 15 روز آینده پوشش گیاهی منطقه خشک می‌شود که مستعد آتش سوزی است که در این زمینه کارشناسان وزارت نفت تاکید کرده‌اند که محل نشت گاز در کنترل کامل قرار دارد و مشکلی رخ نخواهد داد.
مدیرکل مدیریت بحران استان لرستان با تاکید بر اینکه در مرحله اکتشاف نفت این اتفاقات طبیعی است، ادامه داد: بعد از مدت کوتاهی نشت گاز در منطقه مهار خواهد شد.
رد احتمال نشت گاز ناشی از فرآیند تکنوتیکی
آریایی در مورد احتمال نشت گاز در پی شکستگی زمین نیز گفت: ما در هفته‌های اخیر در سطح منطقه زلزله‌ای نداشته ایم که بگوییم نشت گاز حاصل یک فرآیند تکنوتیکی بوده است.
وی با اشاره به آغاز نشت گاز ظرف چند روز اخیر، گفت: آخرین زلزله‌های رخ داده در منطقه در سال گذشته بوده که شکستگی زمین در آن زمان و وقوع نشت گاز در سالجاری این احتمال را رد می‌کند.
وی با اشاره به حفاریهای صورت گرفته تا عمق دو هزار و 600 متری گفت: برآورد می‌شود که در منطقه کوهدشت ظرفیت برداشت روزانه تا 10 هزار بشکه نفت وجود داشته باشد.
آریایی با تاکید بر اینکه مخازن نفت و گاز منطقه مخازن بزرگی نیستند، بیان داشت: به اعتقاد ما نشت گاز در منطقه رومشکان با حفاریهای انجام شده ارتباط مستقیم دارد که حداکثر ظرف مدت زمان 12 روز آینده مهار خواهد شد.
بنابر این گزارش در حال حاضر عملیات اکتشاف نفت در شهرستان کوهدشت توسط شرکت اکتشافی "سی ان پی سی" وابسته به شرکت نفت متشکل از کارشناسان ایرانی و چینی مستقر در منطقه در حال انجام است. این در حالیست که گفتگو با کارشناسان چینی در این رابطه به دلیل عدم حضور در منطقه میسر نشد.
این در حالی است که از 28 فروردین ماه سالجاری تاکنون به اعتقاد مدیرکل مدیریت بحران استان لرستان به دلیل انجام عملیات اکتشافی و حفر چند حلقه چاه در دامنه کوههای اطراف منطقه رومشکان گاز طبیعی از دل زمین بیرون می‌زند که این امر موجب ایجاد زبانه‌های آتش در چندین نقطه شده است.
گزارش: صدیقه حسینیعکاس: بهادر عبدی 
مردم کوهدشت هم بدبخت شدند 
