جادههای ناامن فقط جان انسان‌‌‌ها را نمی‌گیرد، حیوانات هم در این مرگ و میر‌‌های جاده‌ای صاحب جایگاه هستند. در این میان مرگ یوزپلنگ‌‌‌های آسیایی شاید تلخ‌تر و تأسف‌بار‌تر باشد.
به گزارش ایران، نسل یوزپلنگ آسیایی در بیشتر کشور‌‌ها منقرض شده و شاید اغراق نباشد اگر بگوییم این نوع از پوزپلنگ‌‌‌ها فقط در ایران زندگی می‌کنند به همین دلیل حالا در همه جای دنیا به جای استفاده از واژه یوزپلنگ آسیایی، جانورشناسان به این نوع از گربه‌سانان می‌گویند: «یوزپلنگ ایرانی» و همین انتساب به ایران باعث می‌شود حساسیت‌‌‌ها در قبال نگهداری آن بالاتر رود.
تصادفات عامل اصلی مرگ یوزپلنگها
جالب است بدانید یوزپلنگها نیز از دست رانندگی‌‌‌های خطرناک برخی رانندگان که باعث ناامنی جادهها می‌شوند آسایش ندارند و آنها هم قربانی جادههای ایرانی می‌شوند. مرتضی اسلامی، رئیس انجمن یوزپلنگ ایرانی، در این خصوص گفت: «با گسترش جادهها و راه‌آهن‌‌‌ها در زیستگاه یوزپلنگها، این حیوانات در معرض خطر جدی قرار گرفته‌اند به نوعی که در 10 سال اخیر تعداد 11 یوزپلنگ در گزارش‌‌‌های رسمی و آمار اعلام شده، قربانی حوادث و سانحه‌‌‌های جاده‌ای شده‌اند. این تعداد تنها در مورد «یوز»هایی است که پس از تصادف شناسایی و گزارش شده‌اند و چه بسا یوزپلنگ‌‌‌هایی که پس از مرگ در تصادفات جاده‌ای مدفون یا مفقود شده و گزارشی از مرگ آنها به ما نرسیده باشد.
وی افزود: اگر ما 70 یوزپلنگ ایرانی داشته باشیم، حساب کنید مرگ 11 قلاده از آنها چه درصد بالایی را شامل می‌شود، این در حالیست که یوزپلنگ ایرانی که همان یوزپلنگ آسیایی است فقط در ایران وجود دارد و نسل آن در کشور‌‌های دیگر آسیایی منقرض شده است.
مرتضی اسلامی جابه‌جایی در مسافت‌‌‌های طولانی را از ویژگی‌‌‌های یوزپلنگ‌‌‌های ایرانی ذکر كرد و گفت: گسترش جادهها باعث محدود شدن امنیت این حیوانات شده و اگر به همین منوال ادامه پیدا کند زیستگاه‌‌‌های آنها به صورت جزیره در می‌آید و مرگ و میر آنها را افزایش می‌دهد.
بیشترین مرگ و میر یوزپلنگها در جاده یزد به بندرعباس اتفاق افتاده است. این جاده که در منطقه حفاظت شده کالمند قرار دارد در یک دهه اخیر جان 6 یوزپلنگ را گرفته، در کنار این جاده، مناطق حفاظت شده توران، کوه بافق و پناهگاه حیات‌وحش دره انجیر نیز یوزپلنگ‌‌‌های مرده را تحویل داده‌اند.
شکار به صفر رسیده
شکار یوزپلنگها نیز عامل دیگری برای مرگ و میر آنهاست، این در حالیست که پس از فرهنگ‌سازی صورت گرفته این نوع شکار تقریباً به صفر رسیده است.
مرتضی اسلامی در این رابطه گفت: قبلاً برخی چوپان‌‌‌ها به گمان این که یوزپلنگ ممکن است به گلههای آنها حمله کند این حیوانات را شکار می‌کردند. نکته جالب این که بر اثر این نوع شکار در سال حدود دو قلاده یوزپلنگ جان خود را از دست می‌داد. نکته‌ای که باید به این چوپان‌‌‌ها یادآوری می‌شد عدم حمله یوز‌‌ها به گلههای گوسفند بود. اصولاً یوز‌‌ها از نزدیک شدن به اماکنی که انسان‌‌‌ها در آن حضور دارند خودداری می‌کنند به همین دلیل نیز امکان حمله آنها به گله‌‌‌ها منتفی است. پس از این که چنین خصوصیتی به چوپانان اطلاع‌رسانی شد، آنها دیگر به شکار یوز‌‌ها نپرداختند و امروز می‌توانیم ادعا کنیم که این نوع شکار به صفر رسیده است.
زاد و ولد کم، تهدیدی دیگر
اسلامی همچنین در گفت‌وگویی با اشاره به تلخ‌‌‌ترین وقایعی که برای یوزپلنگها طی سال‌‌های اخیر رخ داده است گفت: در شهریور ۱۳۷۳ یک یوزپلنگ مادر همراه با سه توله مورد هجوم مردم در استان یزد قرار گرفتند. یوز مادر فرار کرد و دو توله زیر ضربات بیل و کلنگ کشته شدند. محیط بانان تنها قادر به نجات یک توله جوان ماده شدند که نام او را ماریتا گذاشتند. ماريتا تا زمان مرگش در سال ۱۳۸۳ به تنهایی در پارک پردیسان زندگی کرد.
رئیس انجمن یوزپلنگ ایرانی یادآور شد: یکی دیگر از غم‌انگیز‌‌ترین وقایع مرگ یوزپلنگها در شمال پارک ملی توران، در مرداد ۱۳۸۹ اتفاق افتاد، زمانی که یک یوزپلنگ مادر به همراه دو توله کوچک خود در تصادف جاده‌ای کشته شدند. متأسفانه با وجود گشتزنی محیط‌بانان در اطراف جادهها برای جست‌وجوی یوز مادر که تصور می‌شد در اطراف محل از دست دادن توله‌‌های خود باشد، بعد از شب حادثه او را در حالی که بشدت مجروح شده بود در یک کیلومتری محل تصادف توله‌‌ها پیدا کردند. به رغم تلاش‌‌های دامپزشکی، یوز مادر در مسیر دانشگاه دامپزشکی گرمسار از بین رفت.
