«توریست‌های جنسی کودک» چه کسانی هستند؟

گزارشگر ویژه ملل متحد در مورد فروش کودکان، فحشای کودک و پورنوگرافی کودک در آخرین گزارش خود که به اجلاس بیست و دوم شورای حقوق بشر ارائه نموده(1)، تمرکز ویژه ای بر موضوع بکارگیری کودکان در توریسم جنسی کرده است.

به گزارش مهرخانه، از جمله اهداف گزارشگر ویژه در تنظیم این گزارش ارائه دیدگاه جامعی از وضعیت معاصر استثمار جنسی کودکان در مسافرت و توریسم عنوان شده است.(2)

توریسم جنسی کودک: از معضلات جهان معاصر

توریسم جنسی کودک«child sex tourism»، شکل خاصی از استثمار جنسی تجاری کودکان است که با اشکال دیگر استثمار جنسی تجاری کودکان از جمله فحشا، قاچاق کودکان، فروش برای اهداف استثمار جنسی و پورنوگرافی کودک همپوشانی زیادی دارد.

استثمار جنسی کودکان، حدود 2 میلیون کودک در سراسر جهان را متأثر کرده است. با این حال این آمار با توجه به دشواری دسترسی به اطلاعات ناظر بر قربانیان و مرتکبان آن، چندان دقیق نیست. همچنین ماهیت مجرمانه این اقدامات و تأثیر آن بر صنعت توریسم نیز از جمله چالش های مطرح در دسترسی به اطلاعات ناظر بر استثمار جنسی کودکان است. به علاوه در سطح ملی نیز مطالعه جامع و کاملی در مورد قلمرو و تأثیر توریسم جنسی توسط دولت ها انجام نشده است.

البته برخی نهادهای اجرای قوانین، اطلاعاتی در مورد مرتکبین این قبیل اقدامات ارائه کرده اند. از جمله در فاصله سال های 2008 تا 2012، حدود 457 تبعه انگلستان در خارج به دلیل ارتکاب اقداماتی در این رابطه دستگیر شده اند.

کشورهای پیشرفته اروپایی و آمریکا، اصلی ترین متقاضییان توریسم جنسی کودک در جهان

اگرچه توریسم جنسی کودکان بیشتر در کشورهای در حال توسعه مطرح است، اما این پدیده در هر جای جهان می تواند اتفاق افتد. البته به نحوی می توان گفت که در زمینه توریسم جنسی کودک، عرضه توسط کشورهای با درآمد کم و تقاضا از سوی کشورهای صنعتی است، با این حال انتخاب مقصد به زبان ها و ارتباطات و نیز ترجیحات و ذائقه های افراد بستگی دارد. در حالی که اروپائیان غربی تمایل دارند که برای استثمار جنسی کودکان به اروپای شرقی مسافرت کنند، برخی از افراد آمریکایی در سال های 2006-2003 مرتکب جرایمی در این رابطه در مکزیک شدند.(3) چنانچه کشور استونی نیز دارای معضل مهم قاچاق انسان به غرب و افزایش استثمار جنسی کودکان در توریسم دانسته شده است. علاوه بر این، توریست های جنسی کودک اغلب به جاهایی جذب می شوند که اقدامات آنها اعلام و آشکار نمی گردد، مانند کشورها یا جوامعی که در بحران به سر می برند و جاهایی که ریسک انجام این اقدامات در آنها پایین است.(4)

بنابراین، تقاضای توریسم جنسی کودکان اغلب از سوی کشورهای صنعتی از جمله کشورهای ثروتمند اروپا، آمریکای شمالی، فدراسیون روسیه، ژاپن، استرالیا و نیوزلند است.(5) به طور نمونه، اتباع استرالیا بزرگترین گروه توریست جنسی را در تایلند تشکیل می دهند(31 درصد از مجموع).

از مجموع 146 مورد تحقیق شده در کامبوج بین سال های 2003 تا 2012، 32 مورد آمریکایی، 24 مورد فرانسوی و 20 مورد ویتنامی بوده اند. در مناطق ساحلی کنیا، به طور نمونه 30 درصد از مرتکبین از ساکنان و 70 درصد از افراد خارجی بوده اند: 18 درصد ایتالیایی، 14 درصد آلمانی، 12 درصد سوئیسی، و توریست هایی از اوگاندا و تانزانیا به ترتیب 5 و 6 درصد.  

دلیل متغیر بودن کشورهای میزبان توریسم جنسی کودک

مقاصد توریسم جنسی کودک، سریعاً و به طور مستمر افزایش می یابد که نتیجه توسعه مقاصد جدید توریسم و پیشرفت های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جوامع دانسته شده است. به محض اینکه در یک کشور اقداماتی بر مبنای پیشگیری و حمایت انجام می شود، توریست هایی که خواهان کودکان هستند، به کشور همسایه عزیمت می کنند. به طور مثال، رواج این امر در کامبوج و ویتنام، نتیجه تلاش هایی عنوان شده که در تایلند برای مقابله با این پدیده انجام گرفته است.(6)

توریست های جنسی کودک چه کسانی هستند؟

اغلب توریست های جنسی کودکان، مردان میان سال هستند و کمتر از 5 درصد مرتکبین، زن گزارش شده اند. مرتکبین، افراد ازدواج کرده یا مجرد، ثروتمند یا فقیر و از همه سنین اند. در سال های اخیر برای مقابله با این موضوع تلاش شده تا تقسیم بندی هایی از توریست های جنسی کودکان ارائه گردد. از یک منظر این افراد به دو گروه تقسیم می شوند: گروه اول، افرادی هستند که بدون قصد قبلی توریسم جنسی کودک، به کشور دیگر مسافرت می کنند، و بنابر شرایط و موقعیت موجود در آن کشور، تصمیم به ارتباط جنسی با کودک می گیرند و معمولاً کودکان برای برقراری رابطه حنسی، اولویتی نزد آنها ندارند و صرفاً اقدامشان را بر مبنای انجام تجربه جدید یا دلایل فرهنگی و اقتصادی توجیه می کنند. گروه دوم، افرادی هستند که به طور خاص با هدف اذیت و آزار کودکان و برقراری رابطه جنسی با کودکان بالغ یا نوجوان مسافرت می کنند و به نحوی مطرح شده که این گرایشات به ارتباط جنسی با کودکان به منزله اختلال روانی قلمداد می شود که منجر به لطمات و صدمات مختلفی به کودک می گردد.

البته مطرح شده که ترسیم مرز دقیق میان این دو گروه از افراد چندان آسان نیست. نکته قابل تأمل آن است که گونه شناسی رفتاری در توریست های جنسی کودک، از اهمیت زیادی برخوردار است. از جمله موارد آن عبارت است از: بهره مندی از شرایط تعطیلات برای اذیت و آزار کودکان، مسافرت به خارج با قصد رابطه جنسی با کودکان معین، مسافرت به اماکنی که طبق گزارشات اعلامی، کودکان در آنجا برای اعمال جنسی آماده هستند، اذیت و آزار کودکان توسط ساکنان خارجی در کشورهای در حال توسعه، کاربرد اینترنت برای اذیت و آزار جنسی کودکان در کشورهای خارجی.(7)

به این ترتیب، با توجه به اظهارات گزارشگر ویژه ملل متحد در مورد فروش کودکان، فحشای کودک و پورنوگرافی کودک، در نظام بین المللی معاصر که نرم های حقوق بشری و ارزش های انسانی، شالوده اصلی آن عنوان می شود، شاهد ظهور پدیده ای به نام توریسم جنسی کودک هستیم که متأسفانه متقاضی اصلی آن کشورهای اروپایی و آمریکا هستند. حال سؤال اساسی این است که به واقع چرا برخی افراد از جوامعی که، آزادی روابط نامشروع جنسی و حتی فراتر از آن همجنس گرایی در آنها به رسمیت شناخته شده است، اینگونه در ذیل عنوان فریبنده توریسم، درصدد رسیدن به اهداف و مقاصد پلید و غیرانسانی خود در جهت استثمار جنسی و تجاوز به کودکان بی گناهی از جوامع و کشورهای دیگر هستند؟ اگرچه با اندکی دقت در اخبار و وقایع بین المللی سال های اخیر، می توان دریافت که ارتکاب نقض های شدید حقوق بشری علیه کودکان و زنان در جریان مخاصمات مسلحانه بین المللی و منازعات داخلی بارها توسط نیروهای نظامی خارجی و از جمله نیروهای حافظ صلح ملل متحد، اعتراض بسیاری را در سطح جهان برانگیخت و البته توریسم جنسی کودک نیز وجهه دیگری از حقوق بشر معاصر، بدون پشتوانه اخلاق و مذهب است که خصوصاً خارج از جوامع غربی و در بخش هایی که مکانیزم ها و ضمانت اجراهای قانونی، اجرایی و قضایی ساخته دست آنها فاقد کارآیی هستند، مصائب و معضلات شدیدی را بر سر جامعه بشری آورده است.

پی نوشت

1.    The Special Rapporteur on the sale of children, child prostitution and child pornography, NajatMaallaM’jid , A/HRC/22/54 ,24 December 2012.
2.    Para. 11
3.    Information available from www.interpol.int/Crime-areas/Crimes-against-children/Sex-offenders.
4.    MuireannO’Briain, Sexual exploitation of children and adolescents in tourism, thematic paper submitted by ECPAT International as a contribution to the World Congress II against the Sexual Exploitation of Children and Adolescents, 2008, p. 9.
5.    Ibid., p. 8.
6.    Paras. 19-24
7.    Paras. 27-28