در هفتههای اخیر، انجام برخی تحرکات و برگزاری نشستهای تجزیهطلبانه و ضدایرانی در قلمرو دولت باکو، موجبات اعتراض شدید ایران را فراهم کرد و چشمانداز روابط دو کشور را تیرهتر از همیشه جلوه داد؛ اما به نظر میرسد موضع قاطع ایران در این زمینه، این بار طرف مقابل را به تکاپو واداشته و سبب ابراز تأسف رسمی این دولت نسبت به رخدادهای اخیر شده است.
به گزارش «تابناک»، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان، روز گذشته با انتشار بیانیهای نسبت به برخی مطالب اخیر رسانهها و مطبوعات این کشور علیه ایران ابراز تأسف کرده و با غیرقابل قبول دانستن این گونه مطالب، تأکید کرده این مطالب بازتاب دهنده موضع رسمی این دولت نیست.
به نوشته «ترند»، المان عبدالله اف، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در این زمینه به ویژه با اشاره به مطلبی که روز هفدهم آوریل در یکی از مطبوعات این کشور به چاپ رسیده بود، اظهار داشته: «در حال حاضر، آذربایجان و ایران از روابط رو به رشد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برخوردارند. مردم ما به واسطه تاریخ، فرهنگ و مذهب مشترک با یکدیگر پیوند یافتهاند».
وی افزود: «با این حال، به تازگی حلقههای مشخصی که دیدگاهی غیردوستانه نسبت به روابط ایران و جمهوری آذربایجان دارند، فعال شدهاند... تلاشهایی جدی و مستمر و عامدانه از سوی برخی محافل انجام میگیرد که میخواهند روابط دوستانه و مبتنی بر همسایگی میان دو دولت را از بین برده و به روابط دوجانبه آسیب برسانند».
عبدالله اف تأکید کرد: «این امر با منافع ایران و جمهوری آذربایجان در تناقض است و بازتاب دهنده روابط نزدیک همسایگی میان دو دولت نیست». وی ابراز اطمینان کرده که چنین تبلیغاتی متوقف و محافل مذکور که در پی آسیب رساندن به روابط دو کشور هستند نیز کشف و آشکار خواهند شد.
اما این بیانیه در حالی از سوی وزارت خارجه دولت باکو منتشر میشود که در موارد مشابه پیشین، این دولت صرفاً با سلب مسئولیت از خود و استناد به مواردی همچون آزادی مطبوعات و یا ماهیت غیردولتی انجمنهای تشکیل دهنده نشستهای ضدایرانی (دو موضوعی که با توجه به ماهیت دولت این کشور، کمترین نسبت را با حقیقت دارد)، از پذیرش مسئولیت این گونه اقدامات سر باز میزد.
با این حال، در پی برگزاری یک نشست ضدایرانی در قلمرو این دولت در تاریخ یکم آوریل که در آن، با گرد هم آوردن شماری از عناصر تجزیهطلب، سودای جدایی قلمروهای آذری نشین ایران مطرح شده بود، ارگانهای دولتی و غیردولتی ایران واکنشهای شدیدی نشان دادند که به نظر میرسد به تجدیدنظر هرچند مقطعی در رویکردهای باکو انجامیده است.
در پی برگزاری این نشست و اعتراض رسمی ایران، دولت باکو تنها به بیان این ادعا بسنده کرد که نظریات مطرح در جریان آن نشست، بازتاب دهنده موضع رسمی این دولت نیست؛ اما در عین حال، از پذیرش هر گونه مسئولیت در این زمینه خودداری کرد.
اما این اعتراض دولت، با خشم و اعتراض شدید رسانهها و همچنین نمایندگان مجلس مطرح شد؛ تا آنجا که حتی سخن از بررسی الحاق دوباره جمهوری آذربایجان به ایران به میان آمد. این موضعگیریها هرچند بر پایه حقوق بین الملل توجیه شدنی نبود، به خوبی توانست عمق حساسیت و اهمیت موضوع تمامیت سرزمینی برای ایران را به دولت باکو گوشزد کند.
به این ترتیب، برای نخستین بار، در موردی اینچنینی وزارت خارجه این دولت نسبت به رویدادهای اخیر «ابراز تأسف» کرده و از «کشف و آشکار شدن محافل مخالف روابط دو کشور» سخن به میان آورده است؛ اظهاراتی که پایبندی عملی به آن در دراز مدت، ممکن است اندکی از جو بدبینی به وجود آمده در ایران نسبت به نیات این دولت بکاهد.